SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI VE İŞLEVLERİ

Sinir hücrelerinin yapısını ve sinirsel iletiyi açıklamak.
Sinir sistemi iç ve dış ortama duysal bilgileri alan,işleyen ve bu işlem sonucu algı,duygu düşünce ve davranış yanıtlarını üreten sistemdir.Sinir sisteminde haberleşmeyi sağlayantemel hücreler nöronlardır.
Nöronların alıcı bölgelerini dentritler,iletici bölgelerini aksonlar oluşturur.Nöroglialar sinir sisteminin nöron dışı hücreleridir ve meyelin kılıfını oluşumu,nöronların işlevleri için gerekli ortamındüzenlemmesi gibi görevleri vardır.Nöronlar dinlenme dönemindeyken hücrenin içi ile dışı arasında bulunan potonsiyel farkınazar dinlenim potansiyeli denir.Nöronlar uyarıldıklarında zar potansiyeli daha pozitif bir değer alır(depolarizasyon),uyarı kesildiğinde dinlenim potansiyelideğerine geri döner (repolarizasyon)Zar potansiyelinin dinlenim durumunda daha negatif bir değere ulaşmasına HİPERPOLARİZASYON denir.
Aksiyon potansiyeli kısa bir süreliğine hücre içinin 0'dan büyük bir değere ulaştığı özel bir depolarizasyon şeklidir.Bir kez oluştuğunda akson boyunca eksilmeden akson ucuna kadar ulaşır.

SİNİR SİSTEMİNİN KİMYASAL BİLEŞENLERİNİ LİSTELEMEK.

Sinir hücreleri arasındaki özel bağlantı bölgesine SİNAPS denir.Kimyasal sinapslarda ileti nörotransmiterler ilesağlanır.Nöron boyunca iletilen elektriksel sinyal diğer nörona kimyasal olarak aktarılır.Bu nedenle sinirsel iletişim elektrokimyasal özellik taşır.Nörotransmiterler kimyasal yapılarınagöre sınıflandırılır.Glutamat merkezi sinir sisteminin temel uyarıcı nörotransmiteri;GABA ise temel baskılayıcı nörotransmiteridir.Asetilkolin merkezi ve çevresel sinir sisteminde yaygın olarak bulunur.Amin yapısındaki nörotransmiterler(dopamin,serotonin,adrenalin,nora drelin),uyku uyanıklık,dikkat ,motivasyon ve duygu durumundüzenlenmesi gibi yaygın etkilere sahiptir.

SİNİR SİSTEMİNİ SINIŞANDIRMAK.

Sinir sistemi merkezi sinir sistemi ve çevresel sinir sistemi olarak ikiye ayrılır.Merkezi sistemden ayrılan çevresel sinir sistemi duysal ve motor sistem şeklinde ayrılır.Duygusal bölümü somatik ya da visseral duyuyu merkezi sinir sistemine taşırken motor sistem istemli kaslara giden somatik sistemyada istemsiz çalışan kas,damar ve organlara giden otonom sistem şeklinde bölünür
Otonom sinir sisteminin sempatik ve parasempatik bölümleri organların işleyişi açısından birbirine zıt etki gösterirMerkezi sinir sistemi omirilik,beyin sapı(arka ve orta beyin) ve ön beyinden oluşmuştur.
SİNİR SİSTEMİNDEKİ ÖNEMLİ YAPILARI LİSTELEMEK,BU YAPILAR VE İŞLEVLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİYİ KURMAK
Omirilikte beyaz cevheri yukarı çıkan duysal yollar ve aşağıya inen motor yollar oluşturur.Omiriliğin ortasında yer alan gri cevherde ise nöron gövdeleri ve sinirsel bağlantılar bulunur.Omirilik reşeksleriduysal ve motor sistem arasında etkileşimin gerçekleştiği en alt basamağı yansıtır.Beyin sapı,beyin kabuğu dahil ön beyin bölgelerinden,serebellum,omirilik ve çevresel duysal sistemlerdengelen sinyallerinbütünleştirildiği hayati bir beyin bölgesidir.Bu bölgeden kaynaklanan yukarı ve aşağı yönelim göstererek omirilik ve ön beyin bölgelerinin işlevlerini etkiler.Serebellum hareketin ve dengenin kontrolünde ve motor öğrenmede yer alır.Hipotalamus,talamus,amigdala,hipokampus ve bazal gangliyonlar beyin kabuğunun altında yer alan ön beyin bölgeleridir.Hipotalamus öncelikle otonom sinir sistemi,hormonal sistemi kontrol ederek vücudun iç dengesinin korumasına ve yaşamsal önem taşıyandavranışların oluşmasına katkıda bulunur.Talamus duysal sistemden ,motor kontrole katılan bölgelerden (bazal gangliyonlar ve serebellum) ve beyin sapından gelen sinyalleribeyin kabuğuna iletir.Bazal Gangliyonlar hareketin planlanması ve zamanlanmasında beyin kabuğuna yardımcı bir grup yapıdır.Amigdala özelliklekorku ile ilgili algısal,öğrenme ve motor yansıtma süreçlerinde etkindir.Hipokampus ise bildirimsel (deklaratif) belleğin oluşumuna katılır.Her iki yapıda da limpik sistemin önemli yapılarıdır

BEYİN KABUĞUNUN YAPILANMASINI VE İŞLEVLERİNİ AÇIKLAMAK

Beyin kabuğu insanda en gelişmiş beyin bölgesidir.İşlevsel olarak duysal,motorve asosiasyon korteksi olarak ayrılır.Duysal sinyaller önce birincil duysal kortekse gelir sonra ikinci duysal kortekse iligili duyu ile ilişkili özellikler işlenir.Bu sıralama motor kortekste tersinden işler.ikinci motor korteks hareketin planlanması aşamasında etkinken ,birincil motorkorteksten kas hareketine yol açacak sinyaller çıkar.

ASOSİASYON alanları ise duysal sistem,motor sistem ve limbik sistem etkileşiminin en üst seviyesini oluşturur.Sinir sistemi,özellikle de beyin kabuğu ,işlevsel ve yapısal olarak tam anlamıyla simetrik değildir.Korpus kallosum iki beyin yarım küresi arasında bağlantılar kurarak bu işlevsel asimetrinin en etkin şekilde kullanımını sağlar.Beyin kabuğunun assosiasyon alanlarındaki hasarlar hasarın bölgesine göre afazi ve neglect gibi algısal ve bişisel işlevlerde kayıpalara yol açabilir.