Aşırı sinirlilik, bu sorunun yaşanması tek başına psikiyatrik bir bozukluk olarak değerlendirilmemelidir. Bu durum bazı psikiyatrik bozuklukların belirtisi olarak kabul edilmelidir. Kişilerde bazı kişilik yapıları ve hastalıklar sinirli olmasına sebep olabilir. İnsanlarda sıkça duyulabilen kan beynime sıçradı gibi ifadeler sinirlilik halini açıklamaktadır. Sinirli olunan durumda vücutta fazla oranda adrenalin salgılanır. Bu vücutta stres halini ifade eder. Bu durumda vücutta savaş ya da kaç sistemi oluşmaya başlar. Saniyelerle birlikte vücutta mükemmel bir mekanizma çalışmaya başlar. Vücut ısısı artar, nabız ve kan dolaşımı hızlanır, gözde pupillalar genişler, kandaki glikoz aratarak kaslara gönderilir. Adrenalin vücudu tehlikelere karşı hazırlayan bir hormondur. Farklı organlarda farklı adrenalin reseptörleri bulunmaktadır. Yani adrenalin kalpte faklı, karaciğerde farklı etkileri vardır. Vücut kronik strese girdiğinde beyindeki hücrelerin yapısı bile değişmektedir. Bu nedenle aşırı sinirlenen kişilerin gastrit, ülser, kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklara yakalanma riski fazladır.

Aşırı sinirlilik yaratan durumlar nelerdir?
•Aralıklı patlayıcı bozukluk rahatsızlığında, kişiler şiddetli derecede öfke nöbetleri yaşar.
•Depresyon içindeki kişiler çoğunlukla sinirli olurlar. Anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk gibi kaygı bozuklukları da sinirlenmeye neden olur.
•Titiz, takıntılı ve mükemmeliyetçi kişiler çoğunlukla sinirli bir yapıda olurlar. Bu kişiler en küçük bir hatayı bile dikkate alan, kılı kırk yaran kişilerdir. Fakat at gözlüğü takmış gibi sabit fikirli olurlar. Her şeyi eleştirir, bardağın her zaman boş tarafını görür. Buna rağmen dürüst, ahlaki değerleri olan, çalışkan, sorumluluk sahibi ve sizi sizden fazla düşünen bir yapıya sahiplerdir. Bu özellikleri nedeniyle özellikle çiftlerin boşanma sırasında, çevreden gül gibi eşin var neden ayrılıyorsun gibi tepkiler alınır. Fakat her şeyde kusur arayan, mükemmel olmasını isteyen bir kişiyle yaşam çok zordur. Dünyada mükemmel diye bir şey yoktur.
•Şüpheci olan kişiler genellikle sinirli olurlar. Bu kişiler her şeyin, he bakışın arkasında bir art niyet ararlar. Bunlara göre insan insanın kurdudur. Çevrede anneye, babaya, kardeşe bile güvenmek büyük aptallıktır. Bu kişiler eşlerine karşı aşırı kıskançlık gösterir, büyük baskı uygularlar. Her an aldatılma korkusunu yaşarlar. Eşlerinin hayatını bezdirir, bu sayede onları kaybeder. İş yaşamında bile ayaklarının kaydırılacağını düşünür, herkesi dolandırıcı olarak görürler. Bu düşünceleri nedeniyle dostları tarafından terk edilirler, buna rağmen kendi hatalarını görmezler. Bunu dostlarını yanlış kişi olarak görerek, avunurlar. Diğer kişileri saf yerine koyarak, alay ederler. Bu şekilde güvensiz bir yaklaşım sonucunda, her türlü şeye sinirlenmeye başlarlar.
•Duygular açısından aşırı derecede hızlı iniş, çıkışları olan kişiler hem dengesiz, hem de sinirli olurlar. Bir gün karşısındakini över, ertesi gün yerin dibine sokar. Görüşleri her zaman değişir, tam zıt etkiler verirler.
•Antisosyal kişilik yapısı olanlarda şiddetli öfke nöbetleri yaşarlar. Küçük bir sebepten bile insanlara zarar verebilir, cinayet bile işleyebilirler. Bu tür kişiler genellikle böyle bir suçtan dolayı ceza evine girer. Mutsuz bir evlilik, stresli bir iş hayatı, madde ve alkol bağımlılığı sinirlilik miktarının artmasına sebep olur. Kişiler sinirlerine hakim olmayı isteseler de, bunu başaramazlar. Bazıları kendini haklı görür, bazıları ise pişmanlık duyar. Kendilerini haklı çıkarmak için sürekli mazeret üretirler. Başkalarını anlamak istemez, sinirlendiklerinde haklı olsalar bile, olaylara verdikleri tepki aşırı olur. Olaylara herkesten fazla tepki gösterirler. Anne ve babası sinirli olan çocukların durumu da son derece vahimdir. Bu durumlarından etkilenen çocuklarda sinirlilik hali yaşayabilirler. Aşırı sinirli olanlarda iş veriminde de düşme olur. Bu kişiler işlerinde doğru adımlar atamazlar.

Aşırı sinirlilik nasıl tedavi edilir?

Bunun tedavisi altta yatan sebebin tespit edilmesine ve bunun giderilmesine bağlıdır. Buna neden olan kaygı bozukluğu ya da depresyon ise tedavinin başarı oranı daha yüksek olur. Bu hastalarda sinirlilik sonradan başlar ve bazı dönemlerde artış gösterir. Sinirli olduklarını kendileri kabul eder ve insanlara yaptıklarından dolayı pişmanlık duyarlar. Kullanılan bazı ilaçlarla bu sinirlilik halleri kontrol altına alınır. Aşırı sinirlilik hali kişilik özelliklerine bağlıysa, bunu tedavi etmek daha zor olacaktır. Bu kişiler sinirli olduklarını kabul etmez ya da her zaman sinirli olduklarını söylerler. Kendi sinirlilik halini kabul etmiş olsalar da, çevresindekilerin bunu hak ettiğini düşünürler. Sinirlenmekte haklı bile olsalar, yaptıklarının aşırı olduğunu fark edemezler.