SERMAYE PİYASASASI VE FİNANSAL KURUMLAR (TANIMLAR)

ÜNİTE 1

Finansal Sistem : Bir ekonomide fon arz edenler ve talep edenler * yardımcı kuruluşlar * yatırım ve finansman araçları hukuki ve idari düzenin oluşturduğu yapıya FİNANSAL SİSTEM denir.

Finansal Piyasa : Fon açığı olan ekonomik birimlerle fon fazlası olan ekonomik birimlerin arz/talep için karşılaştıkları ayrıca finansal varlıların alınıp satıldığı yerlerdir.

Para Piyasaları(Mali piyasa) : Kısa vadeli (1 yıla kadar)fon arz ve talebin karşılaştığı piyasadır.

Sermaye Piyasaları : Orta ve Uzun vadeli fon arz ve talebin karşılaştığı piyasadır.

Paraya Çevrilebilirlik : Finansal varlığın para gibi kullanılabilmesi ve hazır satın alma gücübü ifade etmesidir.

Likitide : Finansal varlığın kısa sürede ve düşük maliyetle paraya dönüştürülme özelliğidir.

Bölüne bilirlik : Finansal varlığın en az hangi miktarda paraya çevrilebilineceğini gösterir.

Faiz : Nakti sermayenin belili bir süre kullanımı karşılığında sermaye sahibine ödene bedele faiz denir(maliyet unsurdur * sermayenin bedelidir * makro den.sağ.önemli fak.*likitideyi etkiler)

Nominal Faiz Oranı : Reel faiz oranı ile bu orana ilave edilen enflasyon ve risk primlerinden oluşur buna cari veya piyasa faiz oranıda denir.

Reel Faiz Oranı : Enflasyon ve riskin olmaması durumunda oluşan faiz oranıdır(hazine bonosu)

SPK : 1981 yılında 2499 sayılı kanunla yürürlüğe girdi.

İMKB : 1985 yılında yeniden organize olarak faaliyete başlamıştır.


ÜNİTE 2

Marjin(spread*risk primi) : Bankaların topladıkları tasarruflara ödedikleri faiz ile kredi olarak verdikleri paralardan elde ettikleri gelirler arasındaki farka denir.

Faiz oranı Riski : Bankaların tasarruflara ödedikleri faiz oranı ile uzun vadeli yaptıkları yatırım veya verdikleri kredilerde elde edecekleri faiz gelirleri arasındaki farktır.

Likidite Riski : Bankalar tasarruf sahiplerinin paralarını çekmeleri sonucu kredi talep edenlere borç sağlayamama riski taşırlar buna likidite riski denir.(öz sermaye arttırarak*kısa vad fon*menkul v. Satmak yeni tasar.çekmek*menk kıy karşılık göstererek satmak ile giderilir.)

Fizibilite Raporu : Bir yatırım programının ekonomik*teknik ve mali açıdan uygun olup olmadığını ortaya koyan yapılabilirlik raporudur.

Açık Hesap : Taraflar arasında resmi bir anlaşma olmadan satış yapılmasıdır.

Akreditif Kredi : İthalatçı müşterilerin kullandığı kısa vadeli bir banka kredisidir.

Avans (Spot) Kredisi : Kredinin Bir defade çekilip bir defeda ödenmesidir.

Cari hesap (rotatif) Kredi : Kredi kurumunun müsterisine belirli bir limite kadar açtığı*müşterininde ihtiyacı oranında kullandığı kredidir.

Hazine Bonosu : Devletin her yıl bütçe kanunlarına dayanarak nakit açığını finanse etmek için ihraçettiği kısa vadeli borçlanma aracıdır.(vadesi en cok 1 yıl*ihale yoluyla isk.satılır*ödememe veya likitide riski 0 dır*para piy.da en çok kullanılır)

Finansman Bonusu : Anonim şirketlerin ihraç ettikleri kısa vadeli ve teminatsız borç senedidir.(satışında iskonto esas alınır*para piy.aracıdır)

Factoring : İşletmenin genellikle kısa vadeli satışlarından doğan alacakların factoring kurumlarına satılmasıyla *alacakların paraya çevrilmesi şekliyle kullanılan bir finansman yöntemidir.(Alacakların tahsil edilmeme riski ile alınması en büyük özelliğidir)

Repo : Menkul kıymatlerin geri alma taahhüdüyle satılmasıdır(banka yapar)

Ters repo : Menkul kıymetlerin geri satma taahhüdüyle alımıdır (vatandaş yapar)

Varlığa dayalı menkul kıymet(VDMK) : Gelecekte nakit girişi doğuracak alacaklar*bireysel krediler ve borçlanma araçlarının bir araya getirilerek havuz oluşturulması ve bu havuza dayalı olarak yatırımcılara borçlanma belgesi satılmasıdır yapılan işlem MENKULLEŞTİRME dir.(para piyasası aracıdır)

ÜNİTE 3

Tahvil : Anonim şirketlerin veya iktisadi kamu kuruluşlarının çıkardığı uzun vadeli borç senedidir.(vadesi en az 2 yıl *hisse senedine göre daha az risklidir ve maliyeti daha düşük ve Tahvilin faiz ödemeleri vergi matrahından düşülür.)

İtfa Fonu : İşletmelerin İhraç ettikleri tahvillerin geri ödenmesinde kullanmak üzere oluşturdukarı fondur.(halka açık şirketlerin tahvilleri ödemede kullandığı fon)


Ödenim Fonu : Tahvillerin ana para taksitlerinin geri ödenmesi için oluşturulan fondur.
Güvenceli Tahvil : Faiz ve anapara ödemesi için bir karşılık gösterilerek çıkarılan tahvildir.

Güvencesiz Tahvil : Tahvil sahiplerinin alacaklarının güvencesi işletmenin tüm mal varlığıdır.

Kara İştiraklı Tahvil : Sahibine hem faiz hemde kardan pay hakkı veren tahvil dir.

Primli Tahviller : Tahvil üzerinde yazılı nominal değerden daha düşük bir değerle satılıyorsa İHRAÇ Primi * İtfa anında tahvil sahibine nominal degerden daha yüksek bir değer ödeniyorsa İTFA Primi söz konusudur.

Varant : Bir satın alma opsiyonudur ve sahibine bir işletmenin önceden saptanmış belirli fiyat üzerinden ve belirli sayıda hisse senetlerinden satın alma hakkı verir.

Valör : Kredi veya mevduat için bankaca faizin işletilmeye başlandığı tarihtir.

Anüite : Tahvilde faiz ödemeleri vade boyunca genellikle eşit tutarlarda yapılır eşit ödemeler dizisine anüite denir.

Çevirim(değiştirme) Fiyatı : Hisse senedine çevrilebilir tahvil sahiplerinin hisse senetlerini değiştirme halinde*hisse senetlerine uygulanacak fiyattır.

ÜNİTE 4

Hisse Senedi : Anonim şirketlerde ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde sermayenin belli bir oranını temsil eden ve sahiplerine ortaklık hakkı sağlayan menkul kıymettir.

Anonim Şirket : Bir ünvana sahip * sermayesi belli paylara bölünmüş olan ve borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile sorumlu olan şirkettir.

Kayıtlı Sermaye : A.ş lerin esas sözleşmesinde hüküm bulunmak kaydıyla ve yönetim kurulu kararıyla T.T.K. daki hükümlere tabi olmadan çıkarabilecekleri azami sermaye tutarını gösteren sermayedir.

Rüçhan Hakkı : Mevcut ortakların Yeni çıkarılacak hisse senetlerinden öncelikli satın alma hakkıdır.

Halka Açık Anonim Şirket : Hisse senedi sahiplerinin sayısı 250’yi aşıyorsa veya şirket yazılı veya sözlü bir şekilde halkı ortaklığa çağırmış ise *bu anonim şirket halka açık şirket sayılır ve spk’ya tabi olur.

Adi Hisse Senedi : Sahiplerine genel kurulda eşit oy hakkı ile kar dağıtımı ve tavsiyede eşit pay alma hakkı tanılır.

Katılma İntifa Senetleri : Kardan pay alma *yeni hisse senedi alma*tasfiye bakiyesinden yararlanma gibi haklara sahip ama ortaklık hakkı yoktur.

Doğrudan Çıkarım : İşletmelerin aracı kullanmayarak hisse senetlerini halka satmasıdır.

Özel İhraç : Büyük tutardaki menkul kıymetlerin kurumsal yatırımcılara doğrudan satılmasıdır

Dolaylı Çıkarım : İşletmenin aracı kurumun hizmetlerinden yararlanarak hisse sentlerini halka satmasıdır.

Underwriting : Aracı kurumların veya yatırım bankalarının danışmanlık hizmeti dışında ihraç edilen menkul kıymetlere satma garantisi vermesidir.Bu hizmeti veren aracılara UNDERWRITER denilir.

Kurtaj : Aracı kurumların yaptıkları her işlem için müşterilerinden aldıkları komisyondur.

Çok Fiyat Yöntemi : Bütün alış ve satış emirlerinin sisteme girilmesi ve eşleştirmenin fiyat ve zaman önceliği esaslarına göre otomatik olarak yapılmasıdır.(sürekli müzayede)

Baz Fiyat : Bir hisse senedinin seans içinde işlem göre bileceği üst ve alt fiyat limitlerinin ve fiyat adımlarının belirlenmesine esas teşkil eden fiyattır.

Lot: 1.000 adet hisse senedinden oluşan standart işlem birimidir.

Borsa Seansı : Borsada işlem gören menkul kıymetler her gün belirli saatler arasında alınıp satılır bu işlem süresidir.

Hisse senedi Değerleme : Hisse senedinin gelecekte sağlayacağı tahmin edilen dönemsel kazançların belirli bir iskonto oranı ile iskonto edilerek toplanmaları işlemidir.

Ulusal Pazar(Kot İçi Pazar) : Borsa kotunda bulunan ve asgari tedavül kriterlerine haiz şirketlerin hisse senetlerinin güven ve istikrar içerisinde işlem gördüğü piyasadır.

Toptan Satışlar Pazarı : Önceden alıcıları belirli olan veya olmayan belirli bir miktardaki hisse senedi işlemlerinin yapıldığı piyasadır.

Defter Değeri : Öz sermaye toplamının hisse senedi sayısına bölünmesiyle bulunan değerdir.

Gerçek Değer : İşletmenin gelecekteki kazançları ve kar payları belli bir iskonto oranıyla bugüne indirgenip bugunki değerler toplandığında bulunan değerdir.

Etkin Piyasa : Menkul kıymet fiyatlarının *menkul kıymet değeriyle ilgili tüm bilgileri yansıttığı piyasadır.

Temel Analiz : Menkul kıymetlere ilişkin genel ve özel bilgilerin toplanarak sistematik bir şekilde değerlendirilmesi ve bu doğrultuda tahminler yapılmasıdır.

Teknik analiz : Hisse senetlerinin geçmişteki fiyat hareketlerinin gelecekte de tekrarlanacağını varsayarak * hisse senetlerine ilişkin alım satım kararlarının verirdiği tekniktir.

Dow Teorisi : Piyasa analizlerinde amacın piyasada fiyatların gidiş yönünü belirlemek olduğu görüşüne dayanmaktadır.

Boğa Piyasası : Hisse senedi fiyatlarının yükselme eğiliminde olduğu piyasaya denir.

Ayı Piyasası : Hisse Senedi fiyatlarının düşme eğiliminde olduğu piyasadır.

ÜNİTE 5

Türev Ürün : Fiyatları başka bir ürünün fiyatına bağlı olan ürünlerdir.

Türev Kullanım amaçları :
Riskten Korunma
Spekülasyon(tahmin)
Arbitraj

Arbitraj : Aynı ve eşit miktardaki bir malın eş zamanlı olarak bir piyasadan alınıp diğer piyasayada avantajlı bir şekilde satılarak riske girmeden fiyat farklılıklarından dolayı kar elde edilmesidir.

Vadeli (Forward) Piyasalar : İleri bir tarihte teslimi söz konusu olacak herhangi bir malın*vadesi*fiyatı ve miktarı bugünden belirlenerek *sözleşmeye bağlandığı işlemler veya sözleşmelerdir.

