 |
|
|
Davranışsal Yönetim işletmelerin insan davranışlarına karşı daha duyarlı olması için ortaya çıkan bir düşünce akımıdır. Klasik yönetimin temelinde bilimsel yönetim yatarken;davranışsal yönetimin temelini insan ilişkileri yaklaşımı oluşturur.Bu yaklaşımla klasik yönetim anlayışında gündeme gelmeyen bazı konular gündeme gelmeye başlamıştır.Bunlar;güdüleme,liderlik,grup anlayışı,iletişim,biçimsel ve biçimsel olmayan ilişkiler,birey ve örgütün sosyal yapısıdır. Davranışsal yönetimin temel kavramları:bireysel farklılıklar(insanlar taylor’un düşündüğü gibi standart üretim faktörleri değildirler;bu insan psikolojisinden kaynaklanır.),bir bütün olarak insan(insan sadece biyolojik bir varlık değil; farklı durumlarda farklı davranışlar sergileyen,biyolojik ve sosyal yönü ağır basan bir varlıktır)davranışlar bir nedene dayanır(davranışların temelinde bazı nedenler vardır.)İnsan ve örgütün karşılıklı bağımlılıkları vardır(Örgüt üretim faktörü olarak insana ihtiyaç duyarken,insan da gelir elde etme,bir işe sahip olma arzusunu gerçekleştirmek için işletmelere ihtiyaç duyar.)İnsan diğer üretim faktörlerinden farklıdır(Tek artı değer yaratan insandır)Örgüt sosyal bir sistemdir. Davranışsal yaklaşımın yararlandığı bilim dalları sikoloji,sosyoloji,antropoloji,sanayi psikolojisi,sosyal psikoloji,örgüt psikolojisi Davranışsal yaklaşımın psikolojiden aldığı varsayımlar: 1. İnsanlar çeşitli şekillerde güdülenir ve harekete geçirilir.Taylor tek güdüleme faktörü olarak parayı görmüştür. 2. İnsanlar çoğu zaman akılcı davranmazlar;rasyonel kararlar vermezler. 3. İnsanlar özel hayatlarında olduğu gibi iş hayatlarında da birbirlerine bağımlıdır. 4. Yöneticiler insan ilişkileri konusunda eğitilebilirler.
Sosyal sistem:Beşeri(insan unsuru ve ilişkiler) ve teknik (fiziksel teçhizat)örgüt;biçimsel (işletmenin kurallarla belirlediği karşılıklı etkileşim kalıpları)ve biçimsel olmayan örgüt(biçimsel örgütün temsil etmediği veya yetersiz kaldığı,bireyler arası gerçek ilişkileri temsil eden sembollerdir.) Davranışsal Yaklaşımın Doğuşundaki Araştırmalar: 1. Hawtorn (Işıklandırma) Deneyi avranışsal yalaşımın ilk adımı sayılabilir.Işık şiddetindeki artış ve azalışların verimlilik üzerindeki etkileri incelenmiştir.(Elton Mayo;western electric)Üç deney yapılmış;birincisinde ışık artırınca verimlilik artar hipotezi kanıtlanamamış,üretim ışıklandırmadan bağımsız hareket etmiştir,ikinci deneyde iki grup oluşturulmuş biri kontrol (ışık değiştirilmemiş grup) grubu diğeri deney grubu(ışık artırılmış),üçüncüsünde ise kontrol grubunda ışık sabitken,deney grubunda ışık 10 mumdan 3 muma indirilmiş.Sonuç olarak bir yere varılamamış;bu deneyler beşeri durumun beşeri olmayan araçlarla açıklanması olarak yorumlanmıştır. Hawtorn deney bulguları:bireysel(klasiklerin ortaya koyduğu akılcı insan profili yoktur,grup içinde çalışanlar ihtiyaçlarını grup aracılığı ile giderirler ve çalışanların her zaman mantıki tepkiler vermesi mümkün olmayabilir)ve örgütsel(örgütler aralarında bağımlılık bulunan sosyal sitemlerdir,örgütlerin mal ve hizmet üretip,örgütte çalışanlara tatmin sağlama fonksiyonu vardır.
|