SERMAYE PİYASASI VE FİNANSAL KURUMLAR
Türkiye'de finansal varlık çıkarma ve sermaye piyasalarında satma yetkisi Anonim şirketlere verilmiştir.
Para piyasası* finansal varlıkların fon arz ve talep süresine göre sınıflandırılmasına örnektir.
Finansal varlıkların aracısız alınıp satıldığı piyasalara Dördüncül piyasa denir.
Rüçhan hakkı* çıkarılacak hisse senetlerinin mevcut hissedarlar tarafından öncelikle satın alınma hakkıdır.
Bir ekonomide herhangi bir zamandaki toplam para miktarına Toplam para arzı denir.
Hazine bonolarının likiditesi devlet tahvillerinden daha yüksektir.
Faiz oranının* tasarruf oranıyla yatırım talebinin karşılaştığı sermaye piyasasında oluştuğunu ileri sürülen faiz teorisi Reel faiz teorisidir.
Dolaşımdaki nakit para+Bankalardaki vadesiz mevduat* dar anlamda para arzını gösterir.
Enflasyonun ve riskin olmadığı durumlarda* finansal varlığın getiri oranı* Reel faiz oranı ile ifade edilir.
Eşit zaman aralıklarıyla yapılan eşit ödemeler dizisine Anüite denir.
Doğrudan halka açık şirket kurarak halka hisse senedi arz edilmesi için gerekli koşullar: Sermaye piyasasının birtakım kötü olaylarla baltalanmamış olması Piyasa faiz oranlarının fazla yüksek olmaması Enflasyonun aşırı olmaması Halkın tasarruf ve yatırım gücünün yeterli olması
Bir şirketin* hisse senetlerini borsaya kote ettirmekle sağlayacağı en önemli yarar : Hisse senetlerinin pazarlanabilirliğinin artırılması
Bir anonim şirkette ortaklar* üçüncü şahıslara karşı Esas sermaye tutarı kadar sorumludur.
Finansal araçların değeri* bu araçlardan beklenen nakit girişlerinin şimdiki değeriyle belirlenir. Finansal araçlardan beklenen nakit akışları* riske bağlı olarak değişir. Enflasyon* finansal varlıkların beklenen nakit akışlarını etkiler. Finansal araçların vadesi uzadıkça beklenen getiri oranı düşer.
Bir finansal aracın* en az hangi miktarda paraya çevrilebileceğini gösteren özelliğine Bölünebilirlik denir.
Bankalar* genel finans ortaklıkları ve finansal kiralama şirketlerinin kısa vadeli alacaklarını karşılık göstererek çıkardıkları finansal araçlara Varlığa dayalı menkul kıymet denir.


Bankalar tarafından* ıskonto edilmiş fiyat üzerinden satılan ve faiz ödemesi yapılmayan finansal araç türü Banka bonosudur.
Bir hisse senedinin üzerinde bulunması gereken bilgiler: Ortaklığın ticaret unvanı* Esas veya kayıtlı sermaye tutarı*Ortaklığın tescil tarihi* Hisse senedinin nominal değeri
Bir ortaklığın vergi ve faizlerden önceki gelirinin belirli bir kapitalizasyon oranı ile kapitalize edilmesi ile bulunan değere Toplam değer denir.
Sektör analizi kapsamında incelenen konular: Sektörün ekonomik yapısı* Sektördeki işçi örgütleri* Teknik gelişmelerin sektöre etkisi* Hammadde kaynaklarının durumu
Teknik analizde kullanılan yöntemler: Dow teorisi* Ticaret faaliyet yaklaşımı* Sürü başı senetler* Piyasanın teknik durumu
Nama yazılı tahvil* dolaşım yeteneğine göre tahvillerden biridir.
Faiz esnekliği -3 olan bir tahvilde Faiz oranındaki % 1 'lik değişme tahvil fiyatını%3 oranında değiştirir.
Uzun vadeli borç faizi tutarı8 milyar TL ve faiz ve vergi öncesi net kazancı64 milyar TL olan bir ortaklığın faiz kazanç oranı 8 dir.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun görev ve yetkileri: Kamu yararının gerektirdiği hallerde sermaye piyasası araçlarının halka arz ve satışını geçici olarak durdurmak Sermaye piyasasını ilgilendiren her türlü yayın* duyuru ve reklamları izlemek* yanıltıcı ilan ve reklamları yasaklamak. Halka açık anonim ortaklıkların genel kurullarında* genel hükümler çerçevesinde vekaleten oy kullanılmasına ilişkin esasları belirlemek. Menkul kıymet ödünç alma ve verme işlemleri ile açığa satış işlemlerine ilişkin ilke ve esasları belirlemek.
Sermaye Piyasası Kurulu başkanı ve üyelerinin atanması görevi Bakanlar Kurulunun sorumluluğundadır.
Değerlendirme* Sermaye Piyasası Kurulu’nun* sermaye piyasası alanında uygulamaya dönük hukuki sonuç doğuran özel nitelikte idari kararlar alınması kapsamında yürüttüğü görevlerden biridir.
Bir finansal varlık için devamlı bir piyasanın varolabilmesi için gerekli koşullar: İşlemler arasında çok düşük fiyat farklılıklarının olması Alım satım işlemlerinin hızla sonuçlanması Arz ve talep fiyatları arasındaki marjın çok küçük olması Sık sık el değiştirebilmesi
Sahip olunan bir finansal varlığın fiyatının* belirtilmiş fiyatın altına düşmesi halinde en iyi fiyatla satılmasını içeren emir türüne Zararı durdurma emri adı verilir.
Ortaklığın borsa kotunda yer alan hisse senetlerinin nominal tutarının ödenmiş sermayeye eşit olması menkul kıymetlerin borsa kotundan çıkarılmasını gerektirmez.
Finansal varlıklarda doğrudan çıkarımın tanımı: Finansal varlık çıkaran kurumların finansal varlıklarını aracı kullanmaksızın satmasıdır.
Para arzı* bir ekonomide herhangi bir zamandaki toplam para miktarını ifade eder.
