Şartlı Refleks;

Şartlı reflekste, koşullu bir uyarıcı, koşul-Biz bir uyarıcıyla eşleştirilebilir ve bunun sonucunda bir öğrenme meydana gelir.Koşullanma, yinelemeler sonucu doğal bir uyarıcıya gösterilen bir tepkinin; yapay bir uyarıcıya da gösterilmesidir. Çevreden gelen bir uyarıcıya karşı hemen yapılan tepki eylemine refleks denir.

Şartlı refleks ise, refleksi oluşturan uyarıcı yerine başka bir uyarıcının geçmesi ile doğar. Örneğin; köpeğe et verildiği zaman köpek salya çıkarmaya başlar. Burada et uyarıcı, salya reflekstir.

Ivan Pavlov (1849-1936) sindirimle ilgili araştırmaları sırasında şunu saptamıştır: Bir zil sesinin ardından köpeğe et verme birçok kez yinelendiğinde bir süre sonra köpek zili duyunca et verilmediği halde salya çıkarmaktadır. Zil, burada etin yerini alıyor, yani zil etin şartı oluyor.

Trafik kazası geçiren insanların ani bir fren sesi duyunca çok heyecanlanmaları da şartlı reflekse bir örnektir.

Bu şartlanma biçimi refleks dışındaki davranışlara da uygulanmaktadır. Ayılara oynamayı, atlara dansetmeyi öğretmek biçimindeki bu şartlanma ile öğrenmeye de “şartlı tepki” adı verilir. Bu yol, organizmaya, yapay uyarıcıya tepki göstermediği zaman, ayrıca ceza uygulanmak (elektrik şoku vermek gibi) biçiminde geliştirilmiş, buna da vasıtalı şartlanma (operant şartlanma) denilmiştir.

Bir öğrenme türü olan klasik koşullama, özellikle duygusal ve heyecansal durumlar ile tutumların kazanılmasında önemli rol oynar.