Non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar ya da Steroid dışı yangı önleyici ilaçlar, kısaca NSAİİler, analjezik, antipiretik ve antienflamatuar etkili ilaçlardır - Ağrı, ateş ve inflamasyonu azaltırlar. "Non-steroidal" terimi bu ilaçları benzer etkileri olan (çok daha geniş etki alanları vardır) steroidlerden ayırmak için kullanılır. NSAİİ'ler narkotik değildirler. NSAİİ'ler bazen NSAİA (sondaki A-Analjezik kısaltması) olarak da adlandırılırlar. Bu grubun en çok bilinen üyeleri aspirin ve ibuprofendir. Parasetamol (asetaminofen) çok az anti-inflamatuar etki gösterdiği için kesinlikle NSAİİ'ler içerisinde anılmazlar.
1829 un başlarında, salisilik asitin izolasyonuyla birlikte NASİİ'ler ağrının (düşük dozlarda) ve enflamasyonun (yüksek dozlarda) ilaçla tedavisinin önemli bir kısmını oluşturmaya başladı. NSAİİ lerin popüler olmasında opioidlere göre çok az bağımlılık potansiyeli taşıması ve sedasyon veya solunum depresyonu yapmaması büyük rol oynadı. Buna rağmen NSAİİ lerin de kendine özel problemleri vardı. İbuprofen ve aspirinin de dahil olduğu bazı NSAİİler, görece güvenli olarak değerlendirildi ve tüm dünyada reçetesiz olarak satılmaya başlandı.
Etki mekanizmaları
Çoğu NSAİİler siklooksijenaz enzimini non-selektif olarak inhibe ederek etkirler. Siklooksijenaz-1 (COX-1) ve siklooksijenaz-2 (COX-2) izoenzimlerinin her ikisini de inhibe ederler. Siklooksijenaz araşidonik asitten tromboksan ve prostaglandin yapımında katalizör görevi görür. Prostaglandinler inflamasyon oluşum sürecinde diğer görevli maddelerle birlikte iletim molekülü olarak rol oynar.Bu etki mekanizması John Vane tarafından ortaya çıkarıldı ve bilim adamı bu şekilde Nobel ödülü sahibi oldu.
Örnekler
NSAİİler kimyasal yapılarına göre geniş bir şekilde sınıflandırılırlar. Aynı grup içindeki NSAİİler benzer özellik ve tolerabilite gösterirler. Aynı dozda kullanıldıklarında NSAİİlerin klinik verimlilikleri arasında çok ufak farklar vardır. Bazı çok bilinen örnekler aşağıda verilmiştir.
Parasetamol (asetaminofen), siklooksijenaz'ı inhibe etme etkisine bağlı olarak bazen NSAAİler ile birlikte aynı grupta gösterilebilir. Ancak Parasetamol, gerçekten önemli bir antiinflamatuar etki göstermediği için gerçekten bir NSAİİ değildir.
Salisilatlar
Aspirin
Amoksiprin
Benorilat
Kolin magnezyum salisilat
Diflunisal
Faislamin
Metil salisilat
Magnezyum Salisilat
Salisil salisilat (salsalat)
Arilalkanoik asitler
Diklofenak (FDA tarafından güvenlik uyarısı.
Aseklofenak
Asemetazin
Bromfenak
Etodolak
İndometazin
Ketorolak
Nabumeton
Sulindak
Tolmetin
2-Arilpropiyonik asitler (profenler)
İbuprofen
Karprofen
Fenbufen
Fenoprofen
Flurbiprofen
Ketoprofen
Loksoprofen
Naproksen
Tiyaprofenik asit
Suprofen
N-Arilantranilik asitler (fenamik asitler)
Mefenamik asit
Meklofenamik asit
Pirazolidin türevleri
Fenibütazon
Azapropazon
Metamizol
Oksifenbütazon
Oksikamlar
Piroksikam
Lornoksikam
Meloksikam
Tenoksikam
COX-2 İnhibitörleri
Selekoksib (FDA uyarısı 3/2005)
Etorikoksib
Lumirakoksib
Parekoksib
Rofekoksib (geri çekme 2004)
Valdekoksib (geri çekme 2005)
Sülfonanilidler
Nimesulid
Diğerleri
Likofelon
Omega-3 Yağ asitleri
Kullanım alanları
NSAİİler genellikler ağrı ve inflamasyonun olduğu yerdeki akut ve kronik durumun tedavisinde endikedir. Kolorektal kanserin önlenmesi ve kanser ile kardiyovasküler hastalık gibi diğer durumların tedavisindeki önleme potansiyelleri ile ilgili çalışmalar ise sürmektedir.