Reel faiz oranı%8 ve beklenen enflasyon oranı%70 ise* nominal faiz oranı%83*6 olur. Nominal = 0*08+0*70+0*08*0*70=83*6
Nominal faiz oranı= reel faiz oranı+ Enflasyon oranı+ reel faiz oranı x enflasyon oranı
Emisyon primi: Hisse senetlerinin* nominal değerin üzerinde satılması durumunda oluşan primdir.
Kayıtlı sermaye sisteminin özellikleri: Şirketin hisse senedi satarak sağladığı sermayeye çıkarılmış sermaye denmesi Kayıtlı sermaye tavanına kadar çıkarılmış sermaye artırımının şirket yönetim kurulunun kararı ile gerçekleştirilmesi Kayıtlı sermaye statüsünde olan bir anonim şirketin ana sözleşmesinde yazılı sermayenin* ortaklığın sermaye tavanı olması Kayıtlı sermaye sistemine geçmek isteyen bir anonim şirketin halka açık şirket olması
Hazinenin iç borçlanma ihtiyacını karşılamak üzere hamiline düzenlenmiş* kısa vadeli borçlanma senetlerine Hazine bonosu denir.

Varlıkların nakde dönüştürülmesi sonucunda elde edilen miktarın* borçlar ödendikten sonra hisse başına düşen kısmına Tasfiye değeri denir.
Firma analizi yapılırken dikkate alınanlar: Firmanın sektördeki rekabet gücü* Firmanın faaliyet etkinliği* Firmanın finansal yapısı* Firma yönetiminin etkinliği
Tahvilin özellikleri: Anonim şirketlerce çıkarılması* Aynı borçlanmayı temsil etmesi durumunda nominal değerlerinin eşit olması* Sahiplerinin her birinin şirkete karşı yükümlülüklerinin aynı olması* Sahiplerinin her birinin haklarının eşit olması
Sermaye Piyasası Kurulunun amaçları: Tasarrufların menkul kıymetlere yatırılmasını özendirmek Tasarruf sahiplerinin haklarının korunmasını
sağlamak Ortaklıklarda mülkiyetin yaygınlaştırılmasını sağlamak Halkın iktisadi kalkınmaya etkin bir şekilde katılımını sağlamak.
Dengeli fonların oluşturulmasının amacı: Çeşitli yatırım araçlarına* riski azaltacak ve devamlı gelir sağlayacak şekilde yatırım yapmak.
Satış garantisiyle aracılık faaliyetinde aracı kurum finansal varlıkları belirlenmiş fiyatla satın almayı kabul eder.
Aracı kuruluş olunabilmesi için gerekli koşullar: Sermayenin SPK tarafından belirlenmiş asgari tutarın altında olmaması* Yetki belgesi alınması* Anonim şirket statüsünde olunması* Hisse senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması* Hisse senetlerinin NAMA (hamiline değil) olması
TC Merkez bankasının fonksiyonları: Bankalara kredi vermek* Milli paranın değerini korumak* Para ve kredi politikasını yürütmek* Açık piyasa işlemleri yapmak.
Açık piyasa işlemleri: Doğrudan alım* Doğrudan satım* Repo* Ters repo
k=zorunlu karşılık oranı. VM=bankalara yatırılan vadesiz mevduat tutarı olduğuna göre yaratılan kaydi para miktarı= (1/k) . VM
Yedek akçeler ve ödenmiş sermaye* ticaret bankalarının öz kaynaklarındandır.
Sigorta şirketlerinin* kendi risklerini başka bir sigorta şirketine devretmelerine Reasürans denir.
Sigortacılığın makro ekonomik işlevleri: Sosyal çöküntüyü önlemesi* Önemli bir tasarruf kaynağı olması* Uluslararası ekonomik ilişkileri genişletmesi* Vergi kaynağı olması
Faizsiz bankacılık sisteminde* ortaklardan birinin sermayesiyle* diğerinin de emek ve girişim gücüyle katkıda bulunduğu ortaklık türüne Mudaraba denir.
Özel finans kurumlarının fon kullandırma işlemlerinden biri dış ticaretin finansmanıdır.
Dış denetime yetkili denetim kuruluşlarının belirlenmesi Sermaye Piyasası Kurulunun sorumluluğundadır.
Uluslararası piyasalardaki faiz oranlarının* ulusal piyasalara göre daha düşük olmasının nedenleri: Vergilendirme olmaması* Geri ödenmeme riskinin düşük olması* Karşılık oranlarının olmaması* Disponobilite gibi kısıtlamaların olmaması
Londra'daki bankaların oluşturduğu faiz oranına LIBOR denir.
Dünya Bankası tarafından verilen yatırım kredilerinin özellikleri:
Gelişmekte olan ülkelerin yaşam standardını arttırmaya yönelik olması Gelişmekte olan ülkelere yönelik olması Altyapı yatırımları* sanayi yatırımları ve eğitim gibi çeşitli alanlarda kullanılması Ülke hükümetine ya da onun garantisiyle bir kamu kurum veya kuruluşuna verilmesi


Para piyasasının temel kurumlarından biri Ticaret bankalarıdır.
Finansal varlıkların likiditesi reel varlıklara göre daha yüksektir.
Bir ekonomide reel faiz oranı%4* beklenen enflasyon oranı%50 ise "Fisher Eşitliği" ne göre nominal faiz oranı%56 olur.
1+Nominal faiz oranı=(1+reel faiz oranı)(1+enflasyon oranı)
Şirketlerin halka açılma nedenleri: Sermaye kullanımında etkinliğin arttırılması Hisse senedinin pazar değerinin belirlenmesi Vergi uygulamalarında özendirici tedbirlerin alınmış olması Hisse senetlerinin pazarlanabilirliğinin arttırılması
İkincil piyasada hisse senedi fiyatlarının piyasanın genel davranışına göre değiştiğini savunan hisse senedi değerleme yöntemi Teknik analiz yöntemidir.
Faiz fiyatındaki %1 lik bir değişmenin* tahvil fiyatında ortaya çıkaracağı yüzdesel değişmeye Tahvilin fiyat esnekliği denir.
