Eylemsizlik Prensibi

Eylemsizlik cisimlerin hizlarini koruma istekleridir. Newton'un 1. hareket kanunu ile iliskilidir. Bu kanun ise, boslukta bir cisme ilk ivmesi verildigi andan itibaren sonsuza kadar ayni hizla gidecegi ya da duran bir cisme etkiyen kuvvetlerin bileskesinin "0" oldugu zaman sonsuza kadar durmaya devam edecegini anlatir.
Bir araç hizlanirken içerisindeki cisimler geriye dogru itilir. Araç fren yaptiginda içerisindeki cisimler öne dogru itilir. Bu durumlarda cisimlere etkiyen kuvvete eylemsizLik kuweti denir. Eylemsizlik kuvveti sistemin ivmesiyle zit yönde olusur.
Duran bir otobüste ayaktaki yolcularin haberi olmadan otobüs aniden hareket ederse yolcular arkaya dogru itilir. Hareket halindeki bir otobüsün aniden fren yapmasi sonunda ayaktaki ve oturan yolcularin öne firlamalari yolcularin bulunduklarin durumlari korumak istemelerinden kaynaklanir. Trafik kazalarinda arabalarin ön koltuklarinda oturanlarin ani fren sonunda kafalarini cama çarpmamalari için emniyet kemeri takmalari zorunludur. Duran bir cismi herhangi bir kuvvet etkilemedikçe sürekli durur. Hareket halindeki bir cismi hareketini engelleyecek bir kuvvet etki etmedikçe hareketine devam eder. Bu özellige eylemsizlik denir.

Eger maddesel bir noktanin yeri mutlak bir koordinat eksenler sistemine göre tarif edilirse ve bu maddesel nokta disaridan baska cisimlerin etkisi altinda bulunmuyorsa bu nokta ivmesiz olarak hareket edecektir; yani ya yani ya hareketsiz duracak veya bir dogru üzerinde sabit bir hizla hareket edecektir.

Newton'un bu ifadesi söyle açiklanabilir: Bir kuvvetin uygulanmasiyla durumunu degismeye mecbur edilmedigi takdirde, her cisim bulundugu hareketsiz halinde veya düzgün hareket halinde kalir.Yani daha açik söylemek gerekirse: Hareketsiz halde duran ya da sabit bir hizla hareket etmekte olan bir cisme, herhangi bir baska kuvvet uygulanmadigi sürece bu duragan halini ya da sabit hizli halini korur.(Otobüs birden durdugunda yolcularin birden öne dogru savrulduklarina dikkat etmissinizdir. Savrulmanin nedeni, yolcularin durma anindan önceki sabit hizli hareketlerini sürdürmeleridir.)

Bütün deneylerimiz gösterir ki; nerede ve ne zaman bir ivme meydana gelirse, bu ivme iki sebebin yalniz birinden veya her ikisinden dolayi meydana gelir. Bu ivme, kullanilan sistemin mutlak bir eksenler sistemi olmadigindan veya baska cisimlerin etkisinden veya her iki sebepten ötürü olabilir. Baska bir sebep mümkün degildir.

Bu iki sebebin mevcut olmamasi halinde, maddesel noktanin ivmesi bulunmayacagi hakikati, bazen her noktanin eylemsizligi vardir sözü ile ifade edilir ve bu sebepten mutlak bir eksenler sistemine eylemsiz sistem denir.

Kanunun kendisi, eylemsiz bir sisteminin anlamini genisletmemize imkan verir. Dolayisiyla, herhangi bir S1 eksenler sistemi mutlak bir eksenler sistemine göre ivmesiz olarak hareket ediyorsa, bir P maddesel noktasinin S1 sistemine göre ivmesi mutlak bir sisteme göre ivmesinin ayni olacaktir; yani S1 de eylemsiz bir sistem olacaktir. Böylece birinci kanun dogru ise, yukarida sözü geçen S sistemi çok büyük bir ihtimalle eylemsiz bir sistemdir.

Birinci hareket kanunu, eger P maddesel noktasi baska bir cisim veya cisimlerin etkisi altinda kaliyorsa ve bu etkiler birbirini yok etmiyorlarsa, P'nin eylemsiz bir eksenler sistemine göre hareketine ivme verilmis olacaktir. Baska cisimlerin etkisi altinda kaldigi zaman P maddesel noktasi kuvvet etkisi altindadir denir. Birinci kanuna göre, bu takdirde , kuvvet sadece ivme ortaya çikaran bir seydir. Bu ancak baska cisimler tarafindan uygulanir ve ortaya çikardigi ivme ile ölçülür. Biz kuvvetleri verilen bir veya baska baska (fakat belli) maddesel noktalar üzerinde meydana getirdikleri ivmeleriyle karsilastirabiliriz