Yerkabuğundaki bir yerin tümüyle yükselmesi ve alçalması ile oluşan yer hareketi epirojenik hareketler olarak tanımlanır. Başka bir anlatımla, mantodaki hareketlere bağlı olarak, bazı sahalar takımı ile yükselirken, bazı sahalar da torbalaşır veya alçalır. Epirojenik hareketler nadiren de olsa, aşınma sonucunda bir kütlenin hafifleyerek yükselmesi ve çukur havzalarda birikmeden dolayı ağırlık artışı ile meydana gelir. Epirojenik hareketlerle deniz altında bulunan kütleler kara hâline geçmekte, karalar da çökerek deniz altında kalabilmektedir. çöl iklimi
Hindistan kütlesi ile Asya (Çin kalkanı) kıtasal levhaların çarpışması sonucu oluşan Himalaya dağları ve Tibet Platosu, bugünkü yüksek durumuna epirojenik hareket sonucu ulaşmıştır. Nitekim Tersiyer sonu ile Kuvaterner başları arasında dünyanın çatısı sayılan Tibet Platosu, birkaç bin metre yükselmiştir. İskandinavya kütlesinin yükselmesi ve Kuzey Almanya ovalarının çökmesi yine epirojenik hareketlere bağlanabilir. Kıbrıs Adası yükselen, Po Ovası çökmeye uğrayan sahalar arasındadır. karasal iklim
Epirojenik hareketlere tipik örnekler ülkemizden de verilebilir. Karadeniz çanağı sürekli olarak torbalaşma şeklinde çökmeye uğramıştır. Bunun sonucu olarak da özellikle Anadolu’dan Karadeniz’e dökülen ana akarsuların vadileri kıtasal yamaç boyunca eğimlenerek deniz altına doğru 1000-1500 m derinliğe kadar alçalmıştır. sözlü edebiyat
Karadeniz çanağının çökmeye uğradığını, Karadeniz tabanına doğru vadilerin uzanması açıkça gösterir. Aynı şekilde Miyosen başlarında Orta Toroslar çökmeye (subsidansa) uğrayarak Akdeniz tarafından işgâl edilmiştir. Buna karşılık, gerek Kuzey Anadolu gerekse Toros Dağları Pliyosen ve Kuvaterner başlarında toptan yükselmeye uğramıştır. Bu yükselme sonucu daha önce dağ kuşaklarımıza kurulan akarsular, yataklarını testerenin altında bulunan odun gibi keserek yollarına devam etmiş ve dağlık alanları dar ve derin olarak yarmıştır. bozkır iklimi
Bunun sonucunda Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya, Ceyhan, Zapsuyu antesedant denilen derin yarma boğazlar açmıştır. Bu yükselme hareketini kanıtlayan olaylardan biri de Orta Toroslarda (Taşeli Platosu) 2000 m yüksekliğe çıkan Miyosen denizel kireçtaşlarıdır. Esasen, Toroslarda yükselme hareketine bağlı olarak karstik alanlarda yer-üstündeki akarsu ağı, yer yer kimyasal aşınma sonucunda yeraltına intikal etmiştir. mineraller