Sermaye piyasası Kurulunun kuruluş amaçları: Menkul kıymetler ve sermaye piyasası ile ilgili kuruluşlar hakkında kamunun aydınlatılmasını sağlamak. Ortaklıklarda mülkiyetin yaygınlaştırılmasını sağlamak. Sermaye piyasasındaki sağlıksız eğilimleri önlemek Halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını gerçekleştirmek.
Finansal varlıklarda devamlı bir piyasanın varlığı için gerekli koşullar: Alım ve satım işlemlerinin hızlı sonuçlanması Finansal varlıkların sık sık el değiştirebilmesi Arz ve talep arasında çok küçük bir marj oluşması İşlemler arasında çok düşük fiyat farklılıklarının ortaya çıkması
Menkul kıymet borsalarının fonksiyonları: Borsaya kote ettirilmiş(borsada işlem gören) finansal varlıklar için devamlı piyasa oluşturmak. Kote edilmiş pay senetleri ve tahviller için doğru fiyatın oluşmasını sağlamaktır.
Sermaye piyasası araçları* gayrimenkul* altın ve diğer kıymetli madenler portföylerini işletmek amacıyla kurulan anonim şirketlere Yatırım fonu denir.
Aracı kurumların faaliyetleri: Menkul kıymetlerin geri alım taahhüdü ile alım-satımında bulunmak. Portföy işletmeciliği veya yöneticiliği yapmak. Menkul kıymetlerin geri satım taahhüdü ile alım satımında bulunmak
Menkul kıymetlerin piyasaya sunulmasında aracılığın satın alma ve satma garantisi verilerek yapılmasına underwriting denir.
Tedavülde bulunan* vadesine 1 yıldan az kalmış Devlet İç Borçlanma Senetlerinin TC Merkez bankası tarafından bankalardan veya aracı kurumlardan satın alınması işlemine Doğrudan alım denir.
Ticaret bankalarının temel işlevleri: Kaydi para yaratmak* Ulusal ve uluslararası ticareti geliştirmek* Kaynaklara akıcılık sağlamak* Kaynak kullanımını iyileştirmek.
Ticaret bankalarını* kalkınma ve yatırım bankalarından ayıran farklılıklardan biri Kaydi para yaratmasıdır.
Sigortacılığın mikro işlevlerinden biri Fiyatların daha gerçekçi düzeyde gerçekleşmesini sağlamasıdır.
Birden fazla sigorta işletmesinin tek bir riski üstlenmelerine Koasürans denir.
Faizsiz bankacılığın amaçları: İslami prensipleri ekonomik hayata uygulamak* Sosyoekonomik hedeflere ulaşılmasını kolaylaştırmak* Kar elde etmek* Topluma yararlı bir kurum oluşturmak.
Faizsiz bankacılık sisteminde en çok kullanılan finansman yöntemi Murabahadır.
Bağımsız dış denetim çerçevesinde* özel denetime tabi kuruluşlar: Menkul kıymetlerini halka arz etmek için SPK'dan izin talep eden ortaklıklar 2499 sayılı Kanuna tabi olup ta birleşme durumunda olan kurumlar 2499 sayılı kanuna tabi olup ta devir durumunda olan kurumlar 2499 sayılı kanuna tabi olup ta tasfiye durumunda olan kurumlar
Bağımsız dış denetimde* bir bütün olarak mali tabloların güvenilirliğini bozmayacak aksaklıkların olması halinde Şartlı rapor düzenlenir.
Kamunun zamanında yeterli ve doğru olarak aydınlatılmasını sağlamak amacıyla* her türlü mali tablo ve raporların standartlarını tespit etme görevi Sermaye Piyasası Kurulunun sorumluluğundadır


Euro tahvil piyasasının hızlı bir şekilde gelişmesinin temel nedeni Hükümet kısıtlamalarının dışında kalmasıdır.
Şirketlerin veya hükümetlerin yabancı bir paraya bağlı olarak ve o yabancı paranın ait olduğu ülke piyasasında satılmak üzere çıkardığı tahvillere Yabancı tahvil denir.
Kanada doları* Özel çekme haklarında (Special Drawing Rights) yer alan para birimlerinden değildir.

SERMAYE PİYASALARI VE FİNANSAL KURUMLAR FİNAL ÖZET

ilk yatırım fonu 1822’ de Belçika’ da kurulmuştur.
Yasal yapılarına göre kolektif yatırım kurumları: Yatırım ortaklıkları* Yatırım fonları.
Fonun sabit ve değişir olmasına göre: Kapalı sonlu yatırım kurumları* Açık sonlu yatırım kurumları.
Benimsedikleri yatırım politikalarına göre: genel amaçlı adi hisse senedi fonları* dengeli fonlar* özel amaçlı fonlar* likit varlık fonlar* endeks fon.
Yatırım ortaklıkları: gayrimenkul ve yatırım ortaklıkları.
Fon türleri: tahvil ve bono (kamu ve özel sektör borçlanma senetleri)* hisse senedi (Türkiye’ de kurulmuş anonim ortaklıkların hisse senetleri)* sektör (belirli sektördeki ortaklıkların menkul kıymetleri)* iştirak (tebliğde tanımlanan iştiraklerce çıkarılmış menkul kıymetler)* grup (belirli bir topluluğun menkul kıymetleri)* yabancı menkul kıymetler (yabancı kamu ya da özel sektör menkul kıymetleri)* kıymetli madenler (altın ve diğer kıymetleri madenler) karma fon (portföyünün tamamı hisse senetleri* borçlanma senetleri* altın ve diğer kıymetli madenler ile bunlara dayalı sermaye piyasası araçlarından en az ikisinden oluşan ve her birinin değeri portföy değerinin %20’ sinden az olmayan) likit fon (vadesi 90 günden az kalmış sermaye piyasası araçları)* değişken fon (portföy sınırlamalarına girmeyen)* endeks fon (endeks kapsamındaki menkul kıymetlerin tümünden ya da seçilen kısmından oluşan)* A tipi (portföy en az %25’ i hisse senedinden oluşan)* B tipi (portföyde %25’ den az hisse senedi olması)* özel (katılma belgeleri önceden belirlenmiş kişi ve kurumlara ayrılan fon)* emeklilik yatırım fonu (emeklilik sigorta şirketlerince kurulan fon).
