Son günlerde sık sık tanıtımlarına rastladığımız ve H1N1 virüsünü yaygınlaşması ile kullanımı artan antibakteriyel el temizleme jeli, sıvısı, köpüğü gibi ürünler hakkındaki Sağlık Bakanlığı bir açıklama yayınladı

Yürürlükteki Kozmetik Kanunu’nun yayım tarihi olan 30 Mart 2005 tarihinden bu yana, üretici (imalatçı/ ithalatçı) beyan ve yükümlülüğü ile Bakanlığımız denetim ve piyasa kontrolü sistemine dayanan 5324 sayılı Kozmetik Kanunu doğrultusunda Bakanlığımıza yapılan bildirimler, ürününün, piyasada kontrol edilmek üzere Bakanlığımız kayıtlarına geçtiği anlamına gelen “Bildirim Kabul Belgesi” düzenlenerek kayıt altına alınmaktadır. Söz konusu belgenin düzenlenmiş olması ile birlikte üretici mevzuata uygun özellik ve kalitede ürettiği ürünleri piyasaya arz etme konusunda sorumluluk almış olmaktadır. Mevzuata uygun olmayan durumlarda Bakanlığımız müdahil olmaktadır.

5324 sayılı Kozmetik Kanunu’nda yer alan kozmetik ürün tanımı: “İnsan vücudunun epiderma, tırnaklar, kıllar, saçlar, dudaklar ve dış genital organlar gibi değişik dış kısımlarına, dişlere ve ağız mukozasına uygulanmak üzere hazırlanmış, tek veya temel amacı bu kısımları temizlemek, koku vermek, görünümünü değiştirmek ve/veya vücut kokularını düzeltmek ve/veya korumak veya iyi bir durumda tutmak olan bütün preparatlar veya maddeler” şeklindedir.


Yaşanmakta olan H1N1 pandemisi dolayısıyla piyasada kullanımı artan antibakteriyel el temizleme jeli, sıvısı, köpüğü vb. ürünlerin, Bakanlığımıza 5324 sayılı Kozmetik Kanunu doğrultusunda bildirimlerinin yapılmasına rağmen, ambalaj ve tanıtım materyallerinde:

# H1N1, Hepatit, H1N5, AIDS vb. türünden enfeksiyon hastalıklarına karşı etkili,

# Antimikotik,

# Virüs, küf, mantar vb. mikroorganizmalara karşı etkili ,

# Bakterisid, antiviral, domuz gribine karşı vb.


türünden kozmetik ürünlerin, ilgili mevzuatta yer aldığı şekliyle sınırlı tanımı ve kapsamı dışındaki ibarelerin kullanılması yoluyla, tüketicinin yanıltıldığı ve halk sağlığını tehdit edici durumların oluştuğu tespit edilmiştir.

5324 sayılı Kanun doğrultusunda yapılan piyasa kontrollerinde Mevzuata aykırılığı tespit edilen kozmetik firmaları hakkında idari işlem başlatılmaktadır. Yukarıdaki tanıtım bilgilerini içeren ve dezenfektan veya antiseptik amaçlı olarak piyasaya arz edilmek istenen ürünler için, Bakanlığımız İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü İlaç Ruhsatlandırma Daire Başkanlığı’na “Ara Ürün İzin Belgesi” almak üzere başvuruda bulunulması gerekmektedir.

Anti-bakteriyel amaçlı olarak piyasaya arz edilen kozmetik tanımına uygun ürünlerin,

# çocuklardan uzak tutulması, kullanılması gerekiyor ise ebeveyn kontrolünde kullanılmasına,

# gözle temas ettirilmemesi,

# yanıcı/ parlayıcı olduğuna ilişkin uyarıların ambalaj üzerinde bildirilmesi gerekmektedir.


Kişisel temizlik için ellerin öncelikle su ve sabun ile yıkanması, susuz kullanılan ürünlerin ise su bulunmayan ortamlarda tercih edilmesi önemlidir.


Anti-bakteriyel ürünlerin gereksiz yere kullanımında direnç gelişebileceğinin ve bakteri kaynaklı hastalıkların yaygınlaşabileceğinin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir.