 |
|
|
Sağlık Eğitiminin Tarihçesi
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’ nün tanımına göre sağlık eğitimi şöyle tanımlanmıştır. Bireylere ve topluma sağlıklı yaşam için alınması gereken önlemleri benimsetip uygulatmak, sağlıklarını ve çevrelerini iyileştirmek için insanları ikna etmek, bireylerin sağlık kuruluşlarından en iyi ve verimli bir şekilde yararlanmalarını sağlamak, ortak karara vardırmak ve eyleme yöneltmek amacıyla gerçekleştirilen eğitim uygulamalarıdır.
Her bilim dalının olduğu gibi sağlık eğitiminin de bir geçmişi vardır. Sağlık Eğitimi insanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahiptir. Eski çağlardan beri bütün dinlerin kutsal kitapları, kişisel temizlik, sağlık davranışları, hastalıkların önlenmesi gibi konulardan bahsetmektedir.
Sağlık Eğitimi, eski çağlarda (Mezopotamya, Eski İran, Yunanistan, Hititler v.b.) tapınaklara bağlı okullarda hekimlik eğitimi olarak yapılıyordu. Bu okullardan mezun olan hekimler tedavinin yanında aynı zamanda hastalarına eğitim de yapıyorlardı. Örneğin nelerin yenilip yenilemeyeceğini belirtirler ve önerilerde bulunurlardı.
M.S. 980-1037 yılları arasında yaşayan İbni Sina yalnızca hastalıkların nedenlerini değil, aynı zamanda sağlıklı olmanın, sağlıklı kalmanın nedenlerini de bilmek gerektiğini belirtmiştir. Bu görüşten yola çıkarak İbni Sina sağlığı koruma bilimini geliştirmiştir.
XVI. yüzyılda Avrupa’da çıkan salgın hastalıkları önlemek için karantina, hasta ve çevresini korumak için de ayırma uygulanmıştır. Örneğin Lepralılar özel bir giysi giymek zorundaydılar. Çarşıya, pazara, alana girmeleri yasaktı.
XVII. yüzyılda Londra’da çıkan Veba salgınında da benzer uygulamalar yapılmıştır.
XVIII. yüzyılın sonunda İş Hekimliği doğmuştur. İş Hekimliğinin doğuşuyla birlikte işçi sağlığı ve eğitimi uygulamaları başladı. Bu yüzyılın hekimlerinden olan Ramazzini işçi sağlığının düzeltilmesi için daha iyi beslenme ve daha az zor iş koşulları öneriyordu.
XIX.yüzyıla kadar yapılan sağlık eğitimi çalışmalarında bireyin bilgilendirilmesine önem veriliyordu. Bu yüzyıldan itibaren sağlık bilgi ve uygulamalarının geliştirilmesinde sağlık personelinin etkin rol alması gerektiği üzerinde durulmaya başlanmıştır. Örneğin Viyana Üniversitesi hastanesinde görev yapan Semmelweis otopsi yapan tıp öğrencileri ile hekimlerin eğitildiği doğum koğuşlarındaki ateş nedeniyle anne ölümlerinin, ebelerin görev yaptığı koğuşlardakine oranla daha yüksek olduğunu gözlemlemiştir. Bunun üzerine tıp öğrencilerinin ve hekimlerin klorlu solüsyonlarla ellerini temizlemeleri önerisinde bulunmuştur. Böyle bir hijyenik uygulamayla doğum koğuşlarındaki anne ölüm hızının önemli ölçüde düşmesini sağlamıştır. Sonuç olarak Semmelweis, sağlık personelinin de bilgilendirilmesi gerektiğini ispatlamıştır.
Eski çağlarda sağlık eğitimi ile ilgili yapılan çalışmaların kökeni bilimsel olmayan ampirik çalışmalardı. Günümüzde ise sağlık eğitimi bilimsel gerçeklere dayanmakta ve özel bir ders olarak üniversite ve okullarda okutulmaktadır.