Yatırım fonlarında taraflar: fon yöneticisi* güvenilir kişi* fon kurucu ya da kurucuları* yatırımcı bireyler.
Bireysel yatırımcıların tek başlarına etkili olamaması ve birlikte hareket etme istekleri sonucu: kolektif yatırım ortaklıkları oluşmuştur.
Sermaye ya da fonları sabit olan yatırım kurumları: kapalı sonlu yatırım kurumu.
Türkiye’ de yatırım fonu kurmaya yetkili kurumlar: bankalar* sigorta şirketleri* kanunlarından engel bulunmayan emekli ve yardım sandıkları* aracı kurumlar.
Açık sonlu yatırım kurumlarının sermayesi* açık sonlu yatırım fonlarının fonları değişebilir.
Türkiye’ de yatırım ortaklıkları ödünç para verme işleri ile uğraşamaz ve buna bağlı işlemler yapamaz.

Amacı* çeşitli yatırım araçlarına yönetimin inancı doğrultusunda riski azaltacak ve devamlı gelir sağlayacak şekilde yatırım yapmak olan fon türü: Dengeli fonlar.
Yatırım ortaklıklarında yönetim kurulu ortakların seçeceği üyelerden oluşur. Üye sınırlaması yoktur.
Ülkemizde yatırım ortaklıkları ve yatırım fonları SPK denetimindedir.
YatIrIm ortaklıkları sermaye ve yedek akçelerinin %10’ undan fazlasını bir ortaklığın menkul kıymetlerine yatıramaz.
Yatırım ortaklıkları rayiç bedelinin altında varlık alabilir* ancak satamaz.
Likit varlık fonlarına olan talebi artıran en önemli faktör: Faiz oranlarının yüksek olması.
Yatırım fonu kurulmasında kullanılan yöntemler: nakit yöntemi* tahsis yöntemi.
Tahsis yöntemi: Fon kurucusunun ana sözleşmedeki formaliteleri hazırlayıp sermayeyi ödeyerek yatırımcılara katılma belgesi satması.
Uzun vadede sermaye ve gelir büyümesi sağlayacak adi hisse senetlerine* tahviller yatırım yapan fon türü: Genel amaçlı adi hisse senedi fonları.
Sadece hisse senetlerine yatırım yapmak için kurulmuş yatırım ortaklığı: A tipi yatırım ortaklığı.
Fonun varlıklarının saklanması ve yatırımların kontrolünden güvenilir kişi sorumludur.
Dünyada ilk merkez bankası: 17 yy’ da 1694 yılında kurulan “Bank Of England”.
1. dünya savaşından sonra merkez bankaları için toplanan iki önemli konferans: 1-Uluslararası maliye konferansı (1920 Brüksel)* 2-Cenova Konferansı (1922).
TC merkez bankası (1930): 3 Ekim 1931’ de kurulmuş* 1 Ocak 1932’ de çalışmaya başlamıştır (Osmanlı imparatorluğunda bu yetki 1863’ de kurulan Osmanlı bankasına verilmişti).
TCMB’ nin 1715 sayılı kuruluş yasasındaki temel amacı: ülkenin kalkınmasına yardım etmektir.
26 Ocak 1970 tarihinde kabul edilen 1211 sayılı kanuna göre TCMB’ nin temel görevleri: para ve kredi politikasını yürütmek* paranın değerinin korunmasına yönelik önlemler almak* para basma ve ödünç para verme işlemlerini düzenlemektir.
Eurosistem: Euro’ yu kullanan AB üyesi ülkelerin Merkez bankalarının oluşturduğu sistemdir. Bu sistemin amacı fiyat istikrarını sağlamaktır.
TCMB’ nin teşkilat yapısı: başkan* genel kurul* banka meclisi* yönetim komitesi.
TCMB’ nin görevlerini yerine getirirken yapılan işlemler: -kredi kurumları ile ilgili işlemler* -hazine ile ilgili işlemler* -açık piyasa işlemleri (kotasyon yöntemi* ihale yöntemi)* -altın ve dövizle ilgili işlemler* -sair işlemler.
Dünyada ilk merkez bankası: Bank Of England – İngiltere’ de kurulmuştur.
Uluslararası maliye konferansında alınan kararlar: -merkez bankaları özerk olmalı* -tüm merkez bankaları işbirliği içinde olmalı.
TCMB başkanı bakanlar kurulu tarafından 5 yıl için atanır.
Para politikası kurulu (25.04.2001) görevleri: -para politikası ilke ve stratejilerini belirlemek* -hükümetle birlikte enflasyon hedefini belirlemek* -para politikalarıyla ilgili raporlar hazırlayıp kamuoyunu bilgilendirmek* -TL' nin değerini korumak ve altın-döviz karşısındaki pariteyi belirlemek.
Merkez bankasının para arzını ve ekonominin likiditesini düzenlemek amacıyla yaptığı işlemler: açık piyasa işlemleri.
TCMB’ nin vadesi bir yıldan az kalması DIBS’ leri bankalardan ya da aracı kurumlardan satın alması: doğrudan alım (bu faaliyeti ile emisyon genişletici etkide bulunur).
Açık piyasa işlemlerinde* alış-satış fiyatının ve repo faizlerinin piyasada oluşmasını sağlayan yöntem: İhale yöntemi.
Doğrudan satım piyasadan menkul kıymet karşılığı fon çekilmesi nedeniyle emisyon daraltıcı etki yapar.
Merkez bankasının belirlenmiş bir fiyattan geri satmak vaadi ile bankalardan ya da finans kurumlarından DIBS’ leri satın alması: Repo (repo işlemi likidite sorununa kısa dönemli çözüm getirir).
TCMB taşınmazları reeskonta kabul edemez ve bunlar üzerinden avans veremez.
Osmanlı imparatorluğunda para basma yetkisi: Osmanlı Bankası.