Forward Kur Primi : Vadeli kurun cari kurdan büyük olması durumunda aradaki farktır *düşükse Forward Kur İskontosudur.

Gelecek (future) Piyasalar : Belirli nitelikteki ve miktardaki bir malın finansal ürünün bugünden balirlenen bir fiyattan*gelecekteki bir tarihte teslim edilmesini veya teslim alınmasını hükme bağlayan sözleşmelerdir.

Takas odası : Opsiyon ve Gelecek borsalarında alıcı ve satıcıların yükümlülüklerini yerine getirmesini ve güveni sağlayan kuruma takas odası denır.

Teminat ( marjin)Takas odasının üstlendiği riskler sebebiyle alıcı ve satıcıdan aldığı temğinat mektubudur.

Opsiyon Piyasaları : Sahibine belirli sayıda menkul kıymetin veya malın önceden belilenen bir fiyattan belirli bir süre içerisinde alım ve satım HAKKINI veren sözleşmelerdir.

Opsiyon Fiyatı : Opsiyon alıcısının *satın alma veya satma hakkını elde edebilmek için *opsiyon satıcısına ödediği tutardır.

Swap : Takas *değiştirme anlamına gelir.İki taraf arasında yapılan faiz veya ana para ödemelerinin koşullarını önceden belirleyerek *değişimi sağlayan bir sözleşmedir.

Libor : İngilterede her gün belirlenen bankalar arası faiz oranıdır.

Prime Rate : Amerikada kredibilitesi yüksek işletmelere uygulanan faiz oranıdır.

• İMKB de vadeli işlemler borsası 15 auğ 2001 de başlamıştır.

ÜNİTE 6

Spk’nın Kuruluş Amaçları : En önemli amacı yatırımcıyı ve tüm sermaye piyasasını korumak.

Not : Spk 1 başkan *1 başkan vekili ve 5 üyeden oluşur.(görev süreleri 6 yıldır)

Not : Spk da 11 daire başkanlığı vardır.

Spk’nın mesleki faaliyetleri(den.iz.a.k) : Denetleme*izleme*araştırma*Kayıt tutma.

Not : Spk nın oluşturulmasındaki temel neden 1980 lerdeki bankerler krizidir.

SPK : Sermaye piyasaları kanununun verdiği görev ve yetkileri yapmak üzere kurulmuş idari ve mali özerkliğe sahip kuruma SPK denir.

ÜNİTE 7

Devamlı Piyasa : Borsaya kayıtlı menkul kıymetlerin en kısa sürede ve en düşük maliyetlerle alınıp satılmasıdır.(menkul kıymet borsasının en önemli fonksiyonudur)

Piyasanın Derinliği : İşlem gören menkul kıymet için işlem fiyatının altında ve üzerinde fiyatlarla çok sayıda ve yeterli miktarda yapılmış alış ve satış emirlerinin bulunmasıdır.

Piyasanın Genişliği : Menkul kıymetle ilgili alış ve satış emirlerinin hacmidir.

Piyasa Esnekliği : Piyasada bir menkul değer veya işlem gören tüm menkul değerlere ait geçici Pazar emirlerinin ortaya çıkmasına bağlı olarak piyasa dengesinin bozulması sonucu piyasaya hızla yeni emirlerin ulaşa bilmesidir.

Teklif verme yöntemi : Satın alma veya satma emri almış olan aracı kurum temsilcisinin bu emri ilgili şirket tabelasının alış veya satış kısmına yazarak teklif beklediği yöntemdir.

Piyasa Emri (serbest Emir) : Mnkul kıymetin emrin verildiği andaki piyasada bulacağı en iyi fiyatla alması yada satılmasıdır(5 lot sat veya al biçimindedir)

Sınırlı emir (limitli emir) : Yatırımcının belirlediği fiyattan işlemin yapılmasıdır(1000 adet hissesenedini 5000 tl ye sat gibi)

Zamanla Sınırlı Emir : Emrin yatırımcı için sınırladığı süre içi geçerli olan emirdir.(2gün içinde sat gibi)

Zararı Durdurma Emri : En uygun anda en uygun fiyata satın almyı içeren emirdir.

