Ünite 5
1Aşağıdakilerden hangisi Gelir Vergisi Kanunu’na göre ücretin unsurlarından biri değildir?
a) Belli bir işyerine bağlı olarak elde etmek
b) Belli bir işverene bağlı olarak elde etmek
c) Hizmet karşılığı olarak elde etmek
d) Nakden veya aynen elde etmek
e) Sermaye karşılığı elde etmek
Cevap E: Ücret geliri emek karşılığı elde edilen bir gelirdir.

2Ücretlerde belirli bir işverene bağlı olmayı aşağıdakilerden hangisi ifade eder?
a) İşverenin emir ve direktifleri doğrultusunda hareket etmek
b) İşyerinde bilfiil bulunmak
c) Emek karşılığı kazanç elde etmek
d) Kamu personeli olmak
e) Hizmet erbabı olmak
Cevap A: Kanun, tüzük, yönetmelik veya sözleşmelerde tespit edilen esaslar içinde bir gerçek veya tüzel kişiliğin emir ve talimatı doğrultusunda çalışmaktır.

3Ücretlerde belirli bir işyerine bağlı olmayı aşağıdakilerden hangisi ifade eder?
a) Fiilen bir işyerinde çalışmak
b) Hukuken bağlı olmak
c) İktisaden bağlı olmak
d) İşyerinde bilfiil bulunmak
e) Hepsi
Cevap B: İşyerine bağlı olmak, bir işyerine maddeten bağlı olmayı değil, geniş anlamda hukuken bağlı olmayı ve işverenle yapılan akdi ifade eder.

4Aşağıdakilerden hangisi ücretin niteliğini teşkil etmez?
a) Hizmet karşılığı yapılan ödeme
b) Bedenî çalışma karşılığı yapılan ödeme
c) Fikrî çalışma karşılığı yapılan ödeme
d) Sosyal amaçlı yapılan ödeme
e) Nakdî, aynî (mal) veya bir menfaat şeklinde yapılan ödeme
Cevap D: Sosyal amaçlı yapılan ödemeler ücret değil, bağış ve yardımdır.

5Hizmet erbabına aşağıda yapılan ödemelerden hangisi para ile temsil edilen bir menfaat niteliğindedir?
a) Nakden yapılan ödeme
b) Döviz cinsinden yapılan ödeme
c) İşverenin çalışanına mobilya vermesi
d) İşverenin çalışanına gıda ürünleri vermesi

e) İşverenin çalışanına konut tedariki
Cevap E: İşveren tarafından ücretliye yapılan ödeme nakden olabildiği gibi, aynen (mal temini) veya para ile temsil edilen bir menfaat şeklinde de olabilir. (a) ve (b) nakden; (c) ve (d) aynen yapılan ödemeleri gösterir. Konut tedariki ise, çalışanın ikameti için tahsis olunmuş bir menfaat niteliğindedir.

6Bazı kuruluşlarca kurulan tüzel kişiliği haiz emekli sandıklarınca ödenen emekli aylıkları, hizmet süresi ve aylık seviyesi aynı olan Devlet Memurlarına ödenenden fazla ise aradaki fark nasıl tanımlanır?
a) Sosyal ödemedir
b) Emekli maaşı olduğu için vergi dışıdır
c) Ücret olarak tanımlanır fakat vergi dışıdır
d) Ücrettir ve vergiye tâbidir
e) Menkul sermaye iradıdır
Cevap D: Emekli maaşları istisna kapsamındadır; ancak burada bahsi geçen ödemeler, istisna dışında kalan emeklilik, maluliyet, dul ve yetim aylıkları olarak tanımlanır ve ücret olarak gelir vergisine tâbidir.

7Hizmet erbabına evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığı yapılan ödemelere ne ad verilir?
a) Ücret
b) Menkul sermaye iradı
c) Sosyal yardım
d) Arızî kazanç
e) Huzur hakkı
Cevap A: Ücret sayılır ve vergiye tâbidir.

8Yönetim ve denetim kurulu başkan ve üyelerine ödenen huzur hakkı aşağıdakilerden hangisine göre gelir sayılır?
a) Serbest meslek kazancı
b) Menkul sermaye iradı
c) Diğer kazanç ve irad
d) Ücret
e) Gayrimenkul sermaye iradı
Cevap D: Huzur hakkı ödemeleri ücrettir.

9Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine kurum kazancından verilen kâr payları aşağıdakilerden hangisine göre gelir sayılır?
a) Ücret
b) Menkul sermaye iradı
c) Serbest meslek kazancı
d) Değer artışı kazancı
e) Ticarî kazanç
Cevap B: Ücret dışında ödenen kâr payları menkul sermaye iradıdır.

