Ezberleme

Kolayca ezberlemek ve ezberlediğinizde daha kalıcı olması için aşağıdaki yöntemleri adım adım uygulayalabilirsiniz.
Ezbere başlamadan önce ses ve beden egzersizi yapmış olmalısınız. Kendinizi toparlayıp ezbere yoğunlaşamıyorsanız dolaşın, şarkı söyleyin. Kendinizi hazır hissettiğinizde başlayabilirsiniz.

* Mümkün olduğu kadar zihninizin saf ve duru olduğu anlarda ezber yapınız. Bir de zihninizi boş ve lüzumsuz şeylerden arındırdıktan sonra ezbere başlayın. Dolu kap boşalmadan içine bir şey yerleştiremezsiniz.
* Ezberleriniz genellikle sabahın erken saatlerinde saf ve duru zihinle yapmaya çalışın. Eğer akşam uyumadan önce çalışıp ön hazırlık yaparsanız siz uykuda iken hafızanıza kaydedildiğini fark edersiniz.
* Ezber yapacağınız metninizin karşısına geçtiğinizde çevrenizde sizin dikkatiniz dağıtacak türden ses ve görüntü olmamalıdır. Özellikle tam çalışırken telefon çalması tüm dikkatinizi dağıtacaktır. Bu nedenle dikkatinizi dağıtacak her türlü materyali etrafından uzaklaştırın.
* Mümkün oldukça ayakta ezberleyin.
* Ezberlediğiniz bölümlerin yazı hattı temiz olsun. Çünkü gözlerinizle ezberlediğiniz bölümlerin fotoğrafını çekmektesiniz. Hafızanıza aynı hatla kaydettiğinizde hatırlamanız daha da kolay olur.
* Ezber yaptığınız mekân sade ve sessiz olsun. Sade bir mekânda gözlerinizi ve zihninizi meşgul edecek şeyler olmaz ve daha çabuk ezberinize yoğunlaşırsınız. Bir de mümkünse ezberlerinizi hep aynı yerde yapınız. Çünkü yeni şeyler görmek dikkatinizi dağıtır.
* Ezber yaparken mutlaka hafif sesli okuyun. Sesli çalıştığınızda kulaklarınız dan da yardım alırsınız ve daha çabuk ezberlersiniz. Harflerin mahreçlerini ve telaffuzlarını okuyuşunuzun düzgün olmasına dikkat ediniz. Çünkü yanlış ezberlediğinizde düzeltmek çok zor olur. Bunun için de yakınınızdaki uzman tiyatroseverlerden, öğretmenlerden yardım alınız hatta mümkünse onlarla çalışın.
* İmkânınız varsa tirad ya da sahneninizi daha önce iyi bilen birine okutunuz ve onu can kulağıyla dinleyin. Ezberleyeceğiniz bölümün anlamını iyi kavrayın. Böylece ezberlediğiniz bölümlerin neleri anlattığını bilirsiniz. Gerektiğinde duygulanırsınız ve daha kolay ezberlersiniz.
* Ezber yaparken mümkünse sesinizi oyundaki karaktere yakıştıracak yabancılaştırmayla çalışın.

* Birinci paragrafı ezberledikten sonra ezberinizden en az üç defa tekrar edin. İkinci paragrafı ezberleyin ve onu da üç defa tekrar edin. Sonra da her iki paragrafı üç defa tekrar edin. Daha sonra sıradaki bölümleri ezberleyip ezberden üç defa tekrar ediniz. Bu defa, ezberlediğiniz bu paragrafı ya da bölümü tekrar ediniz. Sayfayı veya tiradı bitirinceye kadar aynı metodu uygulayınız. Sonunda da sayfayı ezberden en az on defa tekrar ederek iyice pekiştiriniz. Bu pekiştirmeyi sakın ihmal etmeyin. “Demir tavında dövülür” atasözünü hatırlayın. Ezberlediğiniz yerleri yolda giderken, evde dolaşırken tekrarlayın.



ADNAN TÖNEL



Role Hazırlanmak

Bir role hazırlanırken, ilk hedef oyun yazarıdır. Onu iyice tanımamız gerekir. Onun yaşadığı çağın içinde değerlendirip, ancak günümüzün gerçekleriyle de karşılaştırıp bir senteze ulaşmalıyız. Yapıtın evrensel olduğu nokta, budur. Yazarın oyunu, yazarlığının hangi döneminde yazdığı da önemlidir. Ayrıca, yazara bu oyunu yazdıran dürtüleri anlayabilmek için onun sosyal ve politik kişiliğini de bilmek gerekir. Oyunu defalarca okumalı; araştırmalar için notlar almalıyız. Oyundaki her karekterin ifade ettiği fikir çok önemlidir; onları iyice saptamak gerekir. Oyunun geçtiği dönemi ve ortamı tanımak için araştırma yapmak şarttır. Örneğin, "Danton'un Ölümü"ndeki rolümü (Lucille) gözü kapalı çalışmamak için tarih kitaplarından bütün bir Fransız ihtilalini, sebeplerini ve sonuçlarını okuyup, öğrenmem gerekmişti. Bu her oyun için geçerli. Böylece her oyun, oyuncu için ayrı bir eğitim süreci haline de gelebiliyor.


Zamanı dengeleyebilmek için kendimize mutlaka bir program yapmalıyız. Okuma ve tahlil provalarından sonra hemen halledilmesi gereken ilk kaba çalışma, ezberdir. Bize verilen prova süresini asla ezber için harcamamalı. Ancak, kuru kuruya ezber de sakıncalıdır. Provalar başlayınca her şey çok değişebilir. Bu konuda kısmen esnek olmakta yarar var.



Provalar boyunca, oynayacağımız karekteri bütünlemeye ve yönetmenle yorum birliğine varmaya çalışmalıyız. Çelişkilerin üzerine gitmeli. Bu arada, karşılıklı oynadığım arkadaşlarla ortak bir uyum ve biçim elde etmeye çalışmalı. Arayışlar, yapabildiklerimiz ve yapmamız gerekenlerin denetimi, gece gündüz, provalarda ve sonrasında hata uyurken bile bilinç altı sürer. Bu uğraş, çizdiğimiz program içinde, oyun başlayıncaya kadar sürer.


Ancak, oyun başladıktan sonra her şey bitmez. Kuşkular, korkular, acabalar, seyirciyle birlikte gelen yeni durumların nedenleri, niçinleri hep devam eder. Hiçbir zaman, tam olarak emin olunmaz. İlk gün, oyunun ilk haftası, birinci ayın sonu... Tabii biliyorsunuz, bu arayışın sonu yoktur ve her zaman yapılmamış birşey bulmak mümkün. Ayrıca şunu da hiçbir zaman unutmamak gerekir ki, her zaman sizden daha iyisini yapan biri mutlaka çıkacaktır


Nedret Güvenç