Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yaşanan düşük katılım oranı, seçimlerde teknoloji kullanımını yeniden gündeme getirdi.
İnternet üzerinden ya da seçim kioskları vasıtasıyla oy kullanma yönteminin Türkiye’ye getirilmesi, seçmenlerin yer değiştirmeden oy kullanmasına olanak sağlayacak. Yurtdışındaki Türk seçmenlere tanınan farklı yerlerde oy kullanma hakkınını yurtiçinde de uygulanabileceği dile getiriliyor.
Dijital Türkiye Platformu Koordinatörü Behçet Envarlı, bilişim teknolojileriyle her şeyin mümkün olduğunu belirterek, şu görüşleri dile getirdi:
Tatil beldesine merkez
“Yurtdışında seçimden önce sandık sistemiyle oy kullanımı sağlandı. Yurtiçinde de daha teknolojik benzer uygulamalar yapılabilir. Türkiye’de, Seçsis diye bir genel sistem ve altyapı var. Burada önemli olan tatil yerlerinde merkezlerin oluşturulması. Merkezlere konulacak teknolojinin iyi seçilmesi ve güvenliğin sağlanması. Bu sistem sandık başındaki yığılmaları da önler.
İnternet ya da kiosk gibi sistemler de var. Sadece seçim dönemine özgü merkezler yaratılabilir. Tatil beldelerindeki seçmenler bu merkeze gidip oylarını kullanır. Bunun güvenliğini sağlamak zor değil. Ayrıca seçmenler bulundukları yerden internet üzerinden neden oy kullanamasın. İlk etapta bu konuda pilot bölgeler belirlenebilir. O zaman seçimlere katılım oranları da çok yüksek olur.”
Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Başkanı Turhan Menteş ise, teknolojik oy verme süreçlerine geçiş için öncelikle teknolojik kültürel olgunluk düzeyine ulaşmak gerektiğini belirterek, teknolojiyi herkesin kullandığı, kişisel bilgilerin güvenliğinin sağlandığı aşamaya gelindiğinde teknolojik yolla oy kullanmanın mümkün olabileceğini kaydetti.
Her yerden oy kullanımı
- Elektronik oy kullanma teknolojileri 1960’lardan beri var. Delikli kartlar, optik tarayıcılı oy sistemi ve oy kullanma kiosk’ları bu yöntemler arasında.
- Ayrıca oy pusulası ve oyların cep telefonu, özel bilgisayar ağı veya internet üzerinden gönderimi de hızla kullanımı artan seçim yöntemleri.
- İçlerinde Estonya, İsviçre, Brezilya ve İngiltere’nin bulunduğu ülkeler vatandaşlarının internet aracılığıla oy kullanmasına izin veriyor.
- Estonya’da seçmenler akıllı kartla dünyanın her yerinden internet üzerinden oy kullanıyor. Oyları bir makinede toplayıp sıralayan oy kullanma makineleri, Brezilya ve Hindistan’da bütün seçimlerde kullanılıyor. ABD ve Venezüella da bu teknolojiyi tercih ediyor.
‘Güvenliği sağlamak artık kolay’
Bilgi teknolojileri güvenliği şirketi Kobil’in Ülke Müdürü Ümit Yaşar Usta ise, her yönüyle denetlenebilir ve güvenli bir sistem kurgulanlırsa, teknik olarak verimli ve güvenilir bir elektronik oy sisteminin mümkün olduğunu vurguladı.
Bunun için mutlaka akıllı kart tarzında bir fiziksel dijital kimlik gerektiğini dile getiren Usta, “Elektronik seçimde mutlaka özel akıllı kart terminalleri de gerekiyor.
Bu terminallerin kapalı kutular içinde tutulmaları lazım. bugün oyumuzu kapalı zarfta veriyoruz. Oyları kimin verdiği belli olmuyor. Oyu kimin kullandığının da kayıt altına alınmaması gerekiyor.”