Yeni Zelanda

Ulusal marş: God Defend New Zealand
God Save the Queen

Başkent Wellington
41°17′S 174°27′E
En büyük şehir Auckland
Resmi dil(ler) İngilizce(de facto) Maori dili Yeni Zelanda İşaret Dili (NZSL)
Hükümet Anayasal Monarşi
- Kraliçe II. Elizabeth
- Genel Vali Anand Satyanand
- Başbakan Helen Clark
Bağımsızlık Birleşik Krallık'tan
- İlan etti 26 Eylül 1907
Yüzölçümü
- Toplam 268680 km² (75.)
103738 sq mi
- Sular (%) 2.1
Nüfus
- 2007 yılında 4228000 (122.)
- Yoğunluk 15/km² (193.)
39/sq mi
GSMH

(Satın alma gücü paritesi)
2006 tahmini
- Toplam 108.799 milyar $ (58.)
- kişi başına 26470 $ (28.)
Gelişmişlik Endeksi (2006) 0.936 (20.) – (yüksek)
Para birimi Yeni Zelanda Doları (NZD)
Saat dilimi NZST (UTC+12)
- Yaz NZST (UTC+13)
İnternet alan adı .nz
Telefon kodu +64


Yeni Zelanda Güney Büyük Okyanus'da bir ada ülkesidir. Güney Yarımkürede Okyanusya'daki Güney Pasifik adaları arasında Avustralya'nın yaklaşık 1.200 mil (2.000 km) güney doğusunda yer alır. Başlıca iki adadan- North Island ve South Island- ve birçok küçük adadan oluşur. Üzeri kar kaplı dağ manzaraları ile bilinen bir ülkedir. Yeni Zelanda'nın başkenti Wellington'dur. En büyük ve en kozmopolit şehri Auckland'dır.


İklimi
Yeni Zelanda'nın Güney Yarımküre'de veya ekvatorun güneyinde olması mevsimlerin kuzey yarım küredekilerin tam tersi olması anlamına gelir. Yazın en sıcak ayları Ocak ve Şubat olup en soğuk aylar Haziran ve Temmuzdur.

Coğrafi verileri

* Konum: Okyanusya Güney Büyük Okyanusunda adalar Avustralya'nın güneydoğusunda yer alır.
* Coğrafi konumu: 41 00 Güney enlemi 174 00 Doğu boylamı
* Haritadaki konumu: Okyanusya
* Yüzölçümü: 268680 km²
* Antipodes Adalarını Auckland Adalarını Bounty Adalarını Campbell Adalarını Chatham Adalarını ve Kermadec Adalarını içine alır.
* Sınırları: 0 km
* Sahil şeridi: 15134 km
* İklimi: Keskin bölgesel çelişkilerle birlikte ılıman iklim görülür. (Teknik olarak Dünya'daki bütün iklimler bir tek bu ülkede bulunur)
* Arazi yapısı: Dağlar ve geniş kıyı ovaları ağır basmaktadır.
* Deniz seviyesinden yüksekliği:
o en alçak noktası: Büyük Okyanus 0 m
o en yüksek noktası: Cook Dağı 3764 m
* Doğal kaynakları: Doğal gaz demir kum kömür kereste hidro enerji altın kireçtaşı
* Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %9
* daimi ekinler: %5
* otlaklar: %50
* ormanlık arazi: %28
* diğer: %8 (1993 verileri)
* Sulanan arazi: 2850 km² (1993 verileri)
* Doğal afetler: Depremler ülke genelinde ortaya çıkmalarına rağmen şiddetli değiller volkanik etkinlik fazladır.


Nüfus bilgileri

Nüfusu yaklaşık 36 milyon olup %80'i şehirde yaşamaktadır ve çoğu turizm gibi servis sektöründen geçimini sağlamaktadır. Nüfusun yaklaşık %75'i Avrupa kökenlilerden oluşur. Maoriler Yeni Zelanda'nın yerlileri olup nüfusun yaklaşık %10'unu oluşturur. Nüfusun kalanını eşit olarak Avrupalılar Pasifik adalılar ve Asyalılar oluşturur.

