PSİKOLOJİDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

BİLİMSEL YÖNTEM:Cevabını merak ettiğimiz yüzbinlerce soruya cevap verebilmektir örneğin Güneşin merkezinde sıcaklık kaç derece?yerkürenin merkezinde ne var?Hücrelerimizin içinde neler oluyor.vs en güvenilir klavuz ''BİLİMSEL YÖNTEMDİR'' sorduğumuz sorularagitgide daha geçerli cevaplar bulmamamızda bize yardımcı olur.''MUHTEŞEM BİR ŞEY,BİR YERLERDE KEŞFEDİLMEYİ BEKLİYOR'' CARL SAGAN

PSİKOLOJİ BİLİMİNİN ÖZELLİKLERİ:

1-Tüm insanları ilgilendiren sorularla ilgilenir ve bu bilgileri tüm insanlığa ortak birikimi Addeder.2-Gözlemlerle Sınanabilir ve yanlışlanabilirönermelerden oluşur3-Kendi hatalarını Düzeltecek bir mekanizma üzerine kurulmuştur4-birikerek ilerler

PSİKOLOJİNİN ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ:

Doğal Gözlem
Vaka İncelemesi
Survey
Deney

DOĞAL GÖZLEM:Belirli bir davranış konusunda doğrudan ve betimsel bilgi edinmenin yolu psikolji araştırma yöntemidir

SURVEY:Bir davranışın yada tutumun bir toplumda yada belli bir grupta görülme derecesi ve bunların yaş,cinsiyet,eğitim düzeyisosyal ardalan vb. etmenlerle nasıl bir ilişki içinde olduğunu araştırmaktır.
Örneğin, Lise gençliğinde uyuşturucu kullanma yaygınlığı nedir,uyuşturucu maddeye yönelik tutumlar nelerdir ve liselilerinuyuşturucu hakkında bilgi düzeyi nedir sorularına SURVEY cevap verir.

SURVEY YÖNTEMİ ARAŞTIRMALARA ÖRNEK:

* Uyuşturucu kullanma ve bu konudaki tutum
*Siyasi parti tercihi
*Bir reklam ürünü tercihi
*televizyon kanalı tercihi

Survey Yönteminde toplama tekniği olarak''ANKET VE GÖRÜŞME '' kullanılır.

ANKET:Veri tolama tekniği olarak kullanılan açık uçlu yada çoktan seçmeli olarak hazırlanmış soru formudur.

YAPILANDIRILMAMIŞ GÖRÜŞME:sURVEY yönteminin ,katılımcı ile görüşülecek konu belli olmasına rağmen önceden hazırlanmış soruolmayan veri toplama tekniğidir.

ÖRNEKLEM:Survey yönteminde geniş bir evrenden katılımcıların seçimine örnkelem denir.

örneğin,uyuşturcu konusunda anket uygulamak için bir şehirdeki bütün liseli gençlere ulaşmak zaman ve maliyet açısından mümkün olmayacağıiçinbir gruptan rastgele kişilere anket uygulaması ''SEÇKİSİZ ÖRNEKLEM'' DİR

EVREN:Survey yönteminde bir konuda araştırılmak istenen grubun tamamına ''evren''denir

TEMSİL EDİCİ ÖRNEKLEM:Bir konuda arştırma yapmak için örnekleme,evrenin özelliklerine oldukça yakın özelliklere sahip katılımcılarınseçilmesine denir

SURVEY YÖNTEMİNİN ÖZELLİKLERİ :

*Çok sayıda veri toplanır
*genelleme yapılabilir
*Zaman ve maddi kaynakların kullanımı açısından tasarrufludur
*toplanan bilgiler yüzeyseldir
*Niceliksel bir veri elde edilir
*Çok farklı konularda araştırmalar yababilir
*araştırmacının öznel etkisi yoktur.

KORELASYON:İki yada daha çok değişken arasındaki ilişkidir
KORELASYON KATSAYISI: İki yada daha çok değişkenin birbiriyle bağlantılı olma dercesinin hesaplanmasıdır.
korelasyon katsayısı''r'' ile ifade edilir
korelasyon katsayısı değerleri 0-1 arsında değişir
en yüksek koralasyon değeri 0,70 ve üzeridir

KORELASYON ''+'' YADA ''-'' Olabilir.korelasyon işareti,bize iki değişken arsındaki ilişkinin yönünü verir,olumlu ve olumsuz olabiliriki değişken arasında ilşkide neden sonuç ilişkisi yoktur
olumlu korelasyona örnek: Derslere devam düzeyi arttıkça dersteki başarı düzeyi artıyor.

olumsuz korelasyona örnek:Bireyler arası ilişki arttıça aralarındaki mesafe azalırKORELASYONEL ÇALIŞMALAR:Herhangi bir değişkenin manipüle edilmediği,değişkenlere müdahale edilmeden mevcut ilişkilerin gözlemlendiği çalışmalardır

DENEY:Bir değişkenin diğer bir değişken üzerine etkisinin araştırılarak bir denencenin sınandığı yöntemdir.
BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN: Bir deneyde bağımlı değişken üzerindeki etkisini görebilmek için değişime uğratılan değişkendir.
BAĞIMLI DEĞİŞKEN:Bir deneyde bağımsız değişkenlerde yapılan değişimlerin yol açacağı etkiyi görmek için ölçülen değişkendir
DENEY GRUBU: Bir deneyde bağımsız değişkende yapılan değişimin uyguladığı gruptur.
KONTROL GRUBU:Bİr deneyde bağımsız değişkende yapılan değişimin uygulanmadığı ve deney grubu ile karşılaştırmak için kullanılan gruptur.

DENEY GRUBUNUN SINIRLILIKLARI:

*Laboratuar deneyleri sonucunda elde edilen bulguları gerçek yaşama genellemke zordur
*Gerçek yaşamdaki tüm deneyimler laboratuarda aratırılmaya uygun değildir.
*Korku saldırganlık,nefret gibi duygular laboratuarda çalışılmaz
*insanlar ön yargılı olurlar.
*öznel bir yöntemdir
*neden sonuç ilşkisi yoktur
Bilimsel bir makale yazarken dikkat edilen önmli husus metodu açıkça ortaya koymaktır
araştırmacılar birbirlerinin fikirlerine başvurması hata yapma olasılığını ortadan kaldırır.

SÖZDEBİLİM :Bilimin gerektirdiği standartları taşımadığıve bilimsel araştırmlarla desteklenmediği halde bilim kılıfı altındabize sunulan bilgi ve paratiklerdir.
FRENELOJİ: 19 YY'IN sonunda kimi bilim insanlarının kafatası şeklinde insan karakterini saptanabilimesidir.
SÖZDEBİLİMİ BİLİMDEN AYIRMANIN YOLU: İddaları ortaya atanların profosyonel kimliğini gözden geçirmek

sözdebilimin özellikleri:Bilimsel kavramları kullanarak bilimsellik kisvesi yaratır,Sınanamayacak tahminlerde bulunulur,Yalnışlanamayacakiddalarda bulunur,Bilimsel süreçten kopuktur.

ASTROLOJİ:Güneş sistemindeki gezgenlerin hareketlerinden insanların karakterleri ve kederiyle ilgili çıkarımlar yapan alandır

Astrolojiyi test etmek için güvenilirlik-geçerlilik yönlerini denetlemek gerekir

PSİKOLOJİNİN İLGİ ALANLARI:Hafız,yaratıcılık,kişilik,önyargı,zeka,liderlik,em pati,maddiyatçılık,kadercilik,nezaket,özgüvendikka t,korku,ahlak,sevgi gibi kavramlardır

İŞLEMSEL TANIM :Bir kavramın alabileceği değerlerisayılara dönüştürmeye işlemsel tanım denir.

KAVRAMSAL GEÇERLİLİK:ÖLÇMEK istenilen kavramın doğru ölçülebilme derecesidir.

BİR ölçeğin yüksek kavramsal geçerlilik taşıması için öncelikle güvenilir olması gerekir.

Bir zeka testi bir öğrenciye bir ay arayla iki kez uygulanıyorsa alınan sonuçlar birbirine çok yakınsa test yeniden test güvenilirliği gerçekleşmiş olur.Aynı zamanda ilgilenilen kavramın dışında kavramları ölçen işlemsel tanıma kirlenmiş işlemsel tanım denir

Deneysel gruba uygulanan farklı muameleye DENEYSEL MANİPÜLASYON DENİR
İÇ GEÇERLİLİK:Bir deneyin sonucunu manipüle ettiğimizbağımsız değişkene güvenle bağlayabilme derecesidirDIŞ GEÇERLİLİK:Elde edilen sonuçları başka kişi yer ve zamanlara genelleyebilme derecemizdir.KİRLETİCİ DEĞİŞKEN:Deneyde bağımsız değişkenle birlikte değişim gösterern değişkenler manipülasyonu kirletir buna kirletici değiken denir

ARAŞTIRMALARDA İZLENMESİ GEREKEN TEMEL İLKELER:

*KATILIMCILARA NAZİK VE SAYGILI DAVRANILIR *katılım gönüllüdür*bilgilerin gizliliğinin korunması gerekir*katılımcılar araştırma sonunda bilgi edinebilirler