Müşteri Emri : Yatırımcının aracı kuruma verdiği Hisse senedini alım veya satım emridir.

Endeks : Menkul kıymetlerin fiyat değişimlerini incelemek üzere hazırlanan göstergedir.

Borsa Hakkında Bilgiler :

İlk menkul kıymetler borsası 1487 de belçikanın anvers şehrinde kuruldu
En büyük borsa new york borsasıdır.
Dersaadet Tahvilat borsası 1866 yılında kurulan ve sadece Osmanlı tahvillerinin alınıp satıldığı Osmanlıdaki ilk borsadır.
İmkb 1986 yılında yeniden organize edilerek etkin olarak çalışmaya başladı(1985 de kuruldu)

ÜNİTE 8

Kolektif Yatırım Kurumları : Sermaye piyasasında faaliyet gösteren ve yatırımcı bireylerin dışında özel veya tüzel bireylerce *ülkenin ilgili yasaları ve bu yasalara göre çıkartılmış olan tebliğler hükümlerine göre kurulan ve tüzel kişiliğe sahip olan kurumlardır.

Katılma Belgesi : Yatırım fonu tarafından * hissedarlar adına yönetilen portföyün belirli bir oranını ifade eder.

Yatırım ortaklığı : Sermaye ortaklığı (anonim veya limited ortaklık) şeklinde kurulan ortaklığın pay senetleriyle yada tahvillerle sağladığı fonları portföy oluşturarak yöneten bir ortaklıktır.Benimsediği model ortaksal çözümdür*tüzel kişiliği vardır.

Yatırım Fonları : Halktan katılma belgesi karşılığı topladığı paralarla *belge sahipleri hesabına*riskin dağıtılması ilkesi ve inaçlı mülkiyet esaslarına göre sermaye piy araçları *gayri menkul*altın ve diğer kıymetli madenler portföyü işletmek amacı ile kurulan MALVARLIĞIDIR.(ortaklık ve tüzel kişiliği yoktur*kurucu fonu yönetir)

Kapalı sonlu yatırım kurumları : Belirli bir sermaye veya fon tahsisi ile kurulan kanuni gerekleri yerine getirerek sermayelerini arttırmadıkları sürece sabit sermaye veya fonla faliyetlerini sürdüren kurumlardır.

Açık sonlu yatırım kurumları : Ortaklığın sermayesinin ve yatırım fonunun fon toplamının hiçbir formaliteye tabi olmadan arttırılıp azalta bildiği yatırım kurumlarıdır.

Net Aktif Değer : Kurumun aktiflerinin piyasa değeri toplamından varsa borçları düşütlükten sonra bulunan değerin hisse veya katılma belgesi sayısına bölünmesiyle bulunan değerdir.

Genel Amaçlı Adi hisse senesi fonu(büyüme fonu): Uzun vadeli*riski ve getirisi yüksek menkul kıymetlerden oluşan fonlardandır.

Dengeli Fonlar : Çeşitli yatırım araçlarına *yönetim inancı doğrultusunda riski azaltacak ve devamlı gelir sağlayacak şekilde yatırım yapılmasıdır.

A tipi yatırım ortaklığı : Sadece hisse senetlerine yatırım yapmak amacıyla kurulan yatırım ortaklığıdır.

A tipi Fon : Portföyünün en az %25 i hisse senetlerinden oluşan fondur.

B tipi Fon : Portföyünde %25 den az hisse senedi bulunan fondur.

Özel Fon : Katılma belgeleri önceden belirlenmiş kişi yada kuruluşlara tahsis edilmiş fondur.

Not : İlk Yatırım fonu 1822 yılında belçikada kuruldu.

ÜNİTE 9

Dünyada İlk Merkez Bankası : 17.yy da ingilterede kurulmuştur 1694 yılında kurulan Bank of England ilk merkez bankasıdır.

T.C Merkez Bankası : 1715 sayılı yasayla 3 ekim 1931 de kurulmuştur(amacı ülkenin kalkınmasına yardım etmekti)*çalışmaya 1 ocak 1932 de başlamıştır*Osmanlıda bu yetki 1863 yılında kurulan Osmanlı bankasındaydı.1211 sayılı yasaya göre temel amacı ülkede fiyat istikrarını sağlamaktır.