* Nüfus: 4.076.140 (Temmuz 2006 verileri)
* Yaş yapısı:
o 0-14 yaş: %22.36 (erkek 442738; kadın 421462)
o 15-64 yaş: %66.11 (erkek 1281781; kadın 1272674)
o 65 yaş ve üzeri: %11.53 (erkek 193895; kadın 251579) (2001 verileri)
* Nüfus artış oranı: %1.14 (2001 verileri)
* Mülteci oranı: 4.71 mülteci/1000 nüfus (2001 tahmini)
* Cinsiyet oranı:
o doğumlarda: 1.04 erkek/kadın
o 15 yaş altı: 1.05 erkek/kadın
o 15-64 yaşlarında: 1.01 erkek/kadın
o 65 yaş ve üzeri: 0.77 erkek/kadın
* toplam nüfusta: 0.99 erkek/kadın (2001 verileri)
* Bebek ölüm oranı: 6.28 ölüm/1000 doğan bebek (2001 tahmini)
* Ortalama hayat süresi:
o Toplam nüfus: 77.99 yıl
o erkeklerde: 75.01 yıl
o kadınlarda: 81.1 yıl (2001 verileri)
* Ortalama çocuk sayısı: 1.8 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
* HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.06 (1999 verileri)
* HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 1200 (1999 verileri)
* HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 100 den az (1999 verileri)
* Ulus: Yeni Zelandalı
* Nüfusun etnik dağılımı: Yeni Zelanda Avrupalıları %74.5 Maori %9.7 diğer Avrupalılar %4.6 Pasifik Adalılar %3.8 Asyalılar ve diğerleri %7.4
* Din: Anglikan %24 Presbyterian %18 Roma Katolikleri %15 Methodist %5 Baptist %2 diğer Protestanlar %3 belirlenemeyen veya dini inancı olmayan %33 (1986)
* Diller: İngilizce (resmi) Maori (resmi)
* Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
* toplam nüfusta: %99 (1980 verileri)

Yönetimi

* Ülke adı: New Zealand
* Geleneksel adı: Yeni Zelanda
* Kısaltma: NZ
* Yönetim biçimi: Parlamenter Demokrasi
* Başkent: Wellington
* İdari bölümler: 93 yöre 9 bölge ve 3 şehir bölgesi;

Akaroa Amuri Ashburton Bay of Islands Bruce Buller Chatham Adaları Cheviot Clifton Clutha Cook Dannevirke Egmont Eketahuna Ellesmere Eltham Eyre Featherston Franklin Golden Bay Great Barrier Adası Grey Hauraki Ovaları Hawera Hawke's Bölümü Heathcote Hikurangi Hobson Hokianga Horowhenua Hurunui Hutt Inangahua Inglewood Kaikoura Kairanga Kiwitea Lake Mackenzie Malvern Manaia Manawatu Mangonui Maniototo Marlborough Masterton Matamata Herbert Dağı Ohinemuri Opotiki Oroua Otamatea Otorohanga Oxford Pahiatua Paparua Patea Piako Pohangina Raglan Rangiora Rangitikei Rodney Rotorua Runanga Saint Kilda Silverpeaks Southland Stewart Adası Stratford Strathallan Taranaki Taumarunui Taupo Tauranga Thames-Coromandel Tuapeka Vincent Waiapu Waiheke Waihemo Waikato Waikohu Waimairi Waimarino Waimate Waimate West Waimea Waipa Waipawa Waipukurau Wairarapa South Wairewa Wairoa Waitaki Waitomo Waitotara Wallace Wanganui Waverley Westland Whakatane Whangarei Whangaroa Woodville

* Bağımlı toprakları: Cook Adaları Niue Tokelau
* Bağımsızlık günü: 26 Eylül 1907 (İngiltere'den)
* Milli bayram: Waitangi Günü (Waitangi Antlaşması ile Zelanda bağımsızlığına kavuştu) 6 Şubat 1840
* Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar:

