|
|
|
Son günlerde Dünyada ve Türkiye'de ünlülerin üzerinde durduğu ve ALS Hastalığı'na dikkat çekmek için bir kova buzlu suyu kafalarından boşalttığı hastalık sıklıkla gündeme geliyor. Daha önce bu hastalığı duymayan vatandaşlar ise, ALS Hastalığı nedir? ALS nedir? ALS Hastalığı nasıl tedavi edilir? ALS Hastalığı belirtileri nelerdir? gibi soruların cevabını arıyor.
Dünyanın çeşitli bölgelerinde ve Türkiye'de özellikle ünlüler başlarından aşağı bir kova buzlu su döküyorlar. Bunu gören vatandaşlar nedir bu bir kova buzlu su dökmenin anlamı diye merak ediyor. Ice Bucket Challenge Eylemi yani Bir Kova Buz eylemi ALS Hastalığına dikkat çekmek için Dünyaca başlatılan bir eylem. Ice Bucket Challenge öncesinde kişi buzlu suyu boşaltmadan önce en az 3 isme aynı eylemi yapması konusunda meydan okuyor. İşte Başlarından aşağıya Bir Kova Buz döken ünlüler...
Yeni Trend: 'Ice Bucket Challenge Eylemi' Türkiye'de Ice Bucket Challenge Eylemine Hülya Avşar, Demet Akalın, Burcu Esmersoy, Şahan Gökbakar gibi birbirinden ünlü isimler katıldı. Ünlüler ALS hastalığı için bu eyleme katıldıklarını söyleyip 3 ünlü isime meydan okuması gerekiyor.
Ice Bucket Challenge yani Bir Kova Buz eylemi aslında ALS hastaları için başlatılan bir kampanya.
Son günlerde dünyayı ve Türkiye ’yi saran Ice Bucket Challenge kampanyasıyla çoğu ünlü birçok insan, içinde buzlu su olan bir kovayı başından aşağı boşaltıyor.
Ice Bucket Challenge öncesinde kişi en az 3 isme aynı eylemi yapması konusunda meydan okuyor.
Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyası ALS hastalığı için bir yardım toplama eylemi. Meydan okunduğu halde başından aşağı bir kova buzlu suyu boşaltmayan ALS hastaları için 100 dolar bağışlıyor.
ICE BUCKET CHALLENGE ÜNLÜLERİ
Bill Gates, Mark Zuckerberg, Jeff Bezos, Oprah Winfrey, George W. Bush ABD ’de Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyasına katılan isimlerden bazıları. Türkiye’de de bir çok futbolcu ve ünlü isim Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) çılgınlığına kapılmış durumda.
ice-bucket-challenge-hülya-avşar.jpgBir kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyası çok da kolay bir sınav değil, Hülya Avşar çığlıklar içinde yaptı.
Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyasının yaratıcı 27 yaşındaki Corey Griffin çok yakın arkadaşı Pete Frates ALS’ye yakalanınca bu kampanyayı başlatmıştı. İlginç olan ise Corey Griffin'in Bir Kova buz (Ice Bucket Challenge) kampanyasını başlattıktan sonra trajik bir deniz kazasında hayatını kaybetmesi oldu.
ALS Hastalığı Nedir?
Amyotrofik lateral skleroz (ALS), aynı zamanda motor nöron hastalığı olarak da anılan, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin (nöronlar) kaybından ileri gelen bir hastalıktır.
Hastalık, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin (nöronların) kaybından ileri gelir. Bu hücrelerin kaybı kaslarda güçsüzlük ve erimeye (atrofi) yol açar. Ayrıca erken ya da geç hareketin birinci nöronu da hastalanır. Zihinsel fonksiyonlar ve bellek ise bozulmaz.
Kaslardaki zayıflık ellerde ya da bacaklarda, ağız-yutak bölgesinde ya da dilde başlayabilir ve sürekli ilerleyerek yayılır. Bu yayılma "bulber" alandaki kasları da tutabileceği için konuşma ve yutma güçlüğüne neden olabilir. İleri evrelerinde solunum yetersizliğine de yol açabilir. Genellikle erişkin yaşlarda (40-50) ve erkeklerde, kadınlara göre biraz daha sık görülür. Görülme sıklığı (insidansı) 100.000 de 1-1,5 civarındadır. Daha genç ve daha ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir ve genellikle zayıf insanlarda görüldüğü dikkat çekmektedir.
ALS hastalarının ortalama üç ila beş yıl yaşayabildikleri belirlenmişse de, daha uzun süre yaşayan kişiler de vardır.
ALS hastalığına yakalanmış birçok ünlü kişi bulunmaktadır. Amerikan beyzbol oyuncusu Lou Gehrig, İngiliz aktör David Niven, Leeds United ve İngiltere Futbol Federasyonları menejerleri Don Revie ve Dieter Dengler, metal müzik gitaristi Jason Becker, Amerikan caz müzik bas çısı Charles Mingus, matematikçi Fokko du Cloux, İngiliz fizikçi Stephen Hawking, Çinli lider Mao Zedong, Galatasaray ve Fenerbahçe'de oynamış Türk futbolcu Sedat Balkanlı Amerikan politikacı Jacob Javits bu hastalığa yakalanmış ünlü kişilerden bazılarıdır.
ALS dünya çapında en sık görülen nöromüsküler, yani hem kas hem de sinir ile ilgili olan, dünya çapında her ırktan birçok insanı etkilemiş, en önemli hastalıklardan biridir. Her yıl dünyada, ortalama olarak her yüz bin kişide 1 veya 2 adet ALS vakasına rastlanır. Hastalık genellikle 40-60 yaşları arasında insanlarda görülse de daha genç veya yaşlı olan kişilerde de bu hastalığın görüldüğü olmuştur. Hastalıktan erkekler, kadınlara göre biraz daha fazla etkilenirler. ALS, ailesel ve seyrek olmak üzere ikiye ayrılır.
Ailesel ALS‘nin nedeni genetik faktörlerdir. Toplam ALS vakalarının hemen hemen %5-10’u bu türdendir. Bu vakalarda vücutta bulunan ’Süper oksit dismutaz’ (SOD1) enziminin mutasyonu sonucu bakır-çinko bağımlılığından çıkması ve serbest radikallere yönelmesi sorunları görülür. ALS vakalarının yaklaşık %90-95’lik kısmı seyrek türden ALS'dir. Bu türde hastalıkta kalıtsal bir neden yoktur. Fakat daha sonraları bunun nedeninin de bir tür mutasyon olduğu öğrenilmiştir. ALS’nin yüzbin kişide yalnız 1 veya 2 kişide görülen bir hastalık olmasına karşın bazı yerlerde hastalığın görülme oranı daha yüksektir. Batı Pasifikte bulunan üç bölgede hastalığa son birkaç yıl içerisinde ortalamalardan daha fazla rastlanmıştır. Guam’da en büyük bölge olan Chamorro’ların yaşadığı bölgede, Lytico-Bodig adı verilen vakaya geçmişte çok rastlanmıştır. Oranlar yüz bin kişide 143 vaka düzeyindedir. Lytico-Bodig hastalığı ALS, parkinson ve demans hastalığının birleşimidir. ALS görülme oranları Japonya’nın Kii Yarımadasında ve Batı Papua Yeni Gine’de çok görülür.
|