GİRİŞİMCİLİK DERS NOTLARI
ÜNİTE 1
Girişimciliğin Önemi* Gelişimi ve Kavramı

Günümüzde kla*** üretim faktörleri olan emek* sermaye ve tabiat faktörlerine girişimcilik de dahil olmuştur. Girişimcilik konusu sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçerken daha büyük bir önem kazanmıştır. Çünkü* bilgi toplumu insanın fiziki gücü yerine* fikri emeğinin ekonomik olarak daha değerli olduğunu kabul etmektedir. En genel anlamıyla girişimci; sürekli olarak piyasaları izleyen ve bunun sonucunda talep boşlukları yakalayan* yeni talepler yaratan* talepteki değişmeleri zamanında fark ederek gerekli uyumu sağlayan* kaynakları toplayıp yatırımları gerçekleştiren* rekabetten kaçmayan* riske girmekten kaçmayan ve sorumluluk üstlenmekten çekinmeyen* atak ve yaratıcı kişilerdir. Bu genel tanımdan da anlaşıldığı gibi girişimci ve para sahibi olan kişi arasında önemli farklar bulunmaktadır. Girişimci para sahibi kişi olabileceği gibi* başkasının parasını da değerlendirebilen kişi olmaktadır.Girişimciliğe toplumda değer kazandıran özellik para kazanılması değil* ekonomik değerlerin yaratılmasıdır. Yani her ne pahasına olursa olsun tek amacın para kazanmak olması ve bunun sonucunda hiçbir değer yaratmaksızın ekonomik değerleri kendi tarafına aktaran kişi girişimci değildir. Tarihsel gelişim açısından baktığımızda sanayici olarak nitelenen grup tüccarlardan oluşmaktadır.
Sanayi devrimiyle başlayan teknolojik ilerleme ve bilgi toplumuna geçiş beraberinde; üretim* dağıtım* ulaşım ve yönetim süreçlerinde köklü değişmeler meydana getirmiştir. Bu süreçte ulusal ekonomiler yerini dünya ekonomisine bırakmıştır. Küreselleşme ile birlikte hizmet sektörünün önemi artmıştır ve bu artış da girişimcilik olgusunun önemini ortaya çıkarmıştır.

ÜNİTE 2
Girişimcilik Nitelikleri ve Girişimciliği Etkileyen Faktörler

Girişimci kavramı* literatüre kapitalist üretim sürecine girilmesiyle birlikte girmiş ve bugünkü anlamını bulmuştur. Girişimci feodal yapıdan* endüstri toplumuna geçişte* toplumun dinamiğini oluşturan itici güç olmuştur. Başarılı bir girişimci gerek nitelikler* gerekse davranışlar ve gereksede olaylara bakış açısından diğer insanlardan farklıdır. Bu niteliklerden bazıları risk alabilme* yaratıcılık* bağımsızlık* sorunları hızlı bir şekilde çözebilme* hayal gücü* liderlik ve çalışkanlık olarak sıralanabilir. Ancak bir girişimci tüm bu özelliklere sahip olsada sosyo-ekonomik çapı* politik ve kültürel çevre onun nitelik ve boyutlarını belirleyecek en önemli engeldir. Bu durumun örneklerine tarihte sıkça rastlanmıştır. Örneğin Hezarfen Ahmet Çelebi'nin kanat takip uçan ilk insan oluşuna karşın* içinde bulunduğu sosyo-politik ortamın bunu yeterince değerlendirememiş olması* o süreç içerisinde bir çok gelişmeyi de beraberinde götürmüştür. Girişimciliği etkileyen çevresel faktörlerden bir diğeri ise piyasanın koşulları veya içinde bulunduğu durumdur. Üretimin basitliği veya karmaşıklığı* piyasanın firma üzerindeki etkileri ve bu etkinin düzeyi işletmeler ve girişimciler için bağlayıcı çevresel faktörlerdir.