İngiltere’nin halk sağlığı konusunda 1936’da çıkardığı kanununda sağlık eğitiminden söz eden bir bölüm vardır. Dünya Sağlık Örgütü de 1946’da bünyesinde bir sağlık eğitimi şubesi oluşturmayı benimsemiş ve daha sonra da bu şubeyi kurmuştur. Böylece gelişmemiş ve geri kalmış ülkelerde halk sağlığını yükseltmek için halkın batıl inanışlarını, olumsuz geleneklerini, yanlış olan sağlık davranışlarını değiştirerek doğru davranışların kazandırılması çalışmaları başlamıştır.
1951’de Paris’te Uluslararası Sağlık Eğitimi Birliği kurulmuştur. Çağımızın önemli sorunları arasında bulunan trafik kazaları, ruh sağlığı bozuklukları, stres, yaşlılık sorunları konularında eğitim yolu ile getirilebilecek çözümler üzerinde araştırmalar yapılmaktadır.
Ülkemizde sağlık eğitimi ile ilgili gelişmeler 24.04.1930 tarihinde kabul edilip, 06.05.1930 tarih ve 1489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1593 sayılı “Umumi Hıfzıssıha Kanunu” ile başlamıştır.
23.06.1936 tarih ve 3337 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3017 sayılı “Sıhhat ve İçtima Muavenet Vekaleti Kanununa” göre teşkilatlanan “İçtimai Muavenet İşleri Dairesi” bünyesinde Öğretim İşleri Şubesi kurulmuş olup, 03.09.1960 tarih ve 263 sayılı Makam Onayı ile Mesleki Murakabe ve Eğitim Genel Müdürlüğü” adını almıştır.
30.04.1963 tarih ve 11334 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 225 sayılı “ Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Kuruluş ve Memurları Kanunu” ve “4862 Sayılı Kanuna Bağlı (1) ve (2) Sayılı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 3017 sayılı Kanun’un 3. maddesinde yer alan Mesleki Murakabe ve Eğitim Genel Müdürlüğü” şeklinde değiştirilmiştir. Anılan Genel Müdürlük 20.02.1982 tarih ve 8/4334 sayılı Bakanlıkların Yeniden Düzenlenmesine Dair Kararname ile Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü adını almıştır.
Umumi Hıfzısıhha Kanununun 3. madde 12.fıkrası esas alınarak ve 224 Sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi yasası da dikkate alınarak 10.04.1965 tarih ve 11976 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 555 sayılı yasa ile Ankara Gevher Nesibe Sağlık Eğitim Enstitüsü kurulmuştur. Bu enstitünün kurulmasıyla hekim dışı sağlık personelinin hizmet içinde geliştirilmeleri amaçlanmıştır.
Avrupa Birliği normlarında uygun sağlık insan gücü yetiştirmek üzere, Sağlık Reformu kapsamında I. Ulusal Sağlık Kongresi’nde belirlenen hedefler doğrultusunda, “Sağlık Eğitimini Yeniden Yapılandırma Projesi” başlatılmıştır. Bu proje kapsamında Sağlık Bakanlığına bağlı üç yıl süreli sağlık eğitim enstitüleri yerine Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı çatısı altında Sağlık Eğitim Fakültelerinin kurulmasına karar verilmiştir. Bu nedenle, Sağlık Bakanlığının talebi üzerine, 24.08.1994 tarih ve 94/6138 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Ankara’da Ankara Üniversitesi’ne, İstanbul’da ise Marmara Üniversitesi’ne bağlı olarak Sağlık Eğitim Fakülteleri kurulmuştur.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::| Genel - Kişisel |::. > Sağlık > Alternatif Tıp (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Sağlık Eğitiminin Tarihçesi
Yazdır
Gelişmiş Arama
Mayıs 09, 2012, 01:13:14 ÖS