1715 sayılı kanunla kurulan TCMB’ nin temel amacı: ekonomik kalkınma.
Emisyon genişletici etkiye sahip açık piyasa işlemleri: repo* doğrudan alım.
TCMB’ nin* ticaret bankalarının portföyünde bulunan müşteri senetlerini teminata kabul ederek bu bankalara kredi açması: Reeskont.
alıntı...........


SERMAYE PİYASALARI VE FİNANSAL KURUMLAR FİNAL ÖZET

Merkez bankasının zaman zaman piyasalara likidite aktarmak veya piyasalardaki fazla likiditeyi eritmek amacıyla dolaşımdaki banknot hacmini piyasaların ihtiyacına göre yeter düzeyde tutmaya çalışması* bu amaçla reeskont işlemleri gerçekleştirmesi: kredi kurumları ile ilgili işlemler içinde yer alır.
TCMB’ nin repo ve ters repo işlemlerinin vadesi: 91 gün.
Ülkemizde ilk banka: 1847 yılında Osmanlı döneminde iki Galata bankeri tarafından kurulan Bank-ı Dersaadet.
Ticaret bankalarının temel görevleri: -fon transferine aracılık etmek* -kaydi para yaratmak* -tasarrufların ülke ekonomisine katkıda bulunmasını sağlamak* -atıl fonların yatırıma dönüşmesine katkıda bulunmak* -bireylere yaşamlarını kolaylaştırıcı hizmetler sunmak.
Kaydi para KP = 1 / kko (kanuni karşılık oranı). vm (vadesiz mevduat).
Bir ticaret bankasının öz kaynaklarını oluşturan elemanlar: ödenmiş sermaye+ yedek akçeler.
Ticaret bankalarının yabancı kaynakları içerisinde en önemli olanı: Mevduatlar.
Niteliğine göre mevduatlar: 1-Tasarruf mevduatı: özel bireylere ait* 2-Ticari mevduat: ticari işlemler için çek verilerek çalıştırılır. 3-Resmi mevduat: resmi kurumların yatırdığı* 4-Bankalararası mevduat:bankaların kendi aralarında parasal işlemleri* 5-Diğer kuruluşlar mevduatı: vakıf* sandık* dernek gibi ticari faaliyeti olmayan kuruluşlara ait.
Ticaret bankalarının kaynakları: reeskont* borçlu cari hesapların alacak bakiyeleri* fon kesintileri* bloke paralar.
Türkiye’ de kurulacak bir bankaya ya da şube açacak yabancı bir bankaya izin veren kurum: BDDK.
Mevduat toplamak yoluyla tasarrufların yatırıma dönüşmesinde yol oynayan finansal aracılar: ticaret bankaları (kısa süreli fonları uzun süreli fonlara çevirir).
Bankaların müşterilerden aldıkları senetleri merkez bankasına iskonto ettirerek sağladığı fon: Reeskont.
Ticaret bankalarının günümüzdeki temel işlevleri: -maddi varlıkların rasyonel kullanımını sağlamak* -para politikasının etkinliğini artırma* -gelir ve servet dağılımını etkileme* -kısa süreli fonları uzun süreli fonlara dönüştürme.
TİCARET BANKALARININ FON KULLANIMLARI: 1-likit değerler* 2-bağlı değerler* 3-duran varlıklar ve diğer aktifler* 4-krediler: aktif toplamı içinde en büyük orana sahiptir.
Kredi türleri:a-Vadelerine göre: kısa* orta* uzun vadeli.
Niteliğine göre: nakdi ve nakdi olmayan (gayrı nakdi) kredi.
Kredinin veriliş amacına göre: işletme kredisi (firmanın sermaye ihtiyacı için)* donatım kredisi (teçhizat alımları* yenileme* kapasite genişletme vb çalışmalar için)* yatırım kredisi (yeni yatırımlar ve mevcut yatırımları genişletmek için).
Güvence açısından: güvenceli ve güvencesiz krediler.
İzin yerine göre: şube yetkisinde olanlar* otorite krediler (genel müdür* yönetim kurulu kredi komitesi ve yönetim kurulunun izni ile açılır).
Konusuna göre: ticari kredi* sanayici kredisi* tarım kredisi* dış satım ve dış alım kredisi* konut kredisi* tüketici kredisi.
Kredi kaynağına göre: banka kaynaklı krediler* reeskont kredileri* dış kaynaklı krediler.
Gerçek ya da tüzel kişilerin istenildiği zaman ya da belirli bir vade sonunda geri alınmak üzere bankalara yatırdıkları TL ya da yabancı paralar: Mevduat.
Modern Ticaret Bankacılığı: Bank Of Nord America’ nın kurulduğu 1782 yılında başlamıştır.


Kanuni karşılık oranının arttırılması ekonomideki para arzını azaltır.
Ancak genel müdürlük ya da yönetim kurulu gibi üst bir organın izniyle açılabilen krediler: otorite kredileri.
Bir bankanın vereceği toplam kredi miktarı öz kaynaklarının en çok 8 katı olabilir.
Ülkemizde ticaret bankalarının sorunları: -ekonomik faaliyetlerin dalgalı olması* -faiz oranlarının çok sık değişmesi* -yüksek düzeydeki karşılık oranları* -yurtdışı kaynak kullanımının azalması.
Bir bankanın TMSF kapsamına alınmasına BDDK karar verir.
Birden fazla bankanın beraber verdiği kredi: sendikasyon kredisi.
Ticaret bankalarının yabancı kaynakları: en önemli yabancı kaynak mevduatlardır. Vadeli ve vadesi olarak ikiye ayrılır. Banka kaynakları içinde vadesiz mevduat oranı yüksekse bu banka için risk yaratır.
Diğer bir yabancı kaynak: yurt içinden ve yurt dışından sağlanan kredilerdir. Yurt dışınndan sağlanan kredi: bir uluslararası finans kuruluşunun veya uluslararası faaliyet gösteren bir bankanın açtığı kredidir. Kısa ve orta vadeli olabilir.
