İnsanın en ayırt edici özelliklerinden bir tanesi gördüklerini, öğrendiklerini hafızasında tutabilmesidir. Denebilir ki insanın hafızası olmasaydı, düşünme yetisi hiçbir işe yaramayacaktı. Düşünerek, idrak ederek zihnimize yerleşen bir bilgiyi hemen unutsaydık, insanlığın evrensel hafızası sürekli gelişerek ilerler miydi? Teknoloji bugünkü seviyesine varmış olabilir miydi? Kuşkusuz bu sorunun yanıtı olumsuzdur.

Elbette, insanın "hatırlamak" adını verdiğimiz bu önemli özelliği, insan beynini bir kitap gibi her daim aynı sayfada aynı bilgilere ulaşabileceğiniz bir hâle getirmez. İnsana dair olan her şey gibi hatırlamak, akılda tutmak da karmaşık bir süreçtir. Bu sebeple her şeyi aklımızda tutmak, her an her şeyi hatırlamak elbette mümkün değildir. Dr. Nerses Bebek'in şu sözlerine kulak vermek bu sürecin karmaşıklığını göstermesi açısından yeterli olacaktır:

"Bellek - hafıza en önemli bilişsel işlevdir. Öğrenmeyle yakın olarak ilişkilidir. Bellek - hafıza, öğrenme ve çevre hakkında kazandığımız tecrübe ve bilgilerin depolanması ve daha sonra geri çağrılması görevini üstlenir. Bu görev beyin hücreleri (nöron) ve bunların kendi araları da yaptığı bağlantılar (sinapslar) ile sağlanır.

Bu süreç bir dizi karmaşık işler içerir. Bu işlemde yer alan birçok mekanizma vardır ve mekanizmanın tüm ayrıntıları henüz tam olarak çözülmemiştir. Bu konuyu aydınlatmak amacıyla bilimsel çalışmalar hâlen devam etmektedir Beyinde 100 milyar - 1 trilyon arasında nöron, 100 trilyon -10 katrilyon arasında! sinaps vardır.

Sonuçta bilgi girişi, bilginin tanınması ve gerektiği zaman geri getirilmek üzere işlenerek depolanması sağlanır. Burada bilginin tekrar tekrar kullanılması öğrenmeyi ve hatırlama sürecini kolaylaştır. Bellek kısa ve uzun süreli olarak iki şekilde işler. Kısa süreli bellek o sırada ihtiyaç duyduğumuz şeyleri kısa sürede kullanmamızı sağlar. Eğer bu bilgi ihtiyaç duyacağımız ve tekrar kullanacağımız bir bilgiyse uzun süreli belleğe kaydedilir. Böylece kütüphane gibi yıllar sonra bu bilgiye yeniden ulaşabiliriz. Bu sistem bir bilgisayar sistemi gibi de öngörülebilir."

Hepimizin zaafları vardır. Biz insanlar, hatırladığımız gibi unuturuz da... Sadece bilgi yoğunluğu değil, insan hayatında karşısına çıkan pek çok durum karşısında farkında olmadan bazı şeyleri unutabilir. Gençlerde ve orta yaşlılarda görülebilen unutma durumlarının çoğu yoğunluk, dalgınlık veya stres yüzünden ortaya çıkmaktadır.

Unutmak insanidir, normaldir. Oysa unutkanlık farklıdır. Unutkanlık ile unutmak aynı şey değildir. Unutkanlık, basit unutmalara indirgenemez ve giderek büyüyen bir sorun olarak önümüzde durmaktadır. İsterseniz en karikatürize hâliyle biraz da abartarak başlayalım sizlere unutkanlığı anlatmaya:

Adamın birisi doktora gider. Doktor: "Şikayetiniz nedir?" diye sorar. Hasta: "Unutkanlık hastalığı Doktor Bey." Doktor: "Bunun belirtileri nedir?" Hasta: 'Neyin belirtileri?' Doktor: "Unutkanlık hastalığı dediniz ya!" Hasta "Ne unutkanlığı?" Bu örnek size abartılı gelebilir. Ancak gerçekten de bazı insanlarda unutkanlık korkutucu boyutlara ulaşabilmekte ve önlem alınması gereken bir sorun hâlini almaktadır.