Ünite 8
1Serbest meslek faaliyetinde bulunan bir kurumun kazancı nasıl tesbit edilir?
a) Gelir Vergisi Kanunu menkul sermaye iradı hükümleri
b) Gelir Vergisi Kanunu diğer kazanç ve irad kazanç hükümleri
c) Gelir Vergisi Kanunu gayrimenkul sermaye iradı hükümleri
d) Gelir Vergisi Kanunu ticarî kazanç hükümleri
e) Gelir Vergisi Kanunu ziraî kazanç hükümleri
Cevap D: Kurumun faaliyet türü ya da gelir türü ne olursa olsun vergilendirme Gelir Vergisi Kanunu “ticarî kazanç” hükümlerine göre yapılacaktır.

2Serbest meslek faaliyetinde bulunan bir anonim şirketin kazancına ne ad verilir?
a) Kurum kazancı
b) Ticarî kazanç
c) Diğer kazanç ve irad
d) Ziraî kazanç
e) Değer artışı kazancı
Cevap A: Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan yedi gelir unsurundan biri ya da bir kaçını elde eden kurumun gelirine kurum kazancı adı verilir.

3Kurumlar vergisinin konusu aşağıdakilerden hangisidir?
a) Servet b) Harcama
c) Gelir d) İşlem
e) Servet ve işlem
Cevap C: Kurumlar vergisinin konusu kurumların elde ettiği gelirdir.

4Aşağıdakilerden hangisi kurumlar vergisi mükellefi değildir?
a) Menkul kıymet yatırım fonları
b) Yabancı anonim şirket
c) İktisadî devlet teşekkülleri
d) Sigorta şirketleri
e) Dernekler
Cevap E: Dernekler ve vakıflar kurumlar vergisi mükellefi olmayıp bunların iktisadî işletmeleri kurumlar vergisi mükellefidir.

5Aşağıdakilerden hangisi kurumlar vergisi mükellefi değildir?
a) Anonim şirketler
b) Kooperatifler
c) Kollektif şirketler
d) Dernek ve vakıflara ait iktisadî işletmeler
e) Limited şirketler
Cevap C: Kollektif şirketler ile adi komandit şirketler kurumlar vergisi mükellefi değildir.

6Aşağıdakilerden hangisi tüzel kişiliğe sahip olmadıkları hâlde kurumlar vergisi mükellefi olabilmektedir?
a) İş ortaklıkları
b) Kamu iktisadî kuruluşları
c) Menkul kıymet yatırım fonları
d) Dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri
e) Kooperatifler
Cevap A: İş ortaklıklarının tüzel kişiliği bulunmamaktadır. Ancak kurumlar vergisi mükellefidirler.

7Bir unvana sahip, esas sermayesi belli paylara bölünmüş ve borçlarından dolayı yalnız mevcut malvarlığı ile sorumlu olan şirketlere ne ad verilir?
a) Limited şirket
b) Kollektif şirket
c) Anonim şirket
d) Kooperatif
e) Sermayesi paylara bölünmüş (Eshamlı) komandit şirket
Cevap A: Türk Ticaret Kanunu’nun tanımına göre anonim şirketlerdir. En az 5 ortak ile kurulabilir. Kuruluş sermayesi 50.000 liradan az olamaz.

8İki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulan, ortakların sorumlulukları koymayı üstlendikleri sermaye ile sınırlı ve esas sermayesi belirli olan şirketlere ne ad verilir?
a) İş ortaklığı
b) Kooperatif
c) Anonim şirket
d) Limited şirket
e) Kollektif şirket
Cevap D: Türk Ticaret Kanunu’na göre limited şirkettir. Ortak sayısı ikinden az elliden fazla olamaz. Kuruluş sermayesi 5 milyar liradır.

9Limited şirketler aşağıdaki alanlardan hangisinde faaliyet gösteremezler?
a) İnşaat b) Turizm
c) Sigorta d) Ulaşım
e) Tarım
Cevap C: Limited şirketler bankacılık ve sigortacılık yapamazlar.

10“Halktan katılma belgeleri karşılığında toplanacak paralarla, belge sahipleri adına riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre menkul kıymet portföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığı” olarak tanımlanan menkul kıymet yatırım fonları aşağıdakilerden hangisi tarafından kurulabilir?
a) Bankalar
b) Bankerler
c) Borsa acenteleri
d) Limited şirketler
e) Kooperatifler
Cevap A: Menkul kıymet yatırım fonları sermaye şirketi statüsündedir. Bankalar tarafından kurulabilir. Fonun malvarlığı, bankanın malvarlığından ayrıdır; fakat ayrı bir tüzel kişiliğe sahip değildir.
11Bir menkul kıymet yatırım fonunun A tipi yatırım fonu sayılabilmesi için portföyünün en az yüzde kaçının Türkiye’de kurulmuş ortaklıkların hisse senetlerinden oluşması gerekir?
a) 15 b) 20
c) 25 d) 30
e) 35
Cevap C: Bu oranın %25’in altına düşmesi hâlinde söz konusu fona B tipi yatırım fonu adı verilmektedir.