Uluslar arası maliye konferansı : 1920 de Brüksel de yapıldı merkez bankalarının özerk bir yapıda olması ve tüm ülkelerde merkez bankası kurulması kararı alındı.

Eurosistem : Euro’yu kullanan ab üyesi ülkelerin merkez bankalarının oluşturduğu sistemdir.bu sistemin temel amacı fiyt istikrarını sağlamaktır.

TCMB Yapısı : Başkan*Genel kurul * banka meclisi*yönetim komitesinden oluşur.

Para Politikası Kurulu : 25*04*2001 de kuruldu.para politikası ilke ve stratejilerini belirler*hükümetle birlikte enflasyon hedefini belirler*para pol.ile ilgili kamuoyunu bilgilendirir*tl’nin değerini koruması ve altın döviz karşısında pariteyi belirler.

Disponible Değer : Kasadaki nakit ile TCMB neznindeki bankaya ait serbest mevduat ve bankanın portföyünde bulunan devlet iç borçlanma senetleri toplamıdır(satılabilir değer)

Reeskont Kredileri : M.b’sının ticaret bankalarının portföyündeki müsteri senetlerini teminata alarak kredi açmasıdır.Reeskont limitlerini artırarak reeskont faizlerini düşürürse ekonomideki likitide artar.

Açık piyasa : M.b.’nın para arzını ve likiditesinin düzenlenmesi amacıyla menkul kıymet alım satımı yapmasıdır.

Doğrudan alım satım : M.b’nın bankalar veya finansal aracı kurumlarla vadelerine 1 yıldan az kalmış dibs’nin alım satımıdır.dibs nin alımı likiditeyi arttırır.

Açık Piyasa İşlemleri :
Doğrudan alım - Repo : Likidite artar
Doğrudan Satım - Ters Repo : Likidite azalır
(uzun süreli) (kısa süreli)

İhale Yöntemi : Hacimler ve vadeler piyasaya bildirilir alım-satım fiyatları ve faiz oranları piyasada oluşur.

ÜNİTE 10

Ticaret Bankaların Esas İşlevi : Tasarrufçularının mevduatlarını kabul ederek bu mevduatları kredi gereksinimine duyan kişi ve kuruluşlara aktarır(bu sayade yastık altı paralar alınır kaynak yaratılır)

İlk Ticaret Bankası : 1782 de kurulan Nord America dır.

Kıyı Bankacılığı ( off Shore) : Ülke dışından sağlanan fonların ülke dışında yada içinde kullandırılması gibi hizmetleri sunan genellikle serbest bölgelerde kurulan ülke içinde bankacılık yasal düzenlemelerine tabi olmayan banka türüdür.

Ülkemizde İlk Banka : 1847 de Bank-ı dersaadet’tir

Muazam Karşılık : Bankalarca kabul edilen mevduatlar karşılığında T.C merkez bankası nezninde bulundurlması zorunlu karşılıktır.

Para Piyasası Yatırım Fonu : Sabit Fiyatla geri ödenen katılma belgeleri çıkararak topladığı nakdi kısa süreli hazine bonosu *mevduat sertifikası *ticari kağıt gibi yatırım araçlarında değerlendiren fondur.

Kaydi Para : Vadesiz mevduat sahiplerine çek karnesi vererek onların hesaplarındaki tutarı banka çeki olarak harcama olanağı verir bu vesiyleyle kaydi para yaratılır.(merkez bankasında çek işlemleri sonucu biriken paradır)
Özkaynak : Toplam kaynaklar içerisinde küçük bir yere sahiptir *ödenmiş sermaye ile yedek akçelerin toplamından oluşur.

Ödenmiş Sermaye : Ortaklar tarafından taahhüt edilmiş sermayenin fiilen ödenmiş kısmıdır.

Not : Ülekmizde bankalar kanunu hükmüne göre özkaynak hesabı bankaların üç aylık bilançoları kullanılarak yapılır.

Tasarruf Mevduatı : Özel bireylerin yaptığı mevduattır.