ÜNİTE 3
Girişimcilik Konusundaki Gelişmeler

Bilgi toplumuna geçerken girişimciliği sadece özel sektöre özgü bir meslek olmaktan çıkarmak* diğer alanlara da yaygınlaştırma zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Bu amaçla "girokrat" yani "girişimci bürokrat" kavramı kullanılmıştır. Girişimciliği bürokraside yaygınlaştırmak* KİT yöneticiliği gibi piyasa ile ilgili bürokratların* önceki ünitelerde belirtilen girişimcilik nitelikleriyle donatılmasının bilgi toplumunda ekonomik gelişmeyi hızlandıracağı düşünülmektedir. Bilgi toplumu olmanın ön şartı teknolojiyi izlemektir. Bunu işletme bazında düşündüğümüzde; bir girişimci piyasada varolmak istiyorsa* uzun vadede geleceğini güvence altına alabilmek için tüm üretim sistemlerinde yeni teknoloji kullanmak zorundadır. Zira teknolojik değişimdeki hız ürünlerin yaşam süresini kısaltarak* talepte değişmeler yaratmaktadır. Bu değişime de ayak uydurabilmek ise hem ileriyi görebilme yeteneğine hem de yaratıcı hayal gücüne sahip olmayı gerektirir. Dolayısıyla bu değişimi sağlayacak çeşitli hedef ve araçlara ulaşabilecek kişiler ise bu özellikler taşıyan girişimcilerdir.


ÜNİTE 4
Türkiye'de Girişimcilik Olgusunun Genel Değerlendirilmesi

Günümüzde değişim süreci önemli ölçüde hızlanmıştır. Değişimin hızı sadece teknolojide değil * ekonomik ve sosyal alanlarda da kendini göstermektedir. Dünyadaki hızlı değişime ayak uydurmak ve toplumsal refahı arttırmak ancak ve ancak girişimcilik olgusuna gereken önemin verilmesiyle mümkün olacaktır. Çünkü bu olgu bireysel olarak kişilerin başarısından çok* ulusal ekonominin gelişimine ve başarısına katkıda bulunacaktır. Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişte en önemli üretim faktörü insandır. Günümüzde insan faktörünün fiziksel gücü yerine fikri gücü önem taşımaya başlamıştır. Bu durum ise eğitimin* nitelikli iş gücü sağlamadaki önemini belirtmektedir.Ülkemizde girişimciliğin geliştirilmesinde eğitimin yanında önemli olan bir diğer faktör ise girişimciliğin özendirilmesini sağlayacak vergi düzenlemeleri ve teşvik tedbirlerin olmamasıdır. Ayrıca ülkede yaşanan belirsizlik ve sürekli değişen ekonomik politikalarda girişimcilik olgusunun gelişmemesinde önemli bir rol oynamaktadır.

ÜNİTE 5
Cumhuriyet Döneminde Girişimcilik

Cumhuriyetin kurulmasından sonra* cumhuriyetçilerin üzerinde önemli durduğu nokta girişimci bir sınıfın yaratılması olmuştur. Ulusal kalkınmanın sağlanabilmesi için* ekonominin ulusallaştırılması ve bununla birlikte cumhuriyet öncesi dönemi de yabancılara tanınan ayrıcalıkların gelir alınması gerekiyordu. Cumhuriyet sonrası 1950 - 1960 yılları arasında girişimcilik ve ticari faaliyetler büyük ölçüde artmıştır. Bu dönemde sermaye birikiminin sağlanması ve girişimciliğin gelişmesinde ağırlıklı olarak rol oynayan grup devlet memurları olmuştur. Bu dönemde girişimciliğin gelişmesi amacıyla bir dizi kanun çıkarılmış ve iktisadi devlet teşekkülleri kurulmuştur. 1960 - 1970'li yıllar Türkiye'de özel girişimciliğin gelişme gösterdiği dönemdir. Bu dönemde üretim artışı temel bir hedef olarak belirlenmiştir. 1960 - 1980'li yıllar arasında ise girişimcilik olgusu çeşitli olaylar sonucunda olumsuz etkilenmiştir. Belirtilen dönemde üç askeri darbe* iki reform hükümeti ve çeşitli koalisyonlar ve bunlara ilaveten I. ve II. Petrol şokları belirsizlik ortamı yaratmıştır. 1980'li yıllar ise piyasa ekonomisine geçiş ve dünya ekonomisiyle entegrasyonun sağlanması amacıyla bir çok yeni ekonomik politikaların uygulandığı bir dönem olmuştur.

