Diğer isimleri kognitif görme bozukluğu, nörojenik görme bozukluğu ve serebral görme bozukluğudur.

KORTİKAL GÖRME BOZUKLUĞU NEDİR?, NEDEN OLUR?:



Beynin % 60-65i görme yolları ve görme ile ilgili yüksek merkezlere ayrılmıştır. Beyinde 30 adet görme merkezi tanımlanmıştır. Bunlar normalde birbirleri ile sürekli iletişim içindedirler ve sistemli çalışırlar. Beyin deki patolojik doku değişimi ile ortaya çıkan görme bozukluklarına kortikal görme bozukluğu diyoruz.



Çocuklarda, özellikle 1500 gm ın altında doğan prematüre bebeklerde, sık görüldüğü üzere doğum esnasında, beynin oksijensiz kalması, beyin içi kanama, iltihaplanmalar, hidrosefali, kafa içi tümör ve ameliyatları sonrasında, kafa travması sonrasında, doğumsal beyin anomalileri nedeni ile çocuklarda kortikal görme bozukluğu

olabilir.




ÇOCUKTA KORTİKAL GÖRME BOZUKLUĞU



NASIL TEŞHİS EDİLİR?:



Beyinde patoloji olduğu saptanan, hikayesinde beyin travması olan çocukların, görsel davranış ve algılamalarında normalden farklılık varsa, rutin göz muayenesinde patoloji saptanmamış ise, çocukta beyne ait nedenlerle görme sorunu olduğu düşünülmelidir. Tanıda VEP( görsel uyarılmış potansiyeller) ve MRI( Manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri) yararlıdır. Kesin tanı, anamnez , radyoloji ve laboratuvar bulgularının birleştirilerek bu konuda yoğunlaşmış göz hekiminin muayenesi sonrasında konur.







KORTİKAL GÖRME BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARIN KARŞILAŞTIKLARI GÖRME SORUNLARI NELERDİR?:



Bu çocuklar sadece kendi görsel dünyalarını bildikleri ve çoğu kez de ilave engeller nedeni ile iletişim problemleri olduğu için herkesin kendileri gibi gördüğünü zanneder ve kendilerini ifade edemeyebilirler. Beyne ait patolojiler sonrasında, çocukluk çağında görmenin tam kaybı enderdir.



Kortikal görme engelli çocuklarda, bağımsız hareket, görsel –mekansal ilişkilerin algılanması, insan yüzleri, hayvanlar ve cisimlerin tanınmasında, el-göz koordinasyonu ve göz- ayak koordinasyonunda güçlükler vardır.



Beynimizde, gözden beynin arkasına görme merkezine geldikten sonra görsel bilgi iki ayrı kola ayrılır.



1)ÖN AKIM (VENTRAL STREAM: Alt temporal loba gider ve’ NE ‘ sorusunun cevabını veren görsel bilgiyi taşır. Alt temporal loblar bir anlamda görsel kütüphaneye benzer.













2)ARKA AKIM(DORSAL STREAM): üst paryetal loba gider ve ‘NEREDE’ sorusunun cevabını veren görsel bilgiyi taşır







Kortikal görme engelli çocuklarda görülen ortak davranış özelliklerinden birkaçını şu şekilde sıralayabiliriz.



- -Görme değişkendir. Dakika , dakika ve gün içinde çok farklı görme sergileyebilirler. Çoğu kez epilepsi gibi başka nedenlerle ilaç aldıkları için değerlendirmede bu koşul da göz önünde bulundurulmalıdır.

-

- Bir cismi iyi görmek istedikleri zaman gözlerinin kenarı ile bakarlar. Sanki çevresel görme alanını kullanıyormuş gibidirler.

-

- Renk görme genelde normaldir. Kontrast seçme normal olabilir.

-

- Derinlik problemi yaşarlar. Yürürken yüzey farklılıklarında ayaklarını çok yükseğe kaldırabilirler. Basamak, kaldırım kenarı yüksekliklerini algılayamayabilirler.

-

- Kalabalık ortamlarda, yüzme havuzunda, alışveriş merkezlerinde hırçınlaşırlar, annenin eline yapışırlar.



-Çoğu kez bakmak istedikleri cisimleri gözlerine yaklaştırarak bakarlar. Bu durum kısmen az görmeden, kısmen de çevresel görsel uyaranları en aza indirmek içindir.



- Çalışma ve dikkatlerini devam ettirme süreleri çok kısıtlıdır.



-Bilmedikleri ortamlarda rahat dolaşabilirler.


NELER YAPILABİLİR:



En önemli öncelik çocuğun tanısının alınmasıdır. Aile çoğu kez ilave engeller nedeni ile görmenin re/-habilitasyonunu okul yıllarına erteleyebilir. Bu durum çocuğun en kıymetli yılları olan 0-6 yaş döneminin kaybına yol açar. Beyin hasarının tıbbi veya cerrahi onarımı, sağıltımı mümkün değildir. Bu gecikmede , ne üzücüdür ki, sağlıkcılarda ‘çocuğun görmesi büyüdükçe gelişir’, ‘yapacak hiç bir şey yok, gözler sağlam, hadise beyinde, hiç kapı, kapı dolaşma’ diye aileyi yanlış yönlendirebilmektedirler.



Görme öğrenilen bir süreçtir ve BEYNİMİZLE GÖRÜRÜZ; GÖZLER ALDIĞI UYARANLARI BEYNE İLETİR. Bu çocukların olan görmelerini en iyi şekilde kullanmalarını sağlamak, teşhis ile eş zamanlı olarak, konusunda yoğunlaşmış göz hekimi tarafından İŞLEVSEL GÖRMELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ,VERİLECEK RAPOR DOĞRUSUNDA BİLGİLERİN SAĞLIKCI, TERAPİST VE EĞİTİMCİLERLE, ANNE tarafından paylaşılarak bireysel program uygulanması ile mümkündür. İşlevsel görme değerlendirmesi sonrasında, çocuğun gelişİm basamaklarında, normal gelişen yaşıtlarından geri kalmaması için olası destek modaliteler, eğitim ortamını belirlemek için koşullar hep takım çalışması ile kararlaştırılır.



KORTİKAL GÖRME ENGELLİ ÇOCUKLARDA BAZI ÖĞRETME STRATEJİLERİ:



- Bu çocuklar için görmeyi kullanmak yorucu bir çalışmadır. Bu nedenle sık sık ara vermek gerekir.

- Pozisyon çok önemlidir. Çocuk, mutlaka kendini rahat ve emniyette hissetmelidir.

- Görme alanının istem dışı değişikliğine sebeb olmamak için kafa desteği mutlaka sağlanmalıdır.

- Motor çaba gerekecek ise başlangıçta görme ve motor çalışma ayrı ayrı yapılmalıdır.

- Kullanılan cisimler ve oyuncakların tanıdık ve bilinen olması öğrenmeyi kolaylaştırır.

- Dikkat çekmek istenen yerlerde renklerden, renkli ataş, kurdele gibi, faydalanabiliriz.

- Sık ve kısa süreli tekrarlar çok önemlidir. Mutlaka yapılmalıdır.

- Her cisim görme ile tanıtıldıktan sonra koklama, dokunma, tatma gibi diğer duyular vasıtası ile de pekiştirilmelidir.,

- Bak, ara, bul, göster gibi görmeyi kullanmaya dönük görsel komutlar sık sık verilmelidir.

- Bakması istenen cisme, görmesi için bol süre verilmeli, hadi hadi diye çocuk sıkıştırılmamalıdır.