Ticari Mevduat : Ticari işlem için çek verilerek çlıştırılan mevduattır.

Resmi Mevduat : Resmi kurumların yatırdığı mevduattır.

Bankalar arası mevduat :Bankaların kendi aralarındaki parasal işlemleri nedeniyle oluşur.

Diğer Kuruluşlar Mevduatı : Vakıf*sandık*dernek gibi tic.faal.olmayan kuruluşların mevduatıdır

Sendikasyon Kredisi : Bir Finans kurumunun liderliğinde bir kredi verme sendikasyonu oluşur.(dış krediler için olur)


Otorize Kredi : Genel müdür*yönetim kurulu kredi komitesi ve yönetim kurulunun izni ile açılır.

Not : Ticaret bankalarının yasal dayanağı bakanlar kuruludur.

Bankaların Vereceği Kredi Limitleri: Gerçek veya Tüzel Kişilere özkaynaklarının %25’in den fazlasını veremez.

Tasarruf mevduat sigorta fonu (TMSF) : Nihayi amacı bankayı iyileştirdikten sonra 3.kişilere devretmektir.

Bankalar düzenleme ve denetleme Kurumu(BDDK) : Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korumak *bankaların özel finans kurumlarının piyasa disiplini içinde sağlık etkin ve rekabet edilebilir bir yapıda işleyişine uygun ortamı yaratarak ülke ekonomisine katkıda bulunmak üzere kurulan kurumdur. Biri başkan biri ikinci başkan olmak üzere 7 üyeden oluşur.

Not: Bankaların denetlenmesine kurum bünyesinde başkana bağlı olarak çalışan bankalar yeminli murakıpları kurulu sorumludur.

ÜNİTE 11

Yatırım bankası : Sermaye pazarının birincil kesiminde anonim ortaklıkların çıkaracakları menkul kıymetlerin ihracına aracılık etme amacıyla kurulmuş finansal kuruluştur.(banka değil aracı kurumdur)Temel görevi gelişme aşamasında olan ülkeler ile bölgeler ve sektörlere orta ve uzun vadeli finans kaynağı aktarmaktır.

Risk sermayesi : İşletmelere özellikle ilk kuruluş aşamasından büyüyüp halka açılıncaya kadar gerekli olan sermayenin karşılanmasına yönelik fonlardır.

Dünya bankası Grubu :
Uluslar arası imar ve kalkınma bankası
Uluslar arası finans kurumu (az gelişmiş ülkelerde özel sektöre kredi sağlar)
Uluslar arası kalkınma birliği (gelişmekte olan ülkelere kredi sağlar)
Çok taraflı yatırım ve garanti ajansı(uluslar arası açılan kredinin oluşturduğu ülke riskini karşılar)

Türkiyede ilk kalkınma bankası : 1925 yılında kurulan sanayi ve maadin bankasıdır.

Türkiyede ilk özel kalkınma bankası : Türkiye sınai kalkınma bankasıdır 1950 de kuruldu.

ÜNİTE 12

Özel Finans Kurumu : Dini nedelerle faiz almak istemeyen kişilerin finansman ihtiyaçları için *tasarruflarını değerlendirmeleri ve modern bankacılık hizmetlerinden yararlanmaları amacıyla faizle çalışan bankalara altarnatif kurulmuştur.

Özel Cari Hesaplar : İstenildiği her an kısmen veya tamamen geri çekilebilen vadesiz hesaplardır.

Katılma Hesapları : Kar ve zarara katılma esasına göre açtırılan hesap sahibine önceden belirlenmiş sabit bir getiri taahhüdünde bulunulmayan hesaplardır.

Güvence Fonu : Özel finans kurumlarında özel cari ve kar-zarara katılma hesaplarında toplanan tasarrufların güvence altına alınması amacıyla özel finans kurumları birliği bünyesinde kurulan fondur.

Kurumsal Yatırımcılar : Küçük yatırımcıların tasarruflarını toplayarak *kabul edilebilir risk*getiri max*vade uyumu amaçlarına uygun olarak yatırım yapan ihtisaslaşmış finansal kurumlardır.

