Kronik hastalıklar, çok uzun süre davam eden ve tam olarak tedavi edilemeyen hastalıklardır. Şeker hastalığı, böbrek, kalp hastalıkları, AIDS ve multiple sclerosis gibi hastalıklar bu grup içerisindedirler. Bu hastalıklar tam olarak tedavi edilemiyor olsalar bile, ilaç tedavisiyle, özel diyetler ve diğer tedbirlerle kontrol altına alınabilmektedir.
Kronik hastalık teşhisi konulan kişiler, hastalıklarına ve tedavi programlarına göre yaşamlarını tekrar düzenlemek zorunda kalmaktadırlar. Hastalıkları, bağımsızlıklarını, yaşam biçimlerini, kendilerini ve diğer insanları algılayışlarını etkileyebilmektedir. Bu nedenle, kronik hastalık teşhisi konulan hastalarda üzüntünün ve umutsuzluğun olması bir dereceye kadar normal olarak görülmelidir. Ancak kronik hastalıklar bazı kişilerde depresyona neden olabilmektedir. Yapılan araştırmalara göre kronik hastalık teşhisi konulan her üç kişiden birinde depresyon semptomları görülmektedir. Kronik hastalıklarla bağlantılı olan fiziksel değişimler depresyonu tetikleyebileceği gibi, birey hastalığın beraberinde getirdiği zorluklara karşı psikolojik olarak tepki veriyor da olabilir.
Herhangi bir kronik hastalık depresyonu tetikleyebilir, ancak ağır bir kronik hastalığın olması ve bu hastalığın bireyin hayatını büyük ölçüde etkiliyor olması depresyon riskini de arttırmaktadır. Kronik hastalığın ağrıya ve yorgunluğa neden olduğu durumlarda, kronik hastalığa bağlı olarak gelişen depresyon, hastalığı ağırlaştırabilir. Depresyon ağrıların şiddetini arttırabilir.
Kronik hastalıklarda depresyonun görülme oranı bir hayli yüksektir. Kronik hastalıklar ve bu hastalıklardan muzdarip olan bireylerde depresyon semptomlarının görülme oranı aşağıda sıralanmıştır:
• Kalp krizi: hastaların % 40-65’inde
• Parkinson hastalığı: hastaların % 18-20’sinde
• Multiple Sclerosis: hastaların % 40’ında
• Felç: hastaların % 10-27’sinde
• Kanser: hastaların % 25’inde
• Şeker hastalığı: hastaların %’inde
Hastalar ve hasta yakınları, çoğunlukla depresyon semptomlarını görmezden gelirler ya da bu semptomların kronik bir hastalıkla mücadele eden bir kişide görülmesinin normal olduğunu düşünürler. Ayrıca, bazı durumlarda depresyon semptomları diğer tıbbi durumlar tarafından maskelenebileceği ve başka bir biçimde ele alınabileceği için depresyonun tedavisi de yapılamamaktadır. Her iki hastalığın da tedavisinin yapılması çok önemlidir.
Kronik hastalıkları olan bireylerde görülen depresyonun tedavisi, diğer kişilerde uygulanan depresyon tedavisine benzerdir. Erken teşhis ve tedavi önemlidir. Böylelikle kişinin yaşadığı duygu durumu değişmekte ve komplikasyon ve intihar riski azalmaktadır. Depresyon tedavisi gören kişilerde genel tıbbi durumun iyiye gittiği, yaşam kalitesinin yükseldiği ve kronik hastalıkları için uygulanan tedaviye daha iyi uyum sağladıkları gözlenmiştir.
Depresyon tedavisinde, ilaç ve psikoterapi yöntemleri uygulanmaktadır. Kronik hastalığın tedavisini üstlenen doktorun, depresyon tedavisi için yönlendirmesi ve her aşamadan haberdar olması önemlidir.
Kronik Hastalıklarla Başetmek İçin İpuçları:
Hastalığın fiziksel etkileriyle birlikte yaşamayı öğrenin,
Tedavinizin nasıl yapılacağını ve bu konuda sizin üstünüze düşen sorumlulukları öğrenin,
Doktorunuzla her konuda açık bir şekilde konuşun,
Olumsuz duygularla başedebilmek için duygusal dengenizi korumaya çalışın,
Özgüveninizi ve kendinize dair olumlu fikirlerinizi korumaya çalışın,
Depresyon semptomları görülür görülmez bir uzmandan yardım alın.