10Aşağıdakilerden hangisinin geliri ücret olarak değerlendirilmez?
a) TBMM, İl Genel Meclisi ve Belediye Meclisi üyelerine yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler
b) Gümrük komisyoncularına yapılan ödemeler
c) Tasfiye memurlarına yapılan ödemeler
d) Bilirkişilere yapılan ödemeler
e) Resmî arabuluculara yapılan ödemeler
Cevap B: Serbest meslek kazancıdır.

11I. Borsa ajanları
II. Noter
III. İş takipçileri
IV. Müşavirler
V. Eksperler
VI. Dava vekilleri
Yukarıda sayılanlardan hangisi ücretlidir?
a) Sadece V
b) V, VI
c) I, II, V
d) III, IV, V
e) I, II, V, VI
Cevap A: Diğerleri serbest meslek erbabıdır.

12Aşağıda sayılan ücretlerden hangisi vergi dışıdır?
a) Sporcuların transfer ödemeleri
b) Spor hakemlerine yapılan ödemeler
c) Jüri üyelerine yapılan ödemeler
d) Eksperlere yapılan ödemeler
e) Bilirkişilere yapılan ödemeler
Cevap B: Spor hakemlerine yapılan ödemeler ücret sayılmakla beraber vergi dışı bırakılmıştır.

13İşten çıkarılanlara ödenen kıdem tazminatlarının vergi dışı kalması için hizmet erbabının kaç aylık maaşını aşmaması gerekir?
a) 36 b) 30
c) 24 d) 12
e) 6
Cevap C: Ödenen kıdem tazminatı hizmet erbabının 24 aylığını aşarsa, fark ücret olarak vergilendirilir.

14Ücret, döviz olarak elde edilmesi durumunda, aşağıdakilerden hangisine göre değerlenir?
a) Takdir komisyonlarınca
b) İtibarî değerine göre
c) Emsal bedeline göre
d) Borsa rayicine göre
e) Rayiç bedeline göre
Cevap D: Yabancı parası ile ödenen ücretler ödeme gününün borsa rayiciyle Türk parasına çevrilir.

15Hizmet erbabına ücret mukabilinde verilen ayınlar aşağıdakilerden hangisine göre değerlenir?
a) Verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende fiyatına göre
b) Maliyet bedeline göre
c) Emsal kira bedeline göre
d) İşverenin belirleyeceği bedele göre
e) Takdir komisyonlarınca
Cevap A: Ortalama perakende fiyatına göre değerlenir.
16Ücretliye konut tedarik edilmesi durumunda değerleme aşağıdakilerden hangisine göre yapılır?
a) İşverenin belirleyeceği bedel üzerinden
b) Takdir komisyonlarınca değerlenir
c) Maliyet bedeline göre
d) Emsal kira bedeline göre
e) İtibarî değerine göre
Cevap D: Konutun emsal kirasına göre değerlenir. Emsal kira bedeli binanın vergi (emlâk vergisi) değerinin %5’dir.

17Aşağıdakilerden hangisi ücretin gerçek usulde tespitinde yararlanılan indirimlerden biri değildir?
a) Kamu kurumları için yapılan yasal kesintiler
b) Emekli sandıklarına ve sosyal sigortalar kurumlarına yapılan ödemeler
c) Şahıs sigorta primleri ve sendika aidatları
d) Sakatlık indirimi
e) Bağış ve yardımlar
Cevap E: Ücretliler bağış ve yardımları gayri safi ücretlerinden indiremezler.

18Çalışma gücünün % 40’ını kaybetmiş bir kişinin yararlanacağı sakatlık indirimi aylık kaç liradır?
a) 530   b) 440
c) 265 d) 133
e) 45
Cevap C: Çalışma gücünün %80’ini kaybetmiş olanlar aylık 530 lira, %60’ını kaybetmiş olanlar aylık 265 lira, %40’ını kaybetmiş olanlar aylık 133 lira sakatlık indiriminden yararlanırlar.

19Diğer ücretlerde ücretin tespit şekli için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Asgarî ücrete bağlı olarak vergilendirilir
b) Takvim yılı başında geçerli olan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının %25’i safi ücret sayılır
c) Beyanname vermezler
d) Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi hâlinde de, bu ücretler beyannameye ithal edilmez
e) Gerçek usulde vergilendirilirler
Cevap E: Gerçek usulde vergilendirilmezler. Asgarî ücrete bağlı olarak belirlenen matrah üzerinden karne usulüyle vergilendirilirler.

20Aşağıdakilerden hangisinin ücreti asgarî ücrete bağlı olarak (diğer ücret usulünde) vergilendirilir?
a) Özel okullarda çalışan müstahdemler
b) Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar
c) Esnaf muaflığından yararlananların yanında çalışanlar
d) Özel hizmetlerde çalışan hizmetçiler
e) Sanat okullarının atölyelerinde çalışan öğrenciler
Cevap B: (a) şıkkında sayılı olanlar gerçek usulde vergilendirilir, (c), (d) ve (e) şıkkında sayılanlar ise vergi dışıdır. Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanların yanı sıra, özel şoförler, özel inşaatlarda çalışanlar ve GMSİ elde edenlerin yanında çalışanlar diğer ücretliler kapsamında vergilendirilirler.

21Aşağıdakilerden hangisi ücretlilere tanınan istisna ve muafiyetlerden biri değildir?
a) Teşvik ikramiye ve mükâfatları istisnası
b) Öğretim ve uygulama giderleri istisnası
c) Teçhizat ve tayın bedeli istisnası
d) Sergi ve panayır istisnası
e) Vatan hizmetleri yardımları istisnası
Cevap D: Sergi, panayır istisnası dar mükellef ticarî ve serbest meslek kazanç erbabına tanınmış bir istisnadır. Ücretlilerin yararlanacağı diğer bazı istisnalar şunlardır: Tazminat ve yardımlarda istisna, Gider karşılıklarında istisna, diplomat muaflığı.

22İlk altı gelir türü içine girmeyen ve bir teşebbüs sonucu olmaksızın bazı varlıklarda kendiliğinden ortaya çıkan değer artışları ile arızî nitelik gösteren kazançlar hangi gelir unsuru içinde değerlendirilir?
a) Diğer kazanç ve iradlar
b) Ücret
c) Ticarî kazanç
d) Menkul sermaye iradı
e) Gayrimenkul sermaye iradı
Cevap A: Kişinin harcamalarında ve servetinde artış meydana getiren değer artışları ile, sürekli meslek hâline getirilmeyen arızî (geçici) faaliyetlerden doğan gelirler diğer kazanç ve irad sayılır. Diğer kazanç ve iradlar, değer artışı kazancı ve arızî kazançlar şeklinde iki ana başlık altında toplanır.

23Diğer kazanç ve iradlarda geçen “elden çıkarma” kavramı aşağıdakilerden hangisini kapsamaz?
a) Trampa edilmesi
b) Bağış
c) Devletleştirme
d) Takas
e) İvaz karşılığı temliki
Cevap B: Bağış ivazsız (bedelsiz) bir intikaldir. İvazsız intikaller diğer kazanç ve iradların konusu değildir.

24Sürekli olarak hisse senedi ve tahvil alıp satma yoluyla sağlanan gelirin türü aşağıdakilerden hangisidir?
a) Menkul sermaye iradı
b) Değer artışı kazancı
c) Arızî kazanç
d) Ticarî kazanç
e) Serbest meslek kazancı
Cevap D: Menkul kıymet alım satımı sürekli olarak yapılıyorsa ticarî kazanç, aksi hâlde değer artışı kazancı sayılacaktır.

25Aşağıdakilerden hangisinin satılması karşılığı elde edilen gelir değer artışı kazancı sayılmaz?
a) Faaliyeti devam eden ticarî işletme
b) Arama, işletme ve imtiyaz hakları
c) Sinema ve televizyon filmleri
d) Ses ve görüntü bantları
e) Teknik resim, desen, model, plân
Cevap A: Ticarî kazanç sayılır. Faaliyeti sona ermiş olan bir ticarî işletmenin elden çıkarılması ise değer artışı kazancıdır.

26Aşağıdaki durumların hangisinde telif haklarının elden çıkarılması sonucu elde edilen gelir değer artışı kazancına konu olur?
a) Müellifleri tarafından satılması
b) Kanunî mirasçıları tarafından satılması
c) Mucitleri tarafından satılması
d) Kanunî mirasçıları dışındaki kişilerce satılması
e) Eş veya çocukları tarafından satılması
Cevap D: Diğerleri serbest meslek kazancıdır.

27Menkul kıymetlerin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl içinde elden çıkarılması sonucu elde edilen kazancın kaç lirası vergiden istisna edilmiştir?
a) 3.500
b) 3.750
c) 4.375
d) 6.000
e) İstisna yoktur.
Cevap E: Menkul kıymetlerin elden çıkarılmasında ortaya çıkan kazançlarda istisna söz konusu değildir.

28I. Devralınan işletmenin kazancının bilânço esasına göre tespit ediliyor olması
II. Ferdî işletmenin aktif ve pasifiyle bütün hâlinde devri
III. Ferdî işletmenin sahiplerine şirketten devir bilânçosuna göre pay verilmesi
IV. Ferdî işletmenin sahiplerine verilen payların nama yazılı hisse senedi olarak verilmesi
Bir şahıs işletmesinin sermaye şirketince devralınması durumunda ortaya çıkan kazancın vergi dışı kalabilmesi için yukarıda sayılı şartların hangisinin gerçekleşmesi gerekir?
a) Sadece I
b) I ve II
c) I, II, III
d) I, II, IV
e) I, II, III, IV
Cevap E: Kollektif ve adi komandit şirketlerin sermaye şirketince devralınması hâlinde değer artışı kazancının ortaya çıkmaması için sayılı şartların hepsi aranmaktadır.

29Aşağıdakilerin hangisi, kollektif ve adi komandit şirketlerin sermaye şirketine dönüşmesi durumunda ortaya çıkan kazancın vergi dışı kalabilmesi için gerekli şartlardan biri değildir?
a) Nevi değiştiren şirketin aktiflerinin aynen korunması
b) Nevi değiştiren şirketin pasiflerinin aynen korunması
c) Öz sermayeler arasında fark bulunmaması
d) Ortaklık paylarını gösteren hisse senetlerinin nama yazılı olması
e) Şirketlerin zararlarda olmaması
Cevap E: Böyle bir şart bulunmamaktadır.

30Bay A, 9.6.2006 tarihinde 9.000 TL’ye iktisap ettiği hisse senetlerini 15.11.2008 tarihinde 26.000 TL’ye elden çıkarmıştır.
A’nın vergiye tâbi değer artışı kazancı kaç liradır?
a) 26.000 b) 17.000
c) 12.000 d) 5.000
e) Vergiye tâbi kazanç yoktur.
Cevap E: Vergiye tâbi olabilmesi için alım satım tarihi arasındaki sürenin 2 yılı aşmaması gerekir. Süre 2 yılı aştığı için vergiye tâbi kazanç yoktur.

31Mükellef B, 3.2.2006 tarihinde iktisap ettiği 12.000 lira değerindeki hisse senedini 2.4.2006 tarihinde 25.000 liraya elden çıkarmıştır.
Vergiye tâbi kazanç kaç liradır?
a) 25.000 b) 13.000
c) 12.000 d) 7.000
e) Vergiye tâbi kazanç yoktur.
Cevap B: Alım satım arasında geçen süre 2 yıldan az olduğu için işlem vergiye tâbidir. Alım satım arasındaki fark 13.000 liradır.

32Mükellef C, 4.4.2006 tarihinde 7.000 lira yatırmak suretiyle bir limited şirkete ortak olmuştur.
8.6.2006 tarihinde limited şirketteki iştirak payını şirketin büyük ortağına 15.000 liraya devretmiştir.
Vergiye tâbi kazanç kaç liradır?
a) 15.000 b) 12.000
c) 8.000 d) 2.000
e) Vergiye tâbi kazanç yoktur.
Cevap D: Şahıs şirketlerinde, limited şirket ve kooperatiflerdeki ortaklık haklarının iktisap maliyeti ile elden çıkarılması bedeli arasındaki fark değer artışı kazancı olarak kabul edilir. Diğer menkul kıymetlerde olduğu gibi iki yıllık süre sınırlaması yoktur. Bu durumda ortaklık hakkının satış bedeli olan 15.000 TL ile iktisap (elde etme) bedeli olan 7.000 TL arasındaki fark 8.000 TL mükellefin değer artışı kazancıdır. Bunun 6.000 TL’si istisna kapsamındadır. Geriye kalan 2.000 TL vergiye tabi değer artışı kazancıdır.

33Mükellef A, 2004 yılında 90.000 liraya iktisap ettiği araziyi, 2006 yılı içinde 130.000 liraya elden çıkarmıştır.
Vergiye tâbi kazanç kaç liradır? (İktisap bedeli yeniden değerlemeye tâbi tutulmuştur)
a) 130.000 b) 40.000
c) 34.000 d) 12.000
e) Vergiye tâbi kazanç yoktur.
Cevap C: Gayrimenkullerde alım satımdan doğan kazancın vergiye tâbi olabilmesi için süre sınırlaması 4 yıldır. Bu bakımdan söz konusu işlem vergiye tâbidir. Değer artışı kazancı (130.000 – 90.000=) 40.000 liradır. 6.000 liralık istisna da dikkate alındığı takdirde vergiye tâbi kazanç 34.000 lira olacaktır.

34Borsada işlem gören hisse senedi ve tahvillerin alım ve satım tarihi kaç yılı geçmezse değer artışı vergiye tâbi tutulur?
a) 2 b) 3
c) 4 d) 10
e) 12
Cevap A: Alam satım arasındaki süre 2 yıldan az olursa vergiye tâbidir. 2 yılı aşarsa kazanç vergi dışıdır.

35Bay A’ya babasından miras kalan hisse senetlerinin mirasın açıldığı gün olan 3.6.2006 tarihindeki değeri 6.000 liradır.
A, hisse senetlerini 5.7.2006 tarihinde 20.000 liraya elden çıkarmıştır.
A’nın vergiye tâbi kazancı kaç liradır?
a) 20.000 b) 14.000
c) 8.000 d) 2.000
e) Vergiye tâbi kazanç yoktur.
Cevap E: Hisse senetleri ivazsız yani bedel ödemeksizin intikal ettiği için kazanç vergi dışıdır. Sadece ivazlı intikaller vergiye tâbidir.

36Menkul kıymetlerin elden çıkarılmasında iktisap tarihi aşağıdakilerden hangisidir?
a) Tahsilatın nakden yapıldığı tarih
b) İktisapla ilgili akdin yapıldığı tarih
c) Ödemenin yapıldığı tarih
d) Menkul kıymetin alış emrinin verildiği tarih
e) Menkul kıymetin satış emrinin verildiği tarih
Cevap B: Sözleşmenin yapıldığı tarihte menkul kıymet iktisap edilmiş (elde edilmiş) sayılır.

37Aşağıdakilerden hangisi arızî kazançların konusuna girmez?
a) Arızî olarak ticarî muamelelerin icrası
b) Arızî olarak ticarî nitelikteki işlemlere tavassut (aracılık)
c) Gayrimenkullerin tahliyesi karşılığında alınan tazminatlar ile
d) Gayrimenkul olarak tescil edilen hakların elden çıkarılması
e) Kiracılık hakkının devri karşılığında alınan peştamallıklar
Cevap D: Değer artışı kazancıdır.

38I. Ekspertize yapılan ödeme
II. Resmî arabulucuya yapılan ödeme
III. İhaleye girmeme karşılığı yapılan ödeme
IV. Adi alacak faizi
V. Coberin geliri
VI. Sürekli sınaî faaliyet geliri
Gelir vergisi kanununa göre yukarıdakilerden hangisi diğer kazanç ve iradlar kapsamındadır?
a) Sadece III
b) I, II, III
c) I, II, IV
d) II, III, V
e) III, IV, VI
Cevap A: Arızî kazançtır. (I) ve (II) ücret; (IV) menkul sermaye iradı, (V) ve (VI) ticarî kazançtır.

39Aşağıdakilerden hangisi arızî kazançların konusu değildir?
a) İştirak paylarının devri karşılığı elde edilen paralar
b) Peştamallıklar (hava parası)
c) İhaleye girmeme karşılığı alınan para
d) Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerin terk ettikleri işlerle ilgili sonradan elde ettikleri kazançlar
e) Ticarî, ziraî veya serbest meslek faaliyetinin durdurulması veya terk edilmesi hâlinde elde edilen kazançlar
Cevap A: Değer artışı kazancıdır.

40Bir kez yapılan serbest meslek faaliyetinden elde edilen net gelir 14.000 liradır. Vergiye tâbi kazanç kaç liradır, gelir türü nedir?
a) 3.000 lira serbest meslek kazancı
b) 15.000 lira serbest meslek kazancı
c) 1.000 lira arızî kazanç
d) 15.000 lira arızî kazanç
e) Arızî kazançtır, vergi dışıdır
Cevap C: Bir kez yapılan serbest meslek faaliyeti arızî kazanç sayılır. 14.000 lirayı aşan kısım vergiye tâbidir.

41Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerin terk ettikleri işlerle ilgili sonradan elde ettikleri kazançlar için aşağıda söylenenlerden hangisi doğru değildir?
a) Belgelendirilmiş giderler düşülür
b) 14.000 lirayı aşan kısmı vergiye tâbi kazançtır
c) Arızî kazançlar kapsamında yer alır
d) Zarar yazılan değersiz alacaklar bu kapsamda yer alır
e) Karşılık ayrılan şüpheli alacaklar bu kapsamda yer alır
Cevap B: Arızî kazançların bu türünde 14.000 lira istisna söz konusu değildir.