Sosyal Güvenlik : Halkın işsizlik *hastalık*yaşlılık*ölüm sebebiyle geçici veya sürekli olarak kazançtan mahrum kalması nedeniyle düşeceği fakirliğe karşı genel tedbirler sistemidir.

Emekli Sandığı : 1950 yılında kuruldu *Memurları kapsar.kurumun gelirleri ile giderleri karşılanamasa Hazinece karşılanır.

Sosyal Sigortalar Kurumu(SSK) : Hizmet adiyle çalışanların(işçi*amele)sosyal güvenliğini sağlamak amacıyla 1946 da kuruldu.
Aktif/Pasif oranı : Prim ödemeyen çalışanların *aylık yada gelir alanlarla sağlık hizmetlerinden yararlanan ancak prim ödeme dönemi sona eren kaç kişiyi finanse ettiğini gösterir(çalışıp prim ödeyen aktif*emekli olan pasif dir.)

Aktüer : İstatistik ve olasılık hesapları ile sigorta rizikolarını ve primlerini hesaplar.

Bağkur : Belirli bir prim karşılığında devlet eliyle esnaf sanatkarlar ve bağımsız çalışan vatandaşların sosyal güvenliklerini sağlamak adına 1971 de kuruldu.

Oyak (ordu yardımlaşma kurulu ) : En etkin kuruluştur milli savunma bakanlığına bağlıdır.

Prim : Rizikoya iştirak payıdır (sigortalının ödediği paradır)

Reasürans : Sigorta şirketlerinin kendilerinin aşan kısmını başka bir sigorta şirketlere devretmesidir.

Restrosesyon : Reasürans işletmesinin üstlendiği riskleribir başka reasüröre devretmesidir.

Koasürans : Tek bir riski birden fazla sigorta şirketinin üstlenmesidir.(jeran öncülük yapar)

ÜNİTE 13

Belirsizlik koşulları : Geleceğin objektif olasılıklarla tahmin edilememe koşullarıdır.

Risk Koşulları : Geleceğin objektif olasılıkla bilinebilmesi koşullarıdır.

Kamuyu Gerektiğinde aynıtlatma : Halka açık a.ş lerin yeni menkul kıymet çıkarması
Vekaleten oy kullanma(vekillik isteyen bireyin kurulca hazırlanmış vekillik belgesinin ortaklarca imzalanması gerekir)
Şirket Devir alma
Çağrı yoluyla hisse toplanması

Özel Denetleme : Menkul kıymetlerini halka arz etmek için spk dan izin talep eden ortaklıklar ile 2499 sayılı kanun kapsamında olup da birleşme *devir ve tasfiye durumunda olan kuruluşların denetlenmesidir.

ÜNİTE 14

Uluslar Arası Finansal Piyasa : Ulusal fonların yabancılar tarafından veya yabancı fonların yerliler tarafından kullanıldığı piyasadır.

Kıyı Ötesi (off shore piyasa): fon alışverişinin yabancılardan yabancılara olduğu piyasadır.

Eurodolar Piyasası : Bir ulusal paranın *o paranın ana ülkesi dışındaki piyasadır.

Europara : Kendi ülkesi sınırları dışında işlem gören paradır.

Euro Kredi : bankaların içinde bulunduğu ülke parasının dışındaki paralarla açmış olduğu kredidir.(değişken faizlidir*libor esas alınır)

Euro Finansman Bonoları : Bir başka ülkenin parasına bağlı olarak çıkardıkları kısa vadeli menkul kıymettir.

Kıyı Bankacılığı : Ülke dışında toplanan fonların yine o ülke dışında kullandırılmasını amaçlayan bankacılık türüdür.

Euro Tahvil : Bağlı olduğu paranın kullanıldığı ülkede ve çıkaran kurumun ülkesinde satışına izin verilmeyen tahvillere denir.

Uluslar arası tahvil türleri :
Sabit faizli uluslar arası tahvil
Değişken faizli uluslar arası tahvil
Hissesenedine dönüştürülebilir uluslar arası tahvildir.

Depo Sertifikası : Yabancı hisse senetlerini temsilen çıkarılan ve hisse senetleriyle aynı hakları sağlayan menkul kıymettir.