Sezeryan doğum, bebeğin anne karnından rahmin açılarak çıkartılmasıdır. Normal doğumun mümkün olmadığı zamanlarda ya da annenin ve bebeğin sağlığını tehdit eden her durumda sezeryan doğuma gereksinim duyulmaktadır.

Sezeryan doğuma karar verildiğinde, 38.haftadan sonra hamilelik sezeryan ile sonlandırılır. Doğumun sezeryan olmasını gerektiren durumların başında, bebeğin ters duruşu ve bebeğin çok iri olması gelmektedir. Bebeğin yan gelmesi, çoğul hamilelik olması, annenin kemik yapısının darlığı, bebekte doğumsal anomalilerin olması, plasentanın rahim ağzını kapaması, annedeki bazı rahatsızlıklar sezeryanı gerektirmektedir.

Sezeryan doğum ameliyatı, dünyanın en eski ameliyatlarındandır. Zamanla hem cerrahi hem de anestezi tekniklerindeki gelişmelerin ve ilaç sektöründeki yeni buluşların etkisi ile sezeryan günümüzde güvenli ve kolay bir ameliyat haline gelmiştir. Operasyon yaklaşık 40 dakika - 1 saat arasında sürer. Ameliyat başladıktan sonra 10 dakika sonra bebek anne karnından çıkarılır.

Sezeryanın en önemli avantajı, bebek açısından oluşabilecek risklerin az olmasıdır. Ama herşeye rağmen sezaryan bir operasyondur. Karın açılmaktadır ve karın içi iltihaplanma riski her zaman vardır. Dikişlerde ve cilt altında kanama ile karşılaşılabilir. Bu nedenle sezeryan, hastanelerde ve konusunda uzmanlaşmış doktorlarca yapılmalıdır.

Doğum öncesinde doktorla verilen sezeryan kararından sonra, hastaneye 30-60 dakika kadar erken gidilmelidir. Epidural ya da genel anestezi farketmeksizin 6 saat önceden hiçbirşey yenmemeli ve içilmemelidir. Ameliyattaki kas gevşeticilerin etkisiyle mide içeriğinin akciğerlere kaçmaması açısından midenin boş olması önemlidir. Ayrıca takı kullanılıyorsa hepsi çıkartılmalı, oje de sürülmemelidir.

Hastanede odaya yerleştikten sonra, genellikle lavman ile bağırsakların boşaltılması sağlanır. Ameliyat öncesi, kan tetkikleri de yapılır. Ameliyat odasında ise epidural ya da genel anestezi sonrasında anneye sonda takılır. Tüm karın bölgesi, antiseptik solüsyonlarla temizlendikten sonra steril örtüler örtülür ve ameliyata başlanır.

Ameliyat kasık bölgesinin yaklaşık 3-4 cm üzerinden yatay olarak 10-15 cmlik bir kesi ile başlar. Anne karnındaki bebeğe ulaşmak için ciltten başlayarak 8 kat tabaka kesilip, doğum bitince tekrar dikilmektedir. Kesilen tabakalar sırasıyla; cilt, cilt altı yağ dokusu, kasların koruyucu kılıfı, karın ön duvarı kası, karın iç zarı, uterus zarı, uterus kası ve amnion zarıdır.

Doğumda bebek çıkarıldıktan sonra göbek bağı bağlanır ve kesilir. Sonrasında çocuk doktoruna verilerek ilk muayenesi yapılır. Annede ise bebekten sonra, plasenta çıkarılır ve rahimin içi zarlardan temizlenir. Tabakalar dikildikten sonra, cilde estetik dikiş yapılarak ameliyat sonlandırılır.

Cilt dikişi tamamlandıktan sonra, yara antiseptik solüsyon ile temizlenir ve pansuman yapılıp kapatılır. Anneye genel anestezi uygulanmış ise uyanmaya başlar ve yarım saat kadar gözlem altında bekletilerek, odaya çıkarılıp yatağa alınır. O gün sonda ve serum çıkarılmadan hasta dinlendirilir. Odasına alınan annenin yanına ilk sütünü verebilmesi için bebek getirilir. Saatte bir annenin tansiyonu, idrar çıkışı ve kanama kontrolü yapılır.

Ameliyattan 6-8 saat sonra hemşirelerin getirdiği sıvıları almak gerekmektedir ve yavaş yavaş ayağa kalkarak dolaşmaya başlanmalıdır. Operasyon esnasında barsak hareketleri durduğundan, hareketlenmelerini ve normale dönmelerini sağlamak için bu şarttır. İlk gün olmasa da mutlaka ikinci gün yürümeye başlanmalıdır.

Annenin normal hayatına dönmesi genelde 4-5 gün kadar sürmektedir. Ayrıca, hastanın en az 6 hafta ağır işlerden kaçınması gerekmektedir. Zaman zaman dikiş yerlerinde ağrılar olabilir. Doktor kontrollerine zamanında gidilmeli ve önerilen ilaçlar kullanılmalıdır.