KÜTLE VE AĞIRLIK
            Kütle ve ağırlık genellikle bir birine karıştırılır.
            '' Dünya'da 60 kilo gelen adam ayda 10 kilo geliyormuş'' denildiğini bir yerlerden duymuşsunuzdur. Bunun nasıl olduğunu öğrendiğinizde, bundan sonra ağırlık ile kütleyi asla karıştırmayacaksınız.
            Her biri bir kilo olan, 60 tane çelik bilye ile uzay gemisine binip, aya gittiğinizi düşünün. Dünyada tarttığınızda 60 kg gelen bilyelerinizi, bir de ayda tartın. 60 tane bilyenin ayda 10 kg geldiğini göreceksiniz.
            Bilyelerinizi incelediğinizde, hacimlerinde, cinslerinde, içlerindeki atom sayılarında bir fark olmadığını görmeniz sizi daha da şaşırtacaktır. Bilyelerinizin fiziksel ya da kimyasal yapılarında hiç bir değişiklik olmamıştır.
            Şimdi, ayın çevresine bir ip bağlayıp ayı tartın. Olmaz ya oldu diye düşünün, unutmayın Süpermen de yok.
            Sonrada aynı tartma işlemini Dünya'mız için yapın.
            Buraya kadar olanların sizi yeterince şaşırttığını biliyorum. Ama bir şey daha yapmanızı istiyorum. Dünya için bulduğunuz rakamı, Ay için bulduğunuz rakama böldüğünüzde altı ( 6 )bulacaksınız. Bu, şu anlama gelir, Dünyamız, Aydan altı ( 6 ) kat daha büyüktür.
            Bilyelerimizin içindeki atom sayıları, bilyeleri nereye götürürseniz götürün, değişmeyecektir. Bu sayıların değeri bize bilyelerimizin kütlesini verir.
            Bunun için; Cismin içinde bulunan madde miktarına KÜTLE deriz.
            Şimdi de ağırlığı anlamaya çalışalım;
            Yukarıdaki bilye örneğinde de olduğu gibi, ağırlık tartıldığı yere göre değişiyor. Dünya'da farklı, Ay'da farklı değer bulmuştuk.
            Ve çok sık duyduğunuz bir şey daha; Dünya'mız, Güneş'in çevresinde dolanır.
            Neden dolanır, kocaman uzayda başka bir yere gitmez?
            '' Çünkü onu Güneş kendisine doğru çeker '', dediğinizi duyar gibiyim.
            Newton'da, neresine düştüğünü bilmiyorum, ancak, elmanın yere düştüğünü gördüğünde, aklındaki sorunun;'' Dünya neden güneşin çevresinde dönüyor, neden bir başka yere gitmiyor '' sorusunu düşünüyordu.
            Elma yere düşmüştü, şimdiye kadar bunda ilginç bir taraf yoktu, çünkü sadece elma değil tüm cisimler yere doğru düşüyordu.
            İlginç olan, elmanın yere düşmesi değil, Güneş'in Dünya'yı kendisine çekiyor olmasıydı.
            Elmayı yere düşüren neden de dünyamızın elmayı kendisine doğru çekmesidir. Bunu yer çekimi olarak duydunuz.
            Her hangi bir kütlenin, bir başka kütle tarafından çekilme kuvvetinin değeri bize o maddenin ağırlığını verir.   
                 AĞIRLIĞI NASIL BULACAĞIZ VE AY'DA NEDEN DAHA HAFİF GELİYORUZ??
                  Sarmal bir yay alıp bir ucunu tavana sabitlediğinizi düşünün.
                Sarmal yayınızın boyunu ölçün. Varsayalım ki 40 cm. Bu sarmal yayın ucuna bir kilogramlık bir ağırlık bağlayın. Bağladığınız cismi Dünya kendine doğru çekeceği için yayınız aşağıya doğru uzayacaktır.
                Uzamış yayınızın da boyunu ölçün. Varsayalım ki yayınızın uzunluğu 45 cm oldu. Demek ki yer küre, sizin yayınıza göre, 1 kg'lık cisim için yayınızı 5 cm uzatıyor.
                Yayınıza şimdi değerini bilmediğiniz bir kütle astığınızda yayınızın uzunluğu 55 cm oldu. Yayın kütle asılmadan önceki boyu 40 cm idi. Aradaki fark 15 cm oldu. Bir önceki ölçümden, yayınızın 1 kg için 5 cm uzadığını biliyorsunuz. Yayınız 15 cm uzadığına göre astığınız yeni cismin ağırlığı ya da yer kürenin o cisme uyguladığı kuvvet 3 kg olacaktır.
                Basit bir yayla yaptığınız bu şey, bir ölçü aletidir artık. Onunla güvenilir bir şekilde cisimlerin ağırlıklarını bulabilirsiniz.
               Bu aletin fen bilimlerindeki adı DİNAMOMETRE'dir.
               El kantarı, omuz kantarı, baskül v.b gibi mekanik tartı araçları sizin yaptığınız bu basit sisteme göre yapılmaktadır. Hepsiyle yaptığımız şey cisimlerin ağırlığını bulmaktır.
                Bu deneyi Ay da yaptığınızