|
|
|
Ünite 3
1Denizde balık avlayarak gelir elde eden balıkçının geliri hangi gelir türüne girmektedir? a) Ticarî kazanç b) Serbest meslek kazancı c) Ziraî kazanç d) Arızî kazanç e) Gayrimenkul sermaye iradı Cevap C: Arazide, denizde, göl ve nehirlerde hayvancılıkla ilgili yapılan her türlü faaliyet ziraîdir.
2Aşağıdakilerden hangisi ziraî faaliyet konusu içerisinde yer almaz? a) Serada çiçek yetiştirmek b) Başka çiftçilerin ürünlerini kendi işletmesinde değerlendirmek c) Arıcılık d) Damızlık beslemek e) Mantar toplamak Cevap B: Ticarî faaliyet sayılır. Ürün değerlendirmek (üründen ürün elde etmek), Örn. Çeltikten pirinç, ipekböceğinden ipek, sütten yoğurt vb. ziraî faaliyettir. Fakat, çiftlik çiftlik dolaşıp ürün toplandığı takdirde ölçek büyür ve yapılan iş ticarî niteliğe bürünür.
3Üründen pay almak hangi gelir türüne girer? a) Ziraî kazanç b) Ticarî kazanç c) Menkul sermaye iradı d) Gayrimenkul sermaye iradı e) Arızî kazanç Cevap D: Üründen pay almak (yarıcılık) üretime katılmaksızın arazî sahibinin hasılattan pay almasıdır. Bir tür kira geliri olduğu için gayrimenkul sermaye iradıdır.
4Aşağıdakilerden hangisi ziraî işletme olarak nitelendirilemez? a) Çiftlik b) Mandıra c) Kasap dükkânı d) Hara e) Dalyan Cevap C: Çiftlik, mandıra, hara ve dalyan gibi yerler ziraî ürünlerin üretildiği veya işlendiği yerlerdir ve ziraî işletme olarak kabul edilmektedir. Kasap dükkânı ticarî işletme olarak kabul görür. Ürünler dükkâna gelinceye kadar faaliyet ziraî; dükkâna girdiği andan itibaren faaliyet ticarîdir.
5Aşağıdakilerden hangisinin ziraî faaliyetten elde ettiği kazanç, ortaklar bakımından ziraî kazançtır? a) Limited şirket b) Anonim şirket c) Adi şirket d) Kollektif şirket e) Adi komandit şirket
Cevap C: Adi şirket hangi faaliyette bulunursa ortakları da o kazancı elde ederler. (a) ve (b) şıklarında ortakların kazancı menkul sermaye iradıdır. (d) şıkkı ticarî kazançtır. Adi komandit şirketin ise iki tür ortağı vardır: Komandite ortağın geliri ticarî kazanç, komanditerin geliri menkul sermaye iradıdır.
6I. İşletme büyüklüğü ölçüsü II. Gayri safi iş hasılatı III. Yıllık alışlar IV. Biçerdövere sahip olmak V. İkiden fazla araca sahip olmak VI. On yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olmak Yukarıda sayılan kıstaslardan hangileri ziraî kazançta gerçek usule tabî olmanın ölçüsüdür? a) I ve III b) II ve VI c) II, IV ve V d) I, IV ve VI e) II, III ve V Cevap D: Kanunda belirtilen işletme büyüklüklerini aşanlar, bir adet biçerdövere veya aynı mahiyette bir araca sahip olanlar ile 10 yaşına kadar 2’den fazla traktörü olanlar gerçek usulde vergilendirilirler. Ölçülerden birini aşmak gerçek usule geçmek için yeterlidir.
7Gerçek usule tabî olmayan ziraî kazanç nasıl vergilendirilir? a) Kesinti yoluyla b) Öz sermaye karşılaştırması yoluyla c) Götürü gider usulüyle d) Ziraî işletme hesabına tabî tutulmak suretiyle e) Vergi dışıdır Cevap A: Vergi kesintisine=vergi tevkifatına (stopaja) tabî olmak suretiyle vergilendirilir.
8Bir adet biçerdöver ve bir traktörü olan çiftçi A, 2006 yılında 35 dönüm araziden 30.000 lira buğday satış hasılatı elde etmiştir. Bu çiftçinin gerçek usulde vergilendirilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? a) Bir adet biçerdöverinin olması b) Bir adet traktörünün olması c) Hububat ziraatı yapması d) Gayri safi iş hasılatının kanunda belirtilen hadleri aşması e) Ziraî kazançta sadece gerçek usul vardır Cevap A: Bir adet biçerdöveri olanlar gerçek usulde vergilendirilir.
9Kanunda işletme büyüklüğü gösterilmeyen ziraî faaliyetlerde, işletme büyüklüğü ölçüsü aşağıdakilerden hangisi tarafından tespit olunur? a) Defterdarlık b) Bakanlar Kurulu c) Vergi dairesi d) Tarım, Orman ve Maliye Bakanlıkları e) Ziraî Kazançlar Merkez Komisyonu Cevap D: İşletme büyüklüğü gösterilmeyen hâllerde, işletme büyüklüğü ölçüsü Tarım, Orman ve Maliye Bakanlıklarınca müştereken tespit olunur. Kanunda gösterilen işletme büyüklüğü ölçüleri ise, Ziraî Kazançlar Merkez Komisyonunun önerisi üzerine, Bakanlar Kurulunca 5 katına kadar artırılabilir.
10Ziraî üretime bağlı olarak kurulan işletmelerden elde edilen gelirler, aşağıdaki hangi gelir unsuruna girmektedir? a) Gayrimenkul sermaye iradı b) Ziraî kazanç c) Ticarî kazanç d) Diğer kazanç ve irad e) Menkul sermaye iradı Cevap B: Üretim ölçeği sınaî niteliğe bürünmediği sürece faaliyet ziraîdir. Çiftçinin ziraî işletmesinde ürünleri işlemek suretiyle zeytinden zeytinyağı, sütten peynir vb. şekillerde üründen ürün elde etmesi (ürün değerlendirme) ziraî faaliyet olarak kabul edilir.
11Ziraî kazançta bilânço usulünü seçenler, ne kadar süreyle bu usulden vazgeçemezler? a) O yıl içinde vazgeçebilir b) Ancak ertesi yıl vazgeçebilir c) 2 yıl geçmedikçe d) 3 yıl geçmedikçe e) İsteğe bağlı değildir Cevap C: Ziraî kazançta bilânço usulünü veya ziraî işletme hesabı esasından birini uygulamak mükellefin tercihine bırakılmıştır. Ancak, bilânço esasını seçenler 2 yıl geçmedikçe bu usulden geri dönemezler.
12Ziraî kazancın ziraî işletme hesabı esasına göre tespitinde, hangisinin bilinmesine gerek yoktur? a) Öz sermaye b) Hasılat c) Dönem başı ürün mevcudu d) Dönem sonu ürün mevcudu e) Giderler Cevap A: Öz sermaye sadece bilânço esasına tabî olanların kullanacağı bir hesaptır.
13Dönem başı öz sermayesi 110.000 lira, dönem sonu öz sermayesi 195.000 lira olan çiftçi yıl içinde ziraî işletmesine 75.000 lira değerinde bir makine ilâve etmiş ve 40.000 lira çekmiştir. Ziraî kazanç kaç milyar liradır? a) 50.000 b) 65.000 c) 70.000 d) 85.000 e) 90.000 Cevap A: İlk olarak öz sermaye karşılaştırması yapılır (Dönem sonu öz sermayesi – Dönem başı öz sermayesi). Daha sonra Çekilen Eklenir (ÇE), Eklenen Çekilir (EÇ). (195 – 110) + 40 – 75 = 50.000 lira. 14Aşağıdakilerden hangisi hasılattan gider olarak indirilemez? a) Tohum harcamaları b) Çalışanların sigorta primleri c) İşletme için alınan paraların faizleri d) Ziraî araçların amortismanları e) Çiftçinin işletmeden çektiği paralar Cevap E: Çekilen değerler hasılata eklenir, gider yazılamaz.
15Ziraî kazancın gerçek usule göre tespitinde aşağıdaki giderlerden hangisi hasılattan indirilemez? a) İşçilerin tedavi ve ilâç giderleri b) Kiralanan ziraî aletler için yapılan ödemeler c) Envantere kayıtlı olup, aynı zamanda şahsî ve ailevî ihtiyaçlar için kullanılan taşıtların amortismanlarının ve giderlerinin tamamı d) Kullanılmayan tohumların elden çıkarılması karşılığı elde edilenler e) İşletme ile ilgili belediye harçları Cevap D: Gider değildir, hasılat olarak kaydedilir.
16Aşağıdakilerden hangisi ziraî hasılat değildir? a) İstihsal olunan ziraî ürünün satış değeri b) Önceki yıllardan devredilen ziraî ürünlerin satış bedelleri c) Ziraî araçların çiftçilerin ziraî üretim dışında çalıştırılması sonucu elde edilen bedel d) Amortismana tabî iktisadî değerlerin satılması ile sağlanan hasılat e) Yarıcılıktan alınan payın bedeli Cevap E: Gayrimenkul sermaye iradıdır.
17Aşağıdaki amortismana tabî iktisadî değerlerden hangisinin satılması hâlinde hesaplanan zararlar gider olarak indirilemez? a) Envantere kayıtlı traktör b) Envantere kayıtlı biçerdöver c) Envantere kayıtlı araçlar d) Envantere kayıtlı ziraî makineler e) Envantere kayıtlı gayrimenkuller Cevap E: Gayrimenkullerin satılması durumunda ortaya çıkabilecek zararlar gider kaydedilmez.
18Çiftçi A 300 lira tutarındaki bakliyatı toptancıya satmıştır. Kesilen vergi tutarı kaç liradır? (Borsaya tescil ettirilmeksizin yapılan satış) a) 3 b) 6 c) 12 d) 30 e) 95 Cevap C: Toptancı çiftçiye ödeme yapmadan önce ödeyeceği tutar üzerinden vergi kesintisi (stopaj) yapacaktır. Ziraî faaliyette stopaj oranı %4, hayvancılıkta %2’dir. Yapılacak stopaj 300 lira x %4 = 12 liradır. Eğer işlem borsaya tescil ettirilmişse oranların yarısı uygulanır. (kaynakta kesinti/ vergi tevkifatı/ stopaj aynı anlama gelen kavramlardır) 19Çiftçi B 900 lira tutarındaki küçükbaş hayvanı et ticareti yapan tüccara satmıştır. Kesintisi sonrası çiftçinin eline geçen para kaç liradır? (Borsaya tescil ettirilerek yapılan satış) a) 9 b) 180 c) 864 d) 882 e) 891 Cevap E: Hayvancılıkta stopaj oranı %2’dir. İşlem borsaya tescil ettirildiği için yarısı (%1) uygulanır. 900 lira x % 1 = 9 lira tevkifat (stopaj) yapılacaktır. Tevkifat sonrası çiftçinin eline geçen para 891 liradır.
20Ziraî işletmeye kayıtlı biçerdöverin kiraya verilmesinden kazanç hangi gelir unsuruna girer? a) Diğer kazanç ve irad b) Gayrimenkul sermaye iradı c) Ziraî kazanç d) Ticarî kazanç e) Ücret Cevap C: Kira geliri gayrimenkul sermaye iradıdır. Ancak, envantere kayıtlı bir iktisadî değer kiraya verilirse buradan sağlanan gelir o envanterin geliri sayılacağından, söz konusu kira bedeli ziraî kazanç olacaktır.
21Aşağıdakilerden hangisi serbest meslek faaliyetinin sürekli olarak yapıldığını gösteren unsurlardan biri değildir? a) İşyeri açmak b) Tabela levha asmak c) Meslekî faaliyete ilişkin ilânlar yapmak d) Sermaye yatırmak e) Meslekî kuruluşlara kaydolmak Cevap D: Serbest meslek kazançlarında sermaye ikinci plândadır. Bu bakımdan sermaye yatırmak serbest meslek faaliyetinin varolduğunu gösteren unsurlardan biri değildir. Ticarî faaliyetin varlığını gösteren bir belirtidir.
22I. Müteahhit II. Borsa acenteleri III. İş takipçileri IV. Müşavirler V. Hastanede çalışan doktor VI. Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif şirket ortağı VII. Serbest meslek faaliyetinde bulunan anonim şirket ortağı Yukarıda sayılanların hangisi serbest meslek erbabıdır? a) I, II, III, IV b) II, III, IV, V c) II, III, IV, VI d) I, IV, V, VII e) III, V, VI, VII Cevap C: Müteahhit ticarî kazanç, hastanede çalışan doktor ücret, anonim şirket ortağı ise menkul sermaye iradı elde eder.
23 I. Vergi cezaları II. Para cezaları III. Sözleşmeye dayalı, işle ilgili tazminatlar IV. Serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar V. Meslekî seyahat giderleri Yukarıdakilerden hangileri serbest meslek kazançları bakımından kanunen kabul edilmeyen giderlerdendir? a) I, II ve IV b) I, II ve V c) I, II, III ve IV d) I, II, IV ve V e) I, II, III, IV ve V Cevap A: Her türlü cezalar ve kazanç sahibinin suçundan doğan şahsî tazminatlar gider yazılamaz.
24Aşağıdakilerden hangisi serbest meslek erbabı sayılır? a) Berberler b) Diş protezcileri c) Serbest meslek faaliyetinde bulunan limited şirket ortağı d) Serbest meslek faaliyetinde bulunan adi komandit şirketin komanditer ortağı e) Serbest meslek faaliyetinde bulunan adi şirket ortağı Cevap E: (a) ve (b) şıkları ticarî kazanç, (c) ve (d) şıkları menkul sermaye iradıdır.
25Herhangi bir bilimsel eseri yazan kişinin mirasçısı bu eserin basım hakkını başkasına kiralarsa elde ettiği gelire ne ad verilir? a) Serbest meslek kazancı b) Gayrimenkul sermaye iradı c) Ticarî kazanç d) Diğer kazanç ve irad e) Ücret Cevap A: Mirasçılar eserin telif hakkını ister satsınlar, ister kirâlasınlar kazançları serbest meslektir.
26Eser sahibi eserinin telif haklarını devrettiği (sattığı) takdirde elde ettiği gelir türü ne olacaktır? a) Arızî kazanç b) Ücret c) Serbest meslek kazancı d) Menkul sermaye iradı e) Değer artışı kazancı Cevap C: Eser sahibinin telif eserler üzerinden elde ettiği her türlü kazanç (satış veya kiralama) serbest meslek kazancıdır.
27Telif haklarının eser sahibi ve mirasçılar dışındaki üçüncü kişiler tarafından satılması karşılığında elde edilen gelir türü aşağıdakilerden hangisidir? a) Serbest meslek kazancı b) Menkul sermaye iradı c) Gayrimenkul sermaye iradı d) Değer artışı kazancı e) Ticarî kazanç Cevap D: Değer artışı kazancıdır (diğer kazanç ve irad olarak da adlandırılabilir). DİKKAT: Üçüncü kişiler eğer kiralarsa kazançları gayrimenkul sermaye iradıdır. 28Kendi muayenehanesinde diş doktorluğu faaliyetini sürdüren A’nın tutması gereken defter aşağıdakilerden hangisidir? a) İşletme hesabı defteri b) Serbest meslek kazanç defteri c) Envanter defteri d) Yevmiye defteri e) Kasa defteri Cevap B: Serbest meslek erbabı serbest meslek kazanç defteri tutar. Bu defter işletme hesabı defterine benzer. Doktorların protokol defterleri onların SMK defteri yerine geçer. DİKKAT: Diş protezciliği ticarî kazançtır.
