İyonlar, Urartular, Frigler, Hititler ve Lidyalılar hakkında bilgi

frigler
frigler hakkinda kisa bilgi
lidyalilar hakkinda kisa bilgi

hititler , frigyalılar , lidyalılar , urartular , iyonyalılar nerede yaşamıştır?

İYONYALILAR: (M.Ö 1200 - M.Ö 545)

Dorlardan kaçan Akalar tarafından kurulan ve Güneybatı Anadoluda yaşayan bu uygarlığın merkezi Efes - Milet'tir.
Daha çok bilim alanında ileri gitmişlerdir. Ayrıca deniz ticareti, sonralarında yurt bulma amacıyla kolonicilik, kaya mimarisi ve açık hava tiyatrosu yapımı gibi alanlarda gelişme göstermişlerdir.
Efes'teki Artemis Tapınağı, Sisam Adası'ndaki Hera Tapınağı önemli eserleridir.
Hint Uygarlığı'ndan etkilenmiş, Yunan Uygarlığı'nı etkilemişlerdir.
Özgür düşünce ortamı vardır.
12 şehir devletinden oluşmuş ve şehir devletleri tarzında yönetilmişlerdir.
Perslerce yıkılmıştır.


URARTULAR (M.Ö 9. YÜZYIL - M.Ö 6 YÜZYIL)

Doğu Anadolu'da etkinlik göstermişlerdir.Merkezleri Van, ilk hükümdarları Sardur'dur.
Maden işlemeciliği,hayvancılık,dokumacılık,kale,sur ve su kanalı yapımı gibi alanlarda ileri gitmişlerdir.
Hititler gibi Çivi ve Hiyeroglif yazısını birlikte kullanmışlardır.
Diğer Anadolu kavimleri gibi çok tanrılı dinlere ve ahirete inanmışlardır.
İskitler tarafından zayıflatılmış, Medler tarafından da yıkılmıştır.


FRİGLER (M.Ö 1200 - M.Ö 676)

Sakarya Havzası'nda yasayan bu uygarlığın merkezi Gordion(Polatlı)dur.
Uygarlığın kurucusu Kral Gordios, en ünlü yöneticileri Kral Midas'tır.
En çok tarımla uğraşmışlar, hukuk kuralları ve dini inançları tarıma bağlı olarak gelişmiştir. Frig yasalarında kasten öküz öldürmenin ve sabah kırmanın cezası ölümdür.
En önemli tanrıları bereket tanrıçası olan Kibele'dir
Kaya mimarisi başta olmak üzere altın, gümüş işlemeciliği, seramikçilik, hayvancılık gibi alanlarda ileri gitmişlerdir.
Dokumacılıkta ileri giderek dünyaca ünlü "Tapetes" adlı kilim ve halıları dokumuşlar ve "Fibula" dedikleri çengelli iğneyi icat edip kullanmışlardır.
Yunanlara kaya mimarisi öğretmişlerdir.
Kimmerler tarafından yıkılmışlardır.


HİTİTLER (ETİLER) (M.Ö 2000 - M.Ö 676)

Anadolu'da merkezi yönetimi kuran ilk kavimdir.
Pankuş adı verilen meclisleri vardır.
Anal denilen yıllıkları hazırlayarak ilk tarafsız tarih yazıcılığını başlatmışlardır.
Orta Anadolu'da etkinlik gösteren Hititlerin ülkesi " Bin Tanrı İli" olarak da isimlendirilmektedir.
Merkezleri Hattuşaş (Boğazköy), en ünlü kralları Labarnaş'tır.
Yazılıkaya ve İvriz kabartmaları önemli eserleridir.
Halk yönetenler ve yöneticiler diye iki sınıfa ayrılmışsa da belirgin bir sınıf farkı görülmemiştir.
Urartular gibi Çivi ve Hiyerglif Yazısı'nı birlikte kullanmışlardır.
Mısırlılarla Kadeş Antlaşması'nı imzalamışlardır.
M.Ö 7.yüzyılda Asurlular tarafından yıkılmıştır.


LİDYALILAR (M.Ö 687 - M.Ö 546)

Bügunkü Gediz ve Küçük Menderes nehirleri arasında yaşamışlardır. Merkezleri Sard'dır.
Kral Yolu'nu açmışlardır.
Parayı bularak takas usulüne son vermişlerdir.
Çok tanrılı dinlere inanmışlardır. Daha çok Yunan tanrılaına tapmışlardır.
Kara ve deniz ticaretinde oldukça ileri gitmişlerdir
Bankacılık, tefecilik ve serbest piyasa ekonomisini başlatmışlardır.
Ordularını paralı askerlerden oluşturdukları için saha erken (Perslerce) yıkılmışlardır.