Yurt içi kredi kaynakları: 1-Bankalararası para piyasası: kısa süreli likidite ihtiyacının karşılanması* bankalararası rezerv hareketinin karşılanması amacıyla TCMB’ nin yönetim ve gözetiminde çalışır. 2-reeskont kredileri* 3-alınan nakdi teminatlar* 4-çeşitli fon kesintileri* 5-borçlu cari hesapların alacak bakiyeleri* 6-borçlu ve alacaklı hesapların faiz hesaplama zamanlamasındaki farklılıkları* 7-bloke paralar* 8-diğer muhtelif kaynaklar* 9-elektronik bankacılığın sonucu biriken mevduat bakiyeleri.
Kalkınma bankalarının temel görevi: gelişme aşamasında olan ülkeler ile bölgeler ve sektörlere orta ve uzun vadeli finans kaynağı aktarılması.
Dünya bankası grubu içinde: -Uluslararası imar ve kalkınma bankası (IBRD)* -uluslararasI finans kurumu (IFC)* -uluslararasI kalkInma birliği (IDA)* -çok taraflı yatırım ve garanti ajansı (MIGA)* -uluslararası yatırım anlaşmazlıkları çözüm merkezi (ISCID).
Bölgesel kalkınma bankaları: -Avrupa yatırım bankası grubu (EIB)* -Avrupa imar ve kalkınma bankası (EBRD)* -iskandinav yatırım bankası (NIB)* -Asya kalkınma bankası grubu (ADB)* -İslam kalkInma bankasI grubu (ISBD)* -Afrika kalkInma bankasI grubu (ADB)* -Amerikalılararası kalkınma bankası grubu (IDB)* -Uluslararası ekonomik işbirliği bankası (IECB).
Türkiye’ de faaliyet gösteren kalkınma bankaları: 1-Türkiye kalkınma bankası* 2-Türkiye ihracat kredi bankası (Eximbank)* 3-Türkiye sınai kalkınma bankası (TSKB).
Türkiye sınai kalkınma bankası sermaye yapısı yüzde* İş bankası 66* Akbank* 9.66* Türkiye vakıflar bankası 8.38* Türkiye garanti bankası 3.09* Türk dış ticaret bankası 2.56* diğer ortaklar 23.01
TSKB: özel sektör kuruluşlarına kredi verir* danışmanlık hizmeti sunar* teknik yardım ve finansal aracılık hizmetleri sağlar.
ilk kalkInma bankasI: 1925 yılında kurulan Sanayi ve Maadin bankasıdır.
ilk özel kalkınma bankası: Türkiye Sınai kalkınma bankası 1950’ de dünya bankasının desteğiyle karma sermayeli olarak kurulmuştur.
Sanayi işletmelerinin orta ve uzun vadeli çalışma ve duran varlık yatırımlarının finansmanı için kredi sağlayan bankalar: yatırım bankaları.
işletmelerin mevcut üretim kapasitelerinin arttırmak üzere yaptıkları genişleme yatırımları: tevsii yatırımı.
Kalkınma bankaları 2. dünya savaşından sonra dünya bankasının direktifiyle kurulmuştur.
işletmelerin özellikle ilk kuruluş aşamasından büyüyüp halka açılıncaya kadar gerekli olan sermayenin karşılanmasına yönelik fon: Risk sermayesi.
iskandinav yatırım bankası: Danimarka* İzlanda* Finlandiya* Norveç ve İsveç tarafından kurulmuştur.
Kamu sermayeli bankalar: Sınai yatırım bankası* Türk Eximbank* Türkiye Kalkınma bankası.
Sanayi ve Maadin bankası 1925 yılında kurulmuştur.
Ülkemizde kalkınma ve yatırım bankalarının yurt içinden kredi sağladıkları kurum: TC Merkez bankası.
Doğu bloğunun çözülmesi ile nitelik değiştirerek uluslararası ekonomik işbirliği bankası haline dönüşen kurum: COMECON.
1975 yılında kurulan DESİYAB günümüzde: Türkiye Kalkınma bankasına dönüşmüştür.
Ülkemizde ihracat finansmanı sağlayan kalkınma bankası: Türk Eximbank.
Dünya bankası 1946 yılında çalışmaya başlamıştır.
Günümüzde başta gelen misyonu gelişmekte olan ülkelerdeki açlıkla savaşmak olan kurum: Uluslararası imar ve kalkınma bankası.
Avrupa birliğinin bir finans kuruluşu olarak üye ülkelerin entegrasyonuna* dengeli kalkınmalarına* uyumlu ekonomik ve sosyal bir yapıya kavuşmalarına katkıda bulunan bölgesel kalkınma bankası: Avrupa Yatırım Bankası.
Latin Amerika ve Karaib ülkelerinin ekonomik ve sosyal kalkınmalarına destek olan banka: Amerikalılararası kalkınma bankası.
iller bankası kamu sermayeli kalkınma bankasıdır.
ÖFK: dini nedenlerle faiz almak istemeyen kişilerin finansman ihtiyaçları için* tasarruflarını değerlendirmeleri ve modern bankacılık hizmetlerinden yararlanmaları amacıyla faizle çalışan kla*** bankalara alternatif olarak kurulan mali kuruluşlardır.
ÖFK kuruluş izni BDDK’ nin en az 5 üyesinin aynı yöndeki kararıyla verilir.
ÖFK fon toplama faaliyetleri: -özel cari hesaplar* -katılma hesapları* -finansal kiralama* -mal karşılığı vesaikin alım-satımı.
ÖFK fon kullandırma yöntemleri: -üretim desteği* -bireysel finansman desteği* -kar-zarar ortaklığı yatırımı.
Ülkemizde faaliyet gösteren ÖFK’ lar: -Albaraka Türk* Anadolu Finans* Asya Finans* Family Finans* Kuveyt Türk Finans kurumu.
Güvence fonu: özel finans kurumlarında özel cari ve kar-zarara katılma hesaplarında toplanan tasarrufların güvence altına alınması amacıyla Özel finans kurumları birliği bünyesinde kurulan fondur.
Özel finans kurumlarının kuruluş ve faaliyetlerine ilişkin esas ve usullerin düzenlenmesi amacıyla: BBDK 20 Eylül 2001 tarihinde yönetmelik yayınlamıştır.