ÜNİTE 6
Kadın Girişimcilik

Piyasa ekonomisi içinde; hesaplanmış riskleri göze alarak* doğrudan doğruya pazara yönelik* nakde dönüşebilen* mal ve hizmet üretip satan* kendi işinin sahibi olup çeşitli ticari kuruluşlara üye olan ve sosyal güvenlik kurumlarından birinin şemsiyesi altında çalışan ya da başka kişileri istihdam eden kadın* kadın girişimci olarak tanımlanmaktadır. Kadınları girişimci olma konusunda güdüleyen hususların başında* kendi kendilerinin patronu olma isteği gelmektedir. Diğer hususlar ise; kocanın işten çıkarılması yada ölmesi sonucu aileyi ayakta tutabilme zorunluluğu ve zamanlarını kontrol altına alıp iyi bildikleri işi yapma istekleridir. Kadın girişimcilerin karşılaştıkları sorunların başında eğitim gelirken* sermaye tedariki ve örgütlenme konusu ise karşılaştıkları diğer sorunları oluşturmaktadır. Günümüzde kadınlar da sayıları gittikçe artan bir şekilde iş hayatına atılmaktadırlar. Bu açıdan* kadınlara gerekli desteği sağlayacak* girişimciliğe özendirecek uygulamalara bir an önce geçilmelidir.

ÜNİTE 7
Türk Girişimcisinin Yapısal Özellikleri

Ülkemizde girişimci olarak nitelendirebileceğimiz birçok kişi bulunmaktadır. Bu kişilerin profillerini inceleyecek olursak bazı ortak noktaları olduğunu görürüz. Bu ortak noktalar* aynı zamanda Türk girişimcisinin profilini ortaya çıkarmaktadır. Bu doğrultuda girişimcilerimizin büyük çoğunluğunun ilk kuşak sanayiciler olduğu görülmektedir. Bu özellik ise olumlu ve olumsuz özellikleri beraberinde getirmektedir. Girişimcilerimizin eğitim düzeylerinin gün geçtikçe yükselmeye başlamış olması da dikkat çekici bir diğer özelliktir. İşletmelerimizde üretim derinliğinin gereğinden büyük olması ve bunun yanısıra girişimcilerimizin ortaklık ve işbirliği konusundaki isteksiz olmaları da Türk girişimcisinin profili hakkında bize bilgi vermektedir. Türk girişimcilerinin genel özelliklerini incelediğimizde* girişimcilerimizin gözü kara olması dikkat çekicidir. Ancak birinci nesilden ikinci nesile geçişte ise bir başarısızlık ortaya çıkmaktadır. Türk girişimcisi aynı zamanda borçlanmaktan da kaçınmaktadır.