29Bir üniversite hocasının ders kitabının karşılığında yayınevinden elde ettiği kazanç aşağıdakilerden hangisidir? a) Ticarî kazanç b) Ücret c) Serbest meslek kazancı d) Menkul sermaye iradı e) Gayrimenkul sermaye iradı Cevap C: Eser sahibinin eserinin telif hakları üzerinden sağladığı her türlü gelir SMK’dır.
30Serbest meslek kazancında götürü usul hangi tarihten itibaren kaldırılmıştır? a) 1. 1. 1997 b) 1. 1. 1998 c) 1. 1. 1999 d) 1. 1. 2000 e) 1. 1. 2001 Cevap C: SMK’nın tespitinde sadece gerçek usul uygulanır.
31Bir televizyon filminin telif haklarını yapımcıdan bedel karşılığı kiralayan kişinin, bu filmi bir televizyon kanalına kiraya vermesi hâlinde elde ettiği gelir aşağıdakilerden hangisidir? a) Serbest meslek kazancı b) Menkul sermaye iradı c) Gayrimenkul sermaye iradı d) Değer artışı kazancı e) Ücret Cevap C: Eser sahibi ile mirasçılar dışında kalan (üçüncü) kişilerin telif haklarını kiralaması karşılığında elde ettikleri gelir gayrimenkul sermaye iradıdır. Eğer satış yapsalardı, kazançları diğer kazanç ve irad (değer artışı kazancı) olacaktı.
32Aşağıdakilerden hangisi serbest meslek kazançlarında tahsil hükmünde değildir? a) SMK adına tahakkuk eden alacak b) Müşterisine olan borcu ile takası c) SMK namına kamu müessesesine yatırılan paralar d) SMK olarak doğan alacağın bir başka şahsa temliki e) SMK namına notere para yatırılması Cevap A: Serbest meslek kazançlarında tahsil esası geçerli olduğu için tahakkuk eden alacaklar elde edilmiş sayılmaz, hasılat yazılmaz. 33Telif haklarının devri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinden elde edilen kazanç, değer artışı kazancına konu olur? a) Eser sahibi ve kanunî mirasçıları dışındaki bir kişinin eseri satması b) Eser sahibinin eserini kiraya vermesi c) Eser sahibinin eserini satması d) Eser sahibi ve kanunî mirasçıları dışındaki bir kişinin eseri kiraya vermesi e) Eser sahibinin mirasçısının eseri satması Cevap A: (b), (c) ve (e) şıkları serbest meslek kazancıdır, (d) şıkkı gayrimenkul sermaye iradıdır.
34Avukat A, müvekkilinden 5.000 lira avukatlık ücreti, 1.000 lira gider karşılığı ve 1.000 lira şahitlik ve bilirkişilik bedeli tahsil etmiştir. Şahitlik ve bilirkişilik için tahsil ettiği bedelin 200 lirasını ise harcamamıştır. Avukat A’nın bu işten dolayı vergiye tabî kazancı kaç liradır? a) 7.000 b) 6.200 c) 6.000 d) 5.200 e) 5.000 Cevap B: Müvekkilden alınan avukatlık bedeli ve gider karşılıkları hasılat sayılır. Bilirkişilik, ekspertiz, vergi ve benzeri karşılıklar için alınan paralar hasılat sayılmaz. Fakat bu amaçla alınan paraların harcanmayan kısımları hasılat defterine işlenmek zorundadır. (5.000 + 1.000+ 200=) 6.200 lira.