ABEDA ANZUS (ABD Avusturalya ve Yeni Zelanda Örgütü) APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu) ARF (diyalog partneri) AsDB (Asya Kalkınma Bankası) ASEAN (diyalog partneri) AG (Avustralya Grubu) C CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi) CP EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası) ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu) FAO (Tarım ve Gıda Örgütü) IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası) ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu) ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi) IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği) IEA (Uluslararası Enerji Ajansı) IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu) IFC (Uluslararası Finansman Kurumu) IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu) IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü) ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) IMF (Uluslararası Para Fonu) IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı) Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü) Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı) IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) IOM (gözemci) ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü) ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği) NAM (ziyaretçi) NSG OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü)OPCW PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi) Sparteca SPC (Güney Pasifik Komisyonu) SPF UN (Birleşmiş Milletler) UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu) UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı) UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü) UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü) UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi) UNMOP (BM Prevlaka Gözlem Misyonu) UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi) UNTSO (BM Mütareke Gözlem Örgütü) UPU (Dünya Posta Birliği) WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu) WHO (Dünya Sağlık Örgütü) WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı) WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü) WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)


Ekonomik göstergeler

* GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 67.6 milyar $ (2000 verileri)
* GSYİH - reel büyüme oranı: %3.6 (2000 verileri)
* GSYİH - sektörel bileşim:
o tarım: %8
o endüstri: %23
o hizmet: %69 (1999)
* Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %2.4 (2000 verileri)
* İş gücü: 1.88 milyon (2000)
* Sektörlere göre işgücü dağılımı: hizmet %65 endüstri %25 tarım %10 (1995)
* İşsizlik oranı: %6.3 (2000 verileri)
* Endüstri: Gıda maddeleri ağaç ve kağıt ürünleri tekstil makine taşıt ekipmanları bankacılık ve sigorta turizm madencilik
* Endüstrinin büyüme oranı: %6.2 (2000)
* Elektrik üretimi: 37.952 milyar kWh (1999)
* Elektrik tüketimi: 35.295 milyar kWh (1999)
* Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999)
* Elektrik ithalatı: 0 kWh (1999)
* Tarım ürünleri: Buğday arpa patates bakliyat meyve sebze yün sığır eti süt ürünleri balık
* İhracat: 14.6 milyar $ (2000 verileri) İhracat ürünleri: Süt ürünler et balık yün orman ürünleri sanayi malları

İhracat ortakları: Avustralya %22 ABD %14 Japonya %13 İngiltere %7 (1999)

* İthalat: 14.3 milyar $ (2000 verileri)
o İthalat ürünleri: Makine ve parça araç ve uçaklar petrol tüketim malları plastik sanayi
o İthalat ortakları: Avustralya %24 ABD %17 Japonya %12 İngiltere %4 (1999)
* Para birimi: Yeni Zelanda Doları (NZD)
o Para birimi kodu: NZD
* Mali yıl: 1 Temmuz - 30 Haziran

İletişim bilgileri

* Kullanılan telefon hatları: 1.84 milyon (1997)
* Telefon kodu: 64
* Radyo yayın istasyonları: AM 124 FM 290 kısa dalga 4 (1998)
* Radyolar: 3.75 milyon (1997)
* Televizyon yayını yapan istasyonlar: 41 (1997)
* Televizyonlar: 1.926 milyon (1997)
* Internet kısaltması: .nz
* Internet servis sağlayıcıları: 36 (2000)
* Internet kullanıcıları: 1.34 milyon (2000)

Ulaşım ve taşımacılık

* Demiryolları: 3913 km (1999)
* Karayolları: 92200 km (1996)
* Su yolları: 1609 km
* Boru hatları: petrol ürünleri 160 km; doğal gaz 1000 km; sıvı gaz veya LPG 150 km
* Limanları: Auckland Christchurch Dunedin Tauranga Wellington