Her yıl ülkemizde yaklaşık 200 bin civarında kişi inme geçiriyor. Buna bağlı olarak ölüm veya felç kalma oranı oldukça yüksek. Hastalıkla karşılaşanların yaklaşık %15’i hayatını kaybediyor. Peki inmeden korunmak veya riski en aza indirmek için neler yapmak gerekiyor?

İnmenin ölüm sıralamasında üçüncü en büyük risk olduğunu, yetişkin sakatlıklarının da başlıca sebepleri arasında bulunduğunu belirten Fizik Tedavi, Rehabilitasyon ve Algoloji Uzmanı Doç. Dr. Engin Çakar, sağlıklı yaşam kurallarına uyarak felçten korunmanın mümkün olduğunu söyledi.

ÖNEMLİ BİR RİSK FAKTÖRÜ: GENETİK YATKINLIK

Dr. Çakar, felç riskini en aza indirmek için risklerin farkında olmanın büyük önem taşıdığını dile getirerek risk faktörlerine dikkat çekti, inmeden korunmak için yapılması gerekenleri sıraladı:

Genetik yatkınlık: Ailenizde inme riski varsa kişinin kendisinde de bu risk artmış demektir. Geçici beyin damar tıkanıklığı iyi tanınmalı. Eğer hastada kısmi felci taklit eden, 24 saatten kısa süren bir atak geçirmişse, bu hasta yüksek ihtimalle normal kişiye göre, on kat daha yüksek bir riskledir, tedbir alınmadığı takdirde 5 yıl içerisinde bir inme geçirecektir. Bu durumda hızlıca sağlık kuruluşuna başvurmalı, tedbir alınmalı.

Yaş: 65 yaş üstünde sık görülür ancak hastaların %30’u genç hastalardır. Bu yüzden her yaşta tedbir almakla yükümlüyüz. Genç yaşta erkeklerde, ileri yaşlarda da kadınlarda daha sık görülüyor. İnme, yaşlı kadınların ölüm sebeplerinde meme kanserine yakın bir risk faktörüdür. Ayrıca genç yaştaki kadınlarda doğum kontrol hapları ve menopoz sonrası kullanılan hormon ilaçları da riski artırabiliyor.

İNMEDEN KORUNMAK İÇİN BUNLARA DİKKAT

- Eğer genetik olarak ailede bu risk varsa ve yüksek tansiyon, kalp ve şeker hastalığı varsa sağlık kuruluşuna başvurulmalı.
- Bir fizik tedavi veya nöroloji hekimine başvurduğunuzda ailede inme riski varsa, bu durum özellikle belirtilmeli.
- Engellenebilir en büyük risklerden birisi tansiyon yüksekliğidir. Bu yüzden hastalığın takibi iyi yapılmalı. Fiziksel aktivite ve beslenme alışkanlıkları düzeltilmeli ve gerekirse ilaç kullanarak tansiyon düzeltilmeli.
- Kalp hastalıklarında özellikle koroner kalp damar hastalıkları ve ritim bozuklukları çok önemli. Bunlar kontrol altına alınırsa damarlarda sertleşme ve pıhtılaşmayı engelleyerek riski ortadan kaldırılabilir.
- Kolesterolde yağlı beslenme ve hareketsizlik bu durumu artırıyor. Damar sertliği ve damarlarda tıkanıklığa sebep oluyor. Yeme alışkanlıklarımızı ve fiziksel aktivitemizi artırarak bunu engelleyebiliriz.
- Uyku apnesi beyne kan gitmesini azalttığı için felce sebep olabiliyor. Bu yüzden apneyle ilgili tedbirlerin alınması gerekiyor.
- Eğer bir şeker hastasıysanız normal bir insana göre 2-4 kat felç geçirme riskiniz yüksektir. Özellikle genç yaşta kilo alımına dikkat edilmeli ve fiziksel olarak aktif olmalı.
- Dolaşım problemleri de inmeye sebep olabiliyor. Kalp damar hastalıkları dahil tüm damarsal hastalıklar inme riskini artırıyor.



SAĞLIKLI BİR YAŞAM İÇİN NELER YAPILMALI?

- Sigaradan tamamen uzak durun. Sigara, damarlarda pıhtı oluşmasını hızlandırıyor. Kanın akışkanlığını azaltıyor ve damar sertliğinin oluşmasını hızlandırıyor.
- Ne yediğinizi kontrol ederek yaşayın. Beslenmenizi düzenli hale getirin. Meyve sebze ağırlıklı ve lif zengini yiyecekler tüketin.
- Tuzu hayatınızda mümkün olduğunca kısıtlayın.
- Kolesterol ve vücutta yağ yapıcı yiyeceklerden, özellikle sentetik ve trans yağları hayatınızdan çıkarın.
- Sağlıklı kiloyu koruyun.
- Aktif yaşamı korumak lazım. Fiziksel aktivite vücut için koruyucudur. Çünkü fiziksel aktivite kilo kaybına, stresin azalmasına, tansiyonun düşmesine, kolesterolün azalmasına, şekerin düzelmesine katkı sağlar. Günde en az 30 dakika aktif spor yapmak gerekiyor. Bu yüzden sağlıklı yaşam için her gün 10.000 adım diyoruz.
- Aşırı alkol de inme riskini artırıyor. En çok tansiyon yüksekliğine sebep olarak inme riskinin artmasına sebep oluyor.