Nedir?

Disguzi sürekli anormal tattır. Kötü, metalik, tuzlu, bozuk veya bayat olarak tarif edilebilir.


Tat alma cisimcikleriniz beyine gönderilen tat bilgilerini toplayan uzmanlaşmış hücrelerle doludur.


Lezzet ve tat duyumlarımızın yaklaşık %75’i koku almayla ilgili sinir hücrelerinden gelir. Disguzili bazı insanlarda koku duyusu da değişebilir. Hem tat alma hem koku hücreleri tat alma duyusunu üretmek için birlikte çalışır. Tat alma hücrelerimiz dört ana niteliği tanıyabilir; ekşi, acı, tuzlu ve tatlı. Tat duyusunun bazı incelikleri koku duyunuzdan gelir. Tat ve koku arasındaki bağlantıyı anlamak için burnunuzu tutarak bir yudum kahve için veya bir dilim portakal yiyin. Yiyeceğin veya içeceğin tadını almanız güç olacaktır.


Sebepler

Disguzi görece yaygındır ve sayısız sebebi olabilir; bunların çoğu geçicidir. Örneğin soğuk algınlığı, grip, burun veya sinüs enfeksiyonu, streptokok boğaz ağrısı veya diğer kısa süreli durumlar hafif disguziye neden olabilir. Diğer sebepler arasında şunlar vardır:


Sigara içmek
Diş
Oral
Belirli ilaçlar, örneğin lityum, antibiyotikler, ACE inhibitörleri ve birçok kemoterapi ilacı
Ağız kuruluğu (kserostomi), buna birçok ilaç neden olabilir.
Vitamin veya mineral eksikliği
Beyin tümörü veya kafaya travma
Tat alma sinirlerinde hasar
Metabolik/endokrin sorunlar, mesela diyabet veya tiroit hastalığı
Depresyon
Larinks (gırtlak) ameliyatı
Baş ve boyun radyasyonu
Migren
Periodontal (dişeti) hastalığı için klorheksidin oral gargara
Disguzi ayrıca yanan ağız sendromu veya dil yangısı ve diğer oral durumlarla da ilişkili olabilir.


Süre

Disguzinin ne kadar süreceği sebebe bağlıdır. Sebep diş eti hastalığı, plak, geçici bir ilaç veya soğuk algınlığı gibi kısa süreli bir durumsa sorun, neden ortadan kalktığında geçecektir. Bazı vakalarda, örneğin sinirler hasara uğramışsa, disguzi kalıcı olabilir.


Belirtiler

Tat duyusunda (ve bazen koku) değişiklikler tek belirtilerdir.


Doktora Ne Zaman Gidilmeli?

Herhangi bir tat değişikliği en az iki hafta sürerse doktorunuzu veya diş hekiminizi arayın. Çoğu zaman, soğuk algınlığı veya başka kısa süreli sorun neden oluyorsa, disguzi yalnız bir hafta sürecektir. Tıbbi sorunları seçeneklerden elemek için önce aile hekiminizi ziyaret etmeniz en iyisidir. Oral bir durum varsa genel bir diş hekimine veya bir uzmana havale edilebilirsiniz. Bazı vakalarda tat ve koku bozukluklarında uzman bir merkezi ziyaret etmeniz gerekebilir.


Testler

Doktorunuz tıbbi geçmişiniz hakkında sorular soracak, sizi muayene edecek ve disguziniz hakkında ayrıntılı sorular soracaktır. Sık sorulan sorular arasında sorunu ne zamandır fark ettiğiniz, hangi belli tat değişiklikleri fark ettiğiniz ve (sigara kullanmak, soğuk algınlığı, grip ya da diğer durumlar gibi) olası sebepleri içerir.


Tat ve koku duyunuzu değerlendirmek için testler vardır. Ana tatlar ekşi, tatlı, acı, tuzluyu üretmeye yarayan kimyasallar dilinizin bölgelerine uygulanır. Veya belirli test sıvılarını yudumlayıp tatlarını tespit etmeye çalıştığınız tat alma testinden geçmeniz istenebilir. Koku duyunuzu değerlendirmek için “kazı ve kokla” testi yapılabilir. Bu test kazındığında salınan bir koku içeren kartlardan oluşur. Her bir karttaki kokuyu tanımanız istenir.


Tedavi

Çoğu kez disguzi, sebebi tedavi edilerek tedavi edilir. Sebebi tedavi edilemezse, örneğin geriye döndürülemez bir sinir hasarınız varsa disguziniz tedavi edilemez. Ağız kuruluğu veya oral enfeksiyonun tedavisi disguzili insanlara yardımcı olabilir.


Önleme

Disguzinin bazı vakaları önlenebilir ama çoğu önlenemez. Sigarayı bırakmak tat alma ve koklama duyunuzu iyileştirecektir. Düzenli diş bakımı ve sinüs sorunlarının tedavi edilmesi de yardımcı olabilir.