kızgınlık - kızgınlık duygusu - kızgınlık duygusunu ifade etmek - kızgınlık nedir - kızgınlığı dışa vurmak - kızgınlığın sebepleri

KIZGINLIK DUYGUSU

Kızgınlık duygusu, birey hakkını alamadığında, önem verdiği kişi, kişiler beklentilerine uygun davranmadığında, engellendiğinde, kendisini tehdit altında hissettiğinde, kendisini önemsiz ve değersiz hissettiğinde ortaya çıkar. Eğer kızgınlık duygusu o anda yaşanan olaya ilişkin olarak ortaya çıkıyorsa bu normaldir. Fakat bu duygu sonrasında her zaman böyle olur, herkes benim hakkımı yer zaten, hep beni engellerler şeklinde devam ederse, bu durum bireyin geçmişten getirdiği kızgınlıklarının olduğunun göstergesidir.
Çocukluk döneminde özerk bir varlık olmasına izin verilmemiş çocuklar, kızgınlık duygusunu çok yoğun yaşayan yetişkinler olurlar ve bu kızgınlık duygusunu çok çeşitli yollarla dile getirirler:

Bazı insanlar kabul görmeme ve sevgiden yoksun kalma kaygısıyla kızgınlıklarını bastırırlar. Kızgınlık duygusu sevilen ve kaybetmekten korkulan bir kişiye yönelik yaşanıyorsa, bastırılma olasılığı yüksektir. Bastırılan kızgınlık duygusu gerçek kişi kaynağı yerine diğer kişilere yönelir, hatta kişinin kendisine yönelik olarak da yaşanır ve benlik algısının düşük olmasına neden olur. Bazen de kızgınlık duygusunun ortaya çıkmaması için etrafa sevgi dağıtan kişiler olurlar. Kaybetmekten korktuğu kişiye kızmak yerine aşırı sevgi gösterirler.

Bazı insanlar kızgınlıklarının bilincindedirler ve hatta onu sevenler bile vardır. Bu duygunun sürekliliğini sağlamak için sürekli ipucu ararlar ve bulurlar. Kızgınlığı sevmek anlamsız gibi görünse de bu insanlar yalnızlıklarını ve boşluklarını bu şekilde giderirler. Aslında yaptıkları öfke duyguları ile yüzleşmekten kaçınmaktır.

Bazı insanlar kızgınlık duygularını diğer insanlara iğneleyici laf söyleyerek boşaltırlar. Bu mizah yoluyla, sitem ederek olabileceği gibi doğrudan ifadelerle de olabilir. Bunu yaparak karşısındaki kişiden gelecek tepkileri de yumuşatmış olur.

Bazı insanlar kızgınlık duygularını her şeye karşı çıkma ve diğer insanlarla onları karşılarına almak amacıyla tartışmalara girerek ifade ederler. Bunlar özerk olmayı yanlış içselleştirmiş kişilerdir. Onlara göre başkalarının duygu, düşünce ve fikirlerini kabul etmek, benliklerini yitirmek ile aynı anlama gelir. Bunlar, otoriteye de karşı çıkarlar ve bunun bir özerklik savaşı olduğunu düşünürler.

Bazı insanlar, kendilerini engelleyen, kendilerini tehdit eden durumlarla karşılaştıklarında, o andaki ortam ve koşulların uygun olup olmadığına bakmadan ani ve anlık patlamalar şeklinde kızgınlıklarını dışa vururlar. Bu insanlar genelde çevreleri tarafından bu haliyle kabul edilirler ve kuru gürültü çıkardıkları için de ciddiye alınmazlar.
Bazı insanlar da kontrol etmekte zorlandıkları kızgınlık duygularını, kendisini kızdıranlara bağırarak, olumsuz laf söyleyerek ya da vurarak, yani sözel ya fiziksel zarar verme biçiminde yansıtırlar. Bu tepkiler bir işe yaramadığı gibi çoğu zaman, saldırganlık gösterenin zarar görmesiyle biter.

Her ne şekilde olursa olsun sıklıkla öfke yaşayan, ilk tepki olarak kızgınlığı tercih eden kişiler, tutundukları/sarıldıkları kızgınlık duygusu ile hem kendilerini korurlar hem de gerçek kişiliklerini ortaya koymazlar. Çünkü gerçek kişiliklerinde utangaç, kırılgan, kendini ortaya koyamayan kişilik özellikleri yatar.

Yoğun kızgınlık duygusu yaşayan kişiler, ilişkilerinde de sıkıntılı durumların ortaya çıkmasına ve yaşanmasına sebep olurlar. İlişki zamanla çift taraflı olmaktan çıkar, ilişkide diyaloglar yerine monologlar yaşanmaya başlanır.

Bireyler birçok duygunun farkında değilken, birçok duyguyu yaşayamıyorken kızgınlık duygusunun bu kadar kolay ortaya çıkmasının sebebi diğer duyguların saklanarak, bastırılarak ortaya çıkmasını önlemesidir. Ayrıca, saldırgan tepkilere maruz kalan kişi kendini savunmaya alacağı için karşı tarafı sorgulama olanağı bulamayacaktır.
Çoğu kimse duygularından utandığı için, cesaret edemediği için gerçek duygularını etrafındaki kişilerden saklar ve doğrudan karşıyı suçlayacak ifadeler kullanır. Bu durum karşı tarafın incinmesine, kırılmasına, yaralanmasına sebep olmasının yanı sıra sosyal ilişkilerinin de zayıflamasına da sebep verir.

Kızgınlık duygusu baş edilmesi zor olan, hemen her insanın yaşadığı bir duygudur ve yaşanması doğaldır. Bireyin sevdiği, sevmediği, hoşlandığı, hoşlanmadığı şeyler hakkında duygusal ipucudur.

Hastalanmak, mide ağrısı, astım, yorgunluk, mutsuzluk, alaylı yorumlar yapmak, ilişkiden çekilmek, üçüncü kişilere dert yanmak, başkalarını küçümsemek, eleştirmek, suçlamak, sessiz kalarak çevreyi cezalandırmak, diğer kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak için giriştikleri uğraşları engellemek, kızgınlık duygusunun yoğun yaşandığı konusunda ipucu veren sinyallerdir.

Kızgınlık duygusuyla baş etmek için kızgınlığın tanınması ve kabul edilmesi, kızgınlığı hissetmesi için bireyin kendisine izin vermesi, sıkıntıları karşıdaki kişiyi incitmeden söylemeyi öğrenmesi, saklanılan duyguların fark edilmesi gerekmektedir. Önemli olan kızgınlık duygusu yaşamamak değil, nasıl ifade edildiğidir.