12Eshamlı (sermayesi paylara bölünmüş) komandit şirketin malî kârı 100.000 liradır. Komanditer ortakların kâr payı oranı %40’ dır. Buna göre şirketin vergiye tâbi kazancı kaç liradır?
a) 40.000 b) 60.000
c) 80.000 d) 90.000
e) 100.000
Cevap A: Eshamlı komandit şirketin kurumlar vergisi matrahı malî kârından komandite ortağın payı çıkarılarak bulunur. Komandite ortağın payı 60.000 liradır. Kurumlar vergisi matrahı (100 – 60=) 40.000 liradır. Şu şekilde de bulunabilir: Kurumlar Vergisi Matrahı = Komanditerin payı.

13Bir hisseli komandit şirkette komandite ortağın payı %80’dir. Yıllık kârı 70.000 lira olan şirketin vergiye tabi olan kurum kazancı kaç liradır?
a) 70.000 b) 56.000
c) 45.000 d) 20.000
e) 14.000
Cevap E: Komandite ortağın payı %80 olduğuna göre komanditer ortağın payı %20’dir. Bu şirketin kurumlar vergisi matrahı komanditer ortağın payına eşittir. (70.000 lira x %20 = 14.000 lira)

14Aşağıdakilerden hangisi bir iktisadî kamu müessesesi değildir?
a) İktisadî devlet teşekkülü
b) Kamu iktisadî kuruluşu
c) Müessese
d) Kooperatif
e) Bağlı ortaklık
Cevap D: Kooperatifler bir iktisadî kamu kuruluşu değildir. Diğer şıklarda geçenlerin yanı sıra, iştirakler de iktisadî kamu kuruluşu kapsamındadır.

15Aşağıdakilerden hangisi kooperatiflerin özelliklerinden biri değildir?
a) Tüzel kişiliğe sahip olmaları
b) En az yedi üye ile kurulmaları
c) Kâr amacıyla kurulmaması
d) Sermayesinin sabit olması
e) Ortak sayısının değişir nitelikte olması
Cevap D: Kooperatiflerin sermayesi değişir niteliktedir.

16Aşağıdakilerden hangisi dar mükellef kurumlar için doğru bir ifadedir?
a) İş merkezi Türkiye’dedir
b) Kanunî merkezi Türkiye’dedir
c) Her ikisi de Türkiye’dedir
d) Sadece yurt dışındaki kazancı Türkiye’de vergilendirilir
e) Sadece Türkiye’deki kazancı Türkiye’de vergilendirilir
Cevap E: Hem iş merkezi, hem de kanunî merkezi yurt dışında olan kurumlar dar mükelleftir. Dar mükellef kurumlar, sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirilirler.

17Aşağıdaki kooperatiflerin hangisi kurumlar vergisine tabi değildir?
a) Yapı kooperatifleri
b) Okul kooperatifleri
c) Tüketim kooperatifleri
d) Üretim kooperatifleri
e) Yabancı kooperatifler
Cevap B: Okul kooperatiflerine kanun muafiyet getirmiştir.

18Aşağıdakilerden hangisi kurumlar vergisinden muaf değildir?
a) Kızılay
b) Millî piyango idaresi
c) Turizm müesseseleri
d) Verem hastaneleri
e) Askerî fabrikalar
Cevap C: Ticarî amaçla kurulduğu için kurumlar vergisi mükellefi sayılır.
19Aşağıdakilerden hangisi kurumlar vergisinden muaftır?
a) Türk Hava Yolları
b) İktisadî devlet teşekkülleri
c) Kamu iktisadî kuruluşları
d) Bağlı ortaklıklar
e) Mahallî idarelerin işlettikleri su, elektrik, hava gazı, yolcu taşıma işletmeleri
Cevap E: Kurumlar Vergisi Kanunu’ na göre muafiyet kapsamında yer alır. Diğer sayılanlar ticarî faaliyette bulundukları ve rekabet eşitliğinin bozulmaması gerekçeleriyle kurumlar vergisi mükellefidirler.

20Aşağıdaki kurumlar vergisi mükelleflerinden hangisinin ortak sayısı ile sermayesi sürekli değişebilir niteliktedir?
a) Anonim şirket
b) Limited şirket
c) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
d) İş ortaklıkları
e) Kooperatif
Cevap E: Kooperatiflerin sermayesi ve ortakları değişir niteliktedir. Kooperatifler kâr amacı gütmezler, karşılıklı yardım ve dayanışma amacını güderler, tüzel kişilikleri bulunmaktadır, ortak sayısı sınırlandırılamaz; en az 7 ortakla kurulur.