NSAİİler genellikle şu durumlarda semptomatik rahatlama için endikedirler: (Rossi, 2006)
Romatoid artrit
Osteoartrit
İnflamatuar artropatiler (örneğin: spondilit, psöriyatik artrit, Reiter's sendromu)
Akut gut
Dismenore
Metaztatik kemik ağrısı
Başağrısı ve migren
Ameliyat sonrası ağrı
İltihaplanma ve doku zedelenmesi yüzünden oluşan hafiften orta dereceye kadar ağrılar
Ateş
Böbrek sancısı
Aspirin, COX-1 i geri dönüşümsüz olarak inhibe edebilen tek NSAİİ olarak aynı zamanda platelet agregasyonu inhibisyonu içinde endikedir.Bu endikasyon arteriyel trombozun kontrol edilmesi ve ters kardiyovasküler etkilerin oluşumunun engellenmesi için gerekli bir etkidir.
2001 yılında, NSAİİ'ler Birleşik Devletlerde yıllık satışıyla 70,000,000 reçete ve 30 milyar raf arkası satış dozuna ulaşmıştır. (Green, 2001). NSAİİ'lerin yeni yeni ortaya çıkan endikasyonları ve bu yöndeki çalışmalar sonucu da bu rakamların gelecekte daha da artacağı tahmin edilmektedir.
Farmakokinetiği
Çoğu NSAİİler zayıf asidiktirler ve pKa'ları 3-5 aralığındadır. Mide ve bağırsak mukozasından iyi emilirler. Plazma proteinlerine çok yüksek oranda bağlanırlar (tipik olarak >95%). Genellikle Albümine bağlanarak taşınırlar böylece dağılım hacimleri yaklaşık olarak plazma hacmine çok yakın değerdedir. Çoğu NSAİİler karaciğerde oksidasyonon ve konjugasyon ile inaktif metabolitlerine metabolize olurlar ve tipik olarak idrarla atılırlar.Hastalık durumlarında metabolizma anormalleşebilir ve normal dozda dahi vücütta birikim oluşabilir. İbuprofen ve diklofenak kısa yarı ömre sahiptir (2-3 saat).Bazı NSAİİler (tipik olarak oksikamlar) çok uzun yarı ömre sahiptirler (öreneğin 20-60 saat).
Yan etkileri
NSAİİ'lerin yaygın kullanımı bu görece güvenli olan ilaçların yan etkilerinin yaygınlaşarak artmasına yol açmıştır. Bu grubun ajanlarında görülen iki ana yan etki grubu;gastrointestinal ve renal yan etkilerdir. Bu etkiler doza bağımlıdır ve bir çok vakada ülserin nüksetmesi riski,üst gastrointestinal sistemde kanama ve ölüm bildirildiğinden bu ilaçların kullanımı bir parça da olsa sınırlanabilmiştir.
Kombinasyon riskleri
NSAİİ'ler COX-2 inhibitörleri ile kombine halde kullanılazlar.
Kardiyovasküler risk
Yakın zamanda yapılan bir analize göre plaseboyla karşılaştırıldığında yeni cox-2 antagonistleri ile geleneksel yğksek dozlu antienflamatuarların miyokard enfarktüsü riskini % 80 oranında artırdığı saptanmıştır.(Kearney et al, BMJ 2006;332:1302-1308).
Gastrointestinal ADRs
Nsaii kullanımı ile görülen başlıca advers etkiler gastrointestinal sistemde direkt ve indirekt iritasyondur.Asidik moleküller direk olarak gastrik mukozayı tahriş eder ve cox-1 in inhibisyonu koruyucu prostoglandinlerin seviyesini düşürür. Başlıca gastrointestinal advers etkiler şunlardır: (Rossi, 2006)
Bulantı
Dispepsi
ülser/kanama
Diyare
Ülserayon riski tedavinin süresi ve yüksek dozda ilaç kullanımı ile artar. Bu risk ilaçtan ilaca değişir. İndometazin, ketoprofen ve piroksikam en fazla gastrik advers etkiler gösterirken düşük dozda olmak üzere ibuprofen ve diklofenak da bu etki daha az görülür. (Rossi, 2006)
Aspirin gibi bazı Nsaii'lerin gastrointestinal yan etkileri azaltan enterik kaplı formülasyonları piyasaya sürülmüştür.
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::| $ Eğitim & Öğretim $ |::. > Ödev Arşivi > Kimya (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Non Steroidal Antienflamatuar Ilaçlar
Yazdır
Gelişmiş Arama
Aralık 19, 2008, 12:34:54 ÖS