35Bir diş doktoru kiralamış olduğu işyerinin bir kısmını konut olarak kullanmakta ve yılda 6.000 lira kira ödemektedir. Yıllık ısınma ve aydınlatma masrafı 2.000 lira olup, 1.000 lira vergi cezası ödemiştir. Gayri safi yıllık kazancı 30.000 lira olan doktorun beyan edeceği kazancı kaç liradır? a) 21.000 b) 22.000 c) 23.000 d) 25.000 e) 30.000 Cevap C: Hem işyeri hem de konut olarak kullanmasına rağmen kira bedelinin tamamını indirebilir; ısınma ve aydınlatmanın ise sadece yarısını indirebilecek, vergi cezasını ise indiremeyecektir. Giderleri toplamı (6 + 1=) 7.000 lira. Beyan ise: Kazanç – Gider (30 – 7=) 23.000 lira olacaktır.
36Sahip olduğu meskeninin bir kısmını işyeri olarak kullanan serbest meslek erbabı yıllık 4.000 lira amortisman ayırmaktadır. İndirebileceği gider kaç liradır? a) 1.000 b) 2.000 c) 3.000 d) 4.000 e) Gider yazamaz Cevap B: Meskenin bir kısmını işyeri olarak kullananlar, amortismanın yarısını; kira bedelinin tamamını gider yazabilirler.
37Serbest meslek faaliyetinde bulunan aşağıdaki şirketlerden hangisinin bu işten elde ettiği gelir serbest meslek kazancı olarak tanımlanır? a) Anonim şirket b) Limited şirket c) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket d) Adi komandit şirket e) İş ortaklığı Cevap D: Gelir Vergisi Kanununa (65/3) göre, adi komandit şirketler ile kollektif şirketler serbest meslek faaliyetinde bulundukları takdirde, şirket kazancı serbest meslek kazancı sayılır. Diğerleri kurumlar vergisi mükellefidir ve kurum kazancı elde ederler.
38Aşağıdakilerden hangisi telif kazançları istisnasından yararlanamaz? a) Kanunî mirasçı b) Eş c) Mansup mirasçı d) Mahfuz mirasçı e) Müellif (eser sahibi) Cevap C: Mansup mirasçı atanmış mirasçıdır. Kanun bu kişilerin telif kazançları istisnasından yararlanmasına izin vermemiştir.
39Aşağıdakilerden hangisi telif kazançları istisnası kapsamına giren eserlerden biri değildir? a) Röportaj, karikatür, heykel b) Şiir, hikâye, roman, resim c) Beste, güfte, nota, icad d) Radyo televizyon senaryosu ve oyunu e) Tercüme, gazete köşe yazarının makalesi Cevap E: Bir işverene bağlı olarak ve belirli bir ücret mukabilinde yapıldığı için telif eser olarak nitelendirilmez, istisnadan yararlanmaz.
40Ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhâlci ve rehberlerin muafiyetten yararlanma şartı aşağıdakilerden hangisidir? a) Serbest meslek faaliyetinin süreklilik şartlarından en az ikisini taşımıyor olmak b) Yıllık iş hasılatı kanunun belirttiği sınırı aşmamak c) Serbest meslek faaliyetinin süreklilik şartlarından en az üçünü taşıyor olmak d) Personel çalıştırmamak e) Belediye sınırlarları içinde faaliyette bulunmamak Cevap A: Süreklilik şartlarından (bkz soru 21) en az ikisini taşımayanlar ile belediye içi nüfusu 5000’i aşmayan yerlerde ve köylerde faaliyette bulunanlar muafiyetten yararlanırlar.
41Ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhâlci ve rehberler muaflıktan yararlanamıyorlarsa ne şekilde vergilendirilirler? a) Basit usulde b) Götürü usulde c) Yarı götürü usulde d) Gerçek usulde e) Vergi karnesi yoluyla Cevap D: SMK’nın vergilendirilmesinde sadece gerçek usul geçerli olduğu için muafiyetten yararlanamayanlar gerçek usule tabî olurlar.
|