21Belli bir işin birlikte yapılmasını müştereken taahhüt etmek ve kazancı paylaşmak amacıyla kurulan ortaklıklara ne ad verilir?
a) Kollektif ortaklık
b) İş ortaklığı
c) Anonim şirket
d) Limited şirket
e) Eshamlı komandit şirket
Cevap B: Taahhüde dayalı ve sadece belirli bir iş için kurulan ortaklıklara iş ortaklığı adı verilir.

22Aşağıdakilerden hangisi iş ortaklıklarının özelliklerinden biri değildir?
a) Ortaklarının kurumlar vergisi mükellefi olması gerekir
b) İş ortaklığı belirli bir sürede bitecek bir iş için kurulur
c) Tüzel kişilikleri yoktur
d) İş bitiminde kazanç paylaşılır ve kurumlar vergisi ödenir.
e) İş bitince mükellefiyet biter
Cevap A: Ortaklardan sadece birinin kurumlar vergisi mükellefi olması kâfidir.

23İş ortaklığı aşağıdaki faaliyetlerden hangisini gerçekleştirmek için kurulur?
a) Bayındırlık hizmetleri
b) İmalât ve üretim işleri
c) Dayanıklı tüketim malı satışı
d) Giyecek satışı
e) Gıda satışı
Cevap A: İş ortaklıkları, bayındırlık işleri veya birden fazla yıl süren inşaat ve onarma işleri için kurulur.
24Bir kurumun hem kanunî merkezinin hem de iş merkezinin yurt dışında olmasının doğurduğu sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
a) İhracat istisnasından yararlanır
b) Kurumlar vergisinden muaftır
c) Kuruma Türkiye’de elde ettiği kazanç dolayısıyla istisna tanınır
d) Tam mükellef sayılır
e) Dar mükellef sayılır
Cevap E: Bir kurumun kanunî merkezî ve iş merkezî (ikisi birden) yurt dışında ise kurum dar mükellef sayılır.

25Risturn istisnası hangi kurumlar vergisi mükellefi için düzenlenmiştir?
a) Sermaye şirketleri
b) İş ortaklıkları
c) Derneklere ait iktisadî işletmeler
d) Vakıflara ait iktisadî işletmeler
e) Kooperatifler
Cevap E: Kurumlar vergisi mükellefleri için tanınan istisnalardan biri olan Risturn istisnası sadece kooperatiflere mahsus bir istisna türüdür.

26Aşağıdakilerden hangisi kooperatiflerin kuruluş özelliklerinden biri değildir?
a) Tüzel kişiliklerinin haiz olması gerekir
b) Sermayesi değişir niteliktedir
c) Kâr amacıyla kurulması gerekir
d) Ortak sayısı değişir niteliktedir
e) Karşılıklı yardım ve dayanışma amacına yöneliktir.
Cevap C: Kooperatifler kâr amacıyla değil ortaklar arası yardım ve dayanışma amacıyla kurulurlar.

27Aşağıdakilerden hangisi Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yer alan istisnalardan biri değildir?
a) Risturnlar
b) İştirak kazançları
c) Konut kira gelirleri
d) Tasarruf mevduatı sigorta fonuna tanınan istisna
e) Portföy işletmeciliği gelirleri
Cevap C: Konut kira gelirleri gelir vergisi mükellefleri için tanınan bir istisnadır. Bu istisna GVK’da düzenlenmiştir.


28Anonim şirketlerin sermayelerini artırmak için çıkarttıkları hisse senetlerinin nominal (itibarî) değerlerinin üzerinde satılması hâlinde oluşan gelirlerin vergiye tabi olmaması için aşağıdaki hangi şartın oluşması gerekir?
a) Ortaklar kararı alınması
b) Bankaya yatırılması
c) Beyannameye dahil edilmemesi
d) Ortaklara kâr payı olarak dağıtılmaması
e) Ortaklara kâr payı olarak dağıtılması
Cevap D: Hisse senetlerinin satışından doğan kazancın şirkette kalması koşuluyla istisna getirilmiştir. Bu kazançlar ortaklara dağıtılırsa elde edilen gelir vergiye tâbi olur.

29A Anonim şirketinin 2006 yılı kurum kazancı 125.000 liradır. Şirketin aynı yıl başka bir anonim şirketteki iştirak hissesinin satışından elde ettiği kazanç 40.000 lira, portföy işletmecilği geliri ise 30.000 liradır.
Şirketin vergiye tabi kazancı kaç liradır?
a) 95.000 b) 85.000
c) 73.000 d) 55.000
e) 20.000
Cevap D: Kanunda belirtilen şartlara uymak koşuluyla her iki tutar da istisna kapsamında yer aldığı için, vergiye tâbi kazanç (125.000 – 70.000=) 55.000 lira olacaktır.

