Paradoks görünüşte doğru olan bir ifade veya ifadeler topluluğunun bir çelişki yaratması veya sezgiye karşı bir sonuç yaratmasıdır. Çoğunlukla çelişkili gözüken sonuç veya sonuçların aslında çelişkili tarafları vardır.

Paradoks teriminin karşılığı olarak Türkçe'de yanıltmaç çatışkı ve çelişme sözcükleri de kullanılmaktadır.

Ayrıca kendi içinde çelişen veya tam tersi şekilde sonuç olarak doğru olan fakat absürd veya çelişkili gözüken bir ifadeye (veya ifadelere/ifadeler bütününe) de paradoks denmektedir. Kökleşmiş inanışlara aykırı olarak ileri sürülen düşünce olarak da tanımlanabilir.

Kökende sözcük 'kabul görmüş bir düşünceyle çelişen karşıt bir ifade' anlamında kullanılırken bugün bu anlamdan ziyade yukarıda belirtilen felsefi ve mantıki anlamda kullanılmaktadır.



Paradokslar ilginçtiröğreticidir,şaşırtıcıdır,zihni açar.




Socrates'in Paradoksu:
''Bildiğim tek şey hiç bir şey bilmediğimdir.''




Yoksul bir genç avukatlık yaptıgında ilk davayı kazanması durumunda parasını vermek üzere bir sofisten hukuk dersleri alır. Dersler biter uyanık ögrenci avukatlık yapmayacagını bu yüzden hocasına para yerine havasını alacagını söyler.

Bunun üzerine hoca ögrencisini mahkemeye verir.

Hoca davasını şöyle savunur:

Eger davayı ben kazanırsam davayı kazandıgım için özel ders ücretlerini almaya hak kazanırım. Yok eğer davayı kaybedersem öğrencim ilk davasını kazandıgı için aramızdaki sözleşmeye göre ücretimi almaya hak kazanırım.

Uyanık öğrenci hocasını hocasının mantıgıyla vurur:

Eger davayı ben kazanırsam davayı kazandıgım için özel ders ücretini vermekten kurtulurum. Yok eger davayı kaybedersem ilk davamı kaybettıgım için aramızdaki sözleşmeye göre özel ders ücretini vermekten kurtulurum.


Sizce davayı kim kazanmıştır ?


Yalancı paradoksu

"Şimdi yalan söylüyorum."
Bu önermenin doğruluk değeri nedir? Yani "şimdi yalan söylüyorum" derken doğru mu söylüyorum yoksa yalan mı söylüyorum?

Düşünecek olursak
Bu önermenin doğru olduğunu varsayalım.
Öyleyse yalan söylüyorum. Ancak önermenin doğru olduğunu varsaymıştım öyleyse çelişkiye düştüm
Bu önermenin yalan olduğunu varsayalım. O zaman bu cümle doğru olmalıdır.


Gene bir çelişki.

Alıntı

teşekkürler