Kurumsal yatırımcılar: sosyal güvenlik kurumları* sigorta şirketleri* yatırım fonları* yatırım ortaklıkları gibi kurumlar ve kurumsal yatırımcılardır.
Primli sosyal güvenlik rejimi kapsamında olan kurumlar: Sosyal sigortalar kurumu* T.C. Emekli Sandığı* Bağ-kur* OYAK.
T.C. Emekli sandığı kapsamında askerler ve devlet memurları yer alır.
Sosyal sigortalar kurumu 1946 yılında kurulmuştur.
Sigorta şirketlerinin üstlendikleri risklerden* kapasitelerini aşan kısmını başka bir sigorta şirketine devretmeleri: Reasürans.
Birden fazla sigorta şirketinin bir riski üstlenmesi: Koasürans – buna öncülük eden işletme: Jeran işletme.
Konut sigortalarında ana teminat yangın teminatıdır.
Ülkemizde bireysel emeklilik şirketleri kuruluş için: Hazine müsteşarlığından izin alır.
Modern anlamda faizsiz bankacılığın en etkin ve kapsamlı uygulaması: İslam Kalkınma bankası.
Ülkemizde TC Emekli sandığının gelirlerinin giderlerinden az olmasıyla ortaya çıkan farkı: Hazine karşılar.
İnsan yaşamındaki doğum* evlilik* hastalık* işsizlik* kaza* emeklilik ve ölüm gibi öngörülmeyen çeşitli durumların olasılığını hesaplayan: Aktüer.
Bir reasüörün başka bir reasüöre riski devretmesi: retresesyon
Ülkemizde bireysel emeklilik şirketlerinin ödenmiş sermayeleri en az 10 trilyon olmalıdır.
Geleceğin objektif olasılıkla tahmin edilemediği koşullar: belirsizlik.
Sermaye piyasasında yatırım yapmak isteyenlerin kararlarını sağlıklı bir biçimde alabilmesi için işletmeyle ilgili ve ekonomik bilgileri açıklama: kamuyu aydınlatma (periyodik olarak mali tabloları açıklayarak yapılır).
Kamunun zamanında yeterli ve doğru olarak aydınlatılmasını sağlamak amacıyla* her türlü mali tablo ve raporların standartlarını tespit etme görevi: Sermaye piyasaları kurulu sorumluluğundadır.
Hangi ortaklıkların hangi denetim türüne tabi olacağını belirleyen kurum: SPK.
Bir bütün olarak mali tabloların güvenilirliğini bozmayacak aksaklıkların var olması halinde düzenlenecek bağımsız dış denetim raporu: şartlı rapor.
Yönetmelik uyarınca denetlemeye tabi kuruluşlar için her yıl yapılan denetleme: sürekli denetim.
Menkul kıymetleri halka arz için SPK’ dan izin talep eden ortaklıklar* tasfiye* devir* birleşme durumundaki ortaklıkların mali tablo ve raporlarının incelenmesi: Özel denetim.
işletmeye ait bilgilerin o işletmede çalışanlardan ya da bu kişilerden bilgi öğrenebilecek kişilerden öğrenilmesi: içerdekilerin istihbaratı.
Ülkemizde kamunun aydınlatılması konusunda gerekli düzenlemeleri yapan kurum: SPK.
SPK’ nın muhasebe hesap planlarının ve hazırlanan raporların standartlaştırılması ile muhasebe uygulamalarında aynı kural ve prensiplerin kullanılmasını düzenlemesinin sebebi: yatırımcıların analizlerini sağlıklı yapmalarını sağlamak.
Ortaklıkların ve yardımcı kuruluşların mali durum ve faaliyet sonuçlarının 2499 sayılı kanun çerçevesinde gerçeği yansıttığının tasdiki: olumlu rapor.
Şirket bilgilerini* kamuoyuna duyurulmadan öğrenme olanağı olan bireyin menkul kıymetleri satın almak veya elindeki menkul kıymetleri satmak suretiyle kar elde etmesi veya zararın azaltılması: içerdekilerin ticareti.
Uluslararası piyasaların (1970’ den itibaren) gelişme nedenleri: -ekonomik istikrarsızlık* belirsizliğin artması* -yeni finansal ürünlerin geliştirilmesi* -bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin ilerlemesi.
Uluslararası finansal piyasaların fonksiyonları: -daha uygun koşullarda yabancı piyasalardan fon sağlanması* -sınır ötesi fon akımlarına olanak sağlanması* -daha yüksek getiri elde etmek amacıyla yatırımcıların tasarruflarını yurt dışı piyasalarda değerlendirmesi* -yabancılardan yabancılara fon akımı sağlaması.
Eurodolar piyasasının gelişme nedenleri: -Politik ve kurumsal faktörler* -ABD’ nin ödemeler bilançosu açıkları* -ABD firmalarının uluslararası özellik kazanması* -petrol fiyatlarındaki artışlar* -ABD’ deki yasal düzenlemeler.
Euro kredi: bankaların içinde bulundukları ülke parasının dışındaki paralarla açmış oldukları kredilerdir.
Ulusal fonların yabancılar tarafından veya yabancı fonların yerli kullanıcılar tarafından kullanıldığı piyasalar: uluslararası finansal piyasa.
Kıyı ötesi merkezler: Lüksemburg* Bahamalar* Bahreyn* Cayman adaları.
Uluslararası piyasalar: Londra* Tokyo* Newyork en büyük piyasalardır. Ayrıca Paris* Frankfurt* Zürih* Singapur* Hong Kong gelişmiş piyasalardır.
Euro para piyasası: Avrupa’da 2. dünya savaşı sonrası 1950’ lerden sonra gelişmiştir.
Sendikasyon kredilerinin temel amacı: Tek bir kreditörün borç vermekten doğan riskini azaltmak.
Büyük şirketler tarafından kısa süreli finansman sağlamak için yabancı paraya bağlı olarak çıkarılan borç senetleri: Euro ticari senet (ABD dolarına bağlı olarak çıkarılır).