30Aşağıdakilerin hangisi kurumlar vergisi mükelleflerine uygulanan istisnalardan biri değildir?
a) Sergi ve panayır istisnası
b) Risturn istisnası
c) Eğitim hizmetlerinde istisna
d) Yurt dışı inşaat ve onarma işlerinde istisna
e) Gayrimenkuller ve iştirak hisselerinin satışından doğan kazançlarda istisna
Cevap A: Sergi ve panayır istisnası dar mükellef ticaret ve serbest meslek erbabına tanınan bir istisnadır. Dolayısıyla gelir vergisi mükelleflerine mahsus bir istisnadır.

31Aşağıdakilerin hangisi kurumlar vergisi mükelleflerine uygulanan istisnalardan biri değildir?
a) İştirak kazançları istisnası
b) İhracat istisnası
c) Tasarruf mevduatı sigorta fonuna tanınan istisna
d) Hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlarda istisna
e) Kurumların yurtdışında bulunan işyerleri veya daimi temsilcilerinin aracılığıyla elde ettikleri kazançlarda istisna
Cevap B: İhracat istisnası gelir vergisi yükümlülerine tanınan bir istisnadır. Sadece ticarî faaliyette bulunan dar mükellefler yararlanabilir.

32Bir tüketim kooperatifinin kazancı 10.000 liradır. Ortaklarla iş hacmi 20.000 lira, genel iş hacmi 80.000 lira olan kooperatifin risturn istisnası kaç liradır?
a) 10.000 b) 9.000
c) 7.500   d) 5.000
e) 2.500
Cevap E: Kooperatifin cirosu 80 .000 liradır. Bu cironun ortaklarla yapılan işlerden doğan kısmı 20.000 liradır. Burada ilk olarak ortaklarla yapılan işlem hacminin genel iş hacmi içindeki payını hesaplamak gerekecektir: Ortaklar arası iş hacmi / Genel iş hacmi = 20.000 / 80.000 = 1/4.
Bulduğumuz bu oran (risturn oranı) bize şunu anlatır: Kooperatif işlem hacminin 1/4’ünü ortakları arasında yapmıştır (bunun doğal sonucu olarak genel iş hacminin 3/4’ünü de ortaklar dışında yaptığını söyleriz).
Eğer iş hacminin 1/4’ü ortaklar arası yapılmışsa, kârın da 1/4’ü olan (10.000 lira x 1/4=) 2.500 liralık kısım ortaklar arası yapılan işten doğmuştur.
Ortaklar arası yapılan işten doğan kazançlar vergi dışıdır. Buna risturn istisnası adı verilir. Şu durumda 2.500 lira Risturn İstisnası olacaktır.

33Bu kooperatifin kurumlar vergisi matrahı kaç liradır?
a) 10.00 b) 9.000
c) 7.500 d) 5.000
e) 2.500
Cevap C: Ortaklar dışı yapılan işten doğan kazanç vergiye tabidir. Kurumlar Vergisi Matrahı (10.000 – 2.500=) 7.500 lira olacaktır.

34Bir tüketim kooperatifinin ortaklarla yaptığı gıda giyecek iş hacmi 500 lira genel iş hacmi 1.500 liradır. Kooperatifin safi dönem kazancı 300 lira olduğuna göre yararlanılan risturn istisnası kaç liradır?
a) 30 b) 75
c) 90 d) 100
e) 150
Cevap D: Risturn oranı = Ortaklarla yaptığı iş hacmi / Genel iş hacmi = 500 / 1500 = 1/3.
Risturn istisnası = Kazanç x Risturn oranı = 300 lira x 1/3 = 100 liradır.

35Bu kooperatifin vergiye tabi kazancı kaç liradır?
a) 30 b) 75
c) 90 d) 100
e) 200
Cevap E: Kalan tutar vergiye tabi kazançtır. Kazanç – İstisna = Vergi matrahı.

36Bir tüketim kooperatifinin, 2006 yılında elde ettiği gelir gider fazlası (kazancı) 75.000 liradır. Genel iş hacmi 800.000 lira ve ortaklar dışı kimselerle yapılan iş hacmi 320.000 liradır.
Bu tüketim kooperatifinin yararlanacağı risturn istisnası tutarı kaç liradır?
a) 45.000 b) 40.000
c) 35.000 d) 30.000
e) 20.000
Cevap A: Genel iş hacmi 800.000 lira olan kooperatif bu iş hacminin 320.000 liralık kısmını ortaklar dışında gerçekleştirdiğine göre, ortaklar arası iş hacmi 480.000 liradır.
Risturn istisnası oranı = Ortaklar arası iş hacmi / Genel iş hacmi = 480.000 / 800.000 = 3/5’dir.
Risturn istisnası = Risturn oranı x Kazanç = 3/5 x 75.000 = 45.000 lira.