ÜNİTE 8
Girişimciliğin Sorunları ve Çözüm Önerileri

Günümüzde girişimcilik çeşitli sorunlarla karşı karşıyadır. Bu sorunların başında işletme sahiplerinin teknik kökenli olması gelmektedir. Bu tür girişimciler piyasaya yönelik olarak düşünme ve değerlendirme konusunda başarılı olamamaktadırlar. Bir diğer sorun ise fizibilite çalışmalarının yeterince yapılamamasıdır. Piyasa araştırması konusu üzerinde önemle durulması girişimcinin başarısını olumlu yönde etkileyecektir. Girişimcilerin yeniliklere açık olması gerekmektedir. Ancak bu konudaki olanaklar yeterince değerlendirilememektedir. Yatırımlar konusunda da girişimciler etkin bir planlama ve zamanlama yapamamaktadırlar. Ayrıca kurumsallaşmanın yeterince sağlanamaması da olumsuzlukları beraberinde getirirken* girişimciler diğer taraftan finansman sorunu ile de karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu sorunlar arasında belki de en önemlisi ise bilgi ek***liğidir. Öncelikle girişimciler bilgi toplama ve değerlendirme konusunda çeşitli sorunlara sahiptirler. Bütün bu sorunların çözümünde gerek devlete gerekse girişimcinin birlikte çalışarak bu sorunların üstesinden gelmeleri mümkündür

ÜNİTE 9
Türkiye'de Girişimciliğin Dünyadaki Gelişme Trendleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Türklerde girişimcilik* göçebe toplumdan yerleşik toplum düzenine geçiş süreci ile başlamıştır. Özellikle sanatkarlık (zanaatkarlık) konularında oldukça aktif oldukları belirlenmiştir. Ancak Osmanlı dönemine gelindiğinde Türkler ticaret işi dışında bırakılmışlardır. Osmanlı İmparatorluğu son bulup* Cumhuriyet dönemine geçiş sürecinde bu zihniyet terk edilerek Türklerden girişimci oluşturma çabalarına girişilmiştir.Türkiye'de girişimciliğin geliştirilebilmesi için aynı zamanda üniversite sanayi işbirliğinin de sağlanması şarttır. Gerek sanayi kesiminin uygulama alanında* gerekse üniversite kesiminin teorik alanda bilgi alışverişine girerek* girişimciliğin teorik ve uygulama alanlarındaki bilgi ek***likleri ortadan kaldırılmalıdır.Türkiye'de küçük ve orta ölçekli işletmelerin ve girişimcilerimizin üzerinde önemle durmaları gereken konulardan birisi de rekabettir. Rekabetin* tüm boyutları dikkate alınarak rekabet gücünün arttırılması gereklidir. Bu boyutlarla birlikte değerlendirilmesi gereken bir diğer konu da küçük ve orta ölçekli işletmelerin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymaktır. Bu yönler doğrultusunda girişimci ek***liklerini giderebilir ve ileriye dönük planlarda başarılı olma şansını arttırabilir.

ÜNİTE 10
Türkiye'de Yeni Girişimci Adaylarına Öneriler

Yeni girişimci adayları* girişimcilik yaşamlarına başlarken çeşitli aşamalardan geçmek zorunda kalacaklardır. Bu aşamalarını herbiri girişimci tarafından dikkatli bir biçimde değerlendirmeli ve ileride karşılaşabileceği sorunları bu aşamalar çerçevesinde düşünerek gereken önlemleri almalıdır.
Bu aşamalar;

● Yatırım hakkında düşünme
● Yatırım hakkında bilgilenme
● Başarı için planlama
● Hukuki açıdan değerlendirmedir.
Her aşamada* kendine özgü yerine getirilmesi gereken eylemler vardır. Örneğin; iyi bir plan yapmak* hedef kitleyi belirlemek* konunun uzmanlarıyla görüşmek* çeşitli soruların cevaplarını bulmak* yatırım yapılacak yerin tespiti v.b. gibi. Bütün bu aşamalardan başarıyla geçtikten sonra* başvurulması gereken kurumları belirlenerek* gerekli başvurunun yapılmasına geçilebilir.Bu kurumlar birbirlerinden farklıdır ve aralarında danışma merkezlerinin bulunduğu* yeni girişimcilere çeşitli niteliklerde bilgiler sağlayan kurumlar da yer almaktadır.

teşekkürler