GEBELİKTE (HAMİLELİKTE) DOĞUM YIRTIKLARINI ÖNLEMEK İÇİN PERİNE MASAJI YAPILMASI

Perine vajina ile anüs arasındaki bölgeye verilen isimdir. Burası yaklaşık 2-3 cm çapında bir alandır ve normal doğum sırasında yırtıkların en çok yaşandığı bölgedir. Bazı normal doğumlarda uygulanan doğum kesisinin (epizyotomi) amacı perine bölgesinde olabilecek yırtıkları önlemektir. Epizyotomi ile istenilen şekilde düzgün bir kesi yapılabilir ve doğumdan sonra aynı şekilde düzgünce onarılabilir ancac istemsiz oluşabilecek yırtıklar düzensiz şekilde olabilir ve onarılması daha zor olabilir. Bu konuda perinatal perine masajı (perineal massage) denilen uygulama epizyotomi kesisi gereksinimini azaltır mı? Perine yırtıklarını önler mi? Faydası veya zararı var mı? gibi konular bu konudaki bilimsel araştırmalardan örnekler vereren tartışılacaktır.

Perine masajı nedir? Nasıl yapılır?
Perine masajı bu bölgeye 5-10 dakika süreyle kayganlaştırıcı bir madde sürerek (gliserin, badem yağı v.b) elle masaj yapılmasıdır. Masaj haftada 3-4 gün yapılır. Perineal masajı kadının kendisi ayna yardımıyla yapabilir ancak bu zor olabilir, bu yüzden hastanın eşinin yapması tercihe edilir. Masaja gebeliğin 34 haftasından sonra başlanır ve doğuma kadar devam edilir. masajı yapmadan önce eller iyice yıkanmalıdır, anne adayı idrarını yaparak mesanesini boşaltmalıdır. Anne masajı kendi kendisine uygulayacaksa başparmağını kullanmalıdır. Hastanın eşi veya başkası (doğum ebesi) masajı uygulayacaksa işaret parmağını kullanmalıdır. Parmak vajina içerisine en fazla 3-4 cm kadar girmelidir. Parmak sağa-sola saat 3-9 arasında salıncak gibi hareket ederek vajina alt duvarını ve perineyi esnetmelidir. Bu esnada parmak sağa sola hareket ettirilirken hafifçe aşağıya anüse doğru bastırılır. İşlem sırasında hafif yanma ve ağrı olabilir. Doğum sırasında da perine masajı ebe veya doktor tarafından perinenin esneyerek bebeğin çıkışının kolaylaştırılması için uygulanmaktadır.

Bunun dışında elle yapılan masajın yerine geçebilecek balon sistemleri üretilmiştir. Elle yapılan masaja benzer şekilde küçük balon şişerek-küçülerek perine bölgesinin esnemesini sağlar. Ülkemizde bulunmayan bu balon sistemlerine örnek olarak şu web sitesini inceleyebilirsiniz.

Perine masajının faydaları:
Perine masajı bu bölgedeki dokuların ve kasların esnekliğini arttırarak doğumda oluşabilecek yırtıkları önlemeyi amaçlar.
- Ülkemizde Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde bu konuda yapılan bir çalışmada perineal masaj uygulanan 50 hastanın sadece 5 tanesinde doğumda epizyotomi uygulanması gerekmiştir, perineal mesaj uygulanmayan 50 hastanın ise 46 tanesine doğumda epizyotomi uygulanmıştır, arada büyük bir fark vardır. Bu çalışmaya göre perineal masaj doğumda epizyotomi kesisi uygulanmasını önemli oranda azaltmıştır. (kaynak)
- 2008 yılında yapılan diğer bir çalışamada ilk doğumunu yapan 234 anne değerlendirilmiştir. Bu çalışmada perineal masaj yapan annelerde doğum sırasında yırtık oranı masaj yapmayanlarla benzer saptanmıştır. Bu çalışmaya göre perineal masaj yapılmasının bir faydası veya zararı olmadığı bildirilmiştir. (kaynak)
- 2006 yılında yapılan ve bir çok çalışmayı derleyen bir araştırmada perineal masajın epizyotomi kesisi ve doğum sırasında oluşan yırtıkları azalttığı bildirilmiştir. Yalnız bu faydalı etki daha önce normal doğum yapmayan kadınlarda saptanmıştır. Daha önce normal doğum yapmış olan kadınalarda perineal masajın etkisi gözlenmemiştir. (kaynak)

Sonuç olarak bu günene kadarki deneyimler ve araştırmalar çoğunlukla perine masajının özellikle ilk doğumunu yapacak annelerde faydalı olabileceğini bildirmektedir. Daha önce normal doğum yapmış kadınlarda faydası olmadığı görüşü ağır basmaktadır.