Kıyı bankacılığının her türlü işlemlerinin yapıldığı merkezler: Fonksiyonel merkezler.
Euro piyasalarında kredilere uygulanacak faiz oranını belirlemede kullanılan temel oran: LIBOR (Londradaki bankaların oluşturduğu faiz oranı).
Euro tahviller hamiline yazılıdır* dolaşım hızı yüksektir ve kimlik tespiti çok zordur.
Tahvillerin satışını ve ihracını birkaç bankanın ya da finans kurumunun üstlenmesi: kredi sendikasyonu.
Bağlı olduğu paranın kullanıldığı ülkede ve çıkaran kurumun ülkesinde satışına izin verilmeyen tahvil: Euro tahvil.
Yabancı borçlanma araçlarının ve yabancı şirketlerin hisse senetlerinin depo sertifikası şeklinde işlem gördüğü Pazar: IMKB uluslararası pazarı.
IMKB uluslararası tahvil ve bono piyasasında repo-ters repo işlemlerini yapan kurum: sadece Bankalar* kesin alım-satım işlemlerini bankalar ve aracı kurumlar yapar.
Bir finansal işlemin iki tarafı da aynı ülkede yerleşik kişi ve kurumlardan oluşuyorsa bu piyasa: ulusal piyasa.
Bir ulusal paranın o paranın ana ülkesi dışındaki piyasa: Euro dolar piyasası.
Bir başka ülkenin parasına bağlı olarak çıkarılan kısa vadeli borçlanma araçları: Euro finansman bonosu.
Londra’ daki bankaların oluşturduşu faiz oranı: LIBOR.
Ülke dışından toplanan fonların yine o ülke dışında kullandırılması amaçlayan ve genellikle mali ve hukuki kolaylık sağlayan merkezlerde yapılan bankacılık türü: kıyı bankacılığı.
Bir yabancı paraya bağlı olarak çıkartılan ve o ülke piyasasında satışa sunulan tahvil: yabancı tahvil.
Kuruldukları ülkede faaliyette bulunan şirketlerin menkul kıymetlerinin işlem gördüğü borsa: ulusal borsa.
Borsa kotunda yer alan ve almayan menkul kıymetler ile bunların işlem görecekleri borsa piyasalarını açmak: yönetim kurulunun görevidir.
Ülkemizde yatırım ortaklıklarının portföyü: Takas ve Saklama bankası merkezinde veya bir banka nezninde muhafaza edilir.
Bir yatırım fonu katılma belgesi sahibi bu belgeyi: fon yönetimine iade ederek nakde çevirir.


Bankalar kanununa göre ülkemizde banka yönetim kurulu en az 5 kişiden oluşur.
Belirli bölgelerdeki firmalara ve o bölgelerdeki gelişmekte olan ülkelere finans desteği sağlamak amacıyla kurulmuş kalkınma bankaları: bölgesel kalkınma bankası.
SSK kapsamında sigortalı olanlar: işçiler.
Girişimciye kredi olanakları sağlaması: sigortacılığın mikro işlevlerindendir.
Eurobank: Europara üzerinden mevduat toplama* kredi verme gibi işlemleri yapan bankalardır.
Kredi itibarı yüksek firmalar tarafından güvencesiz olarak çıkarılan ve taşıyan adına düzenlenmiş olan kısa vadeli borçlanma aracı: Euro finansman bonosu.
Bankaların ithalatçı müşterilerine sağladıkları kısa vadeli kredi türü: Akreditif.
Kredi değerliliği farklı firmaların faiz koşulları değişik aynı tutardaki borçlarının faizlerinin belli bir süre değiştirilmesi: Faiz Swap'ı.
Menkul kıymetlerle ilgili alış satış emirlerinin hacmi: piyasanın genişliği.
Kanuni gerekleri yerine getirerek sermayelerini artırmadıkları sürece sabit sermaye ve fonla faaliyetlerini sürdüren kolektif yatırım kurumları: Kapalı Sonlu Yatırım Kurumu.
TC Merkez bankasının hisse senedi sahipliği: hisselerinin yarısından fazlası hazineye aittir.
Euro’ yu kullanan AB üyesi ülkelerin Merkez bankalarının bir araya gelerek oluşturdukları “Eurosistem” in temel amacı: fiyat istikrarı sağlamak.
Dünya bankasının az gelişmiş ülkelerde özel sektöre finansal destek vermek üzere kurduğu kalkınma bankası: Uluslararası finans kurumu.
Sovyetler birliği dağıldıktan sonra kurulan merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerindeki özel sektör firmalarına finansman sağlamak amacıyla kurulan kurum: Avrupa imar ve kalkınma bankası.
Europara: kendi ulusal piyasası dışında işlem gören paradır.
A.Ş.’ lerin sermaye artırımında TTK hükümlerine tabi olmadan çıkarabilecekleri azami sermaye miktarı: kayıtlı sermaye.
Ana sözleşmeyle bir takım önceliklere sahip olan ve getirisi belirli olan hisse senedi: imtiyazlı hisse senedi.
Borsada kayıtlı menkul kıymetlerin en kısa sürede ve en düşük maliyetle alınıp satılabilmesine: devamlı piyasa.
Menkul kıymet borsalarının kuruluş ve faaliyetlerini* çalışma esasları ve denetlemelerinin düzenleme esaslarını düzenleyen: 91 sayılı Kanun hükmünde kararname.
Ülkemizde bankalar kanunu hükmüne göre öz kaynak hesabı bankaların 3 aylık bilançoları dikkate alınarak yapılır.
Geleceğin objektif olasılıkla bilinebilmesi koşullarına: Risk koşulları.
Hisse senedi fiyatlarının yükselme eğiliminde olduğu piyasa: Boğa piyasası.
Borsalarda alım satımı yapılan* teslimi ileriki bir tarihte yapılacak* fiyatı ve vadesi bugünden belirlenmiş standart nitelikteki sözleşmeler: futures sözleşmeler.
Uluslararası açılan kredilerin oluşturduğu ülke riskini karşılamak amacıyla kurulan finans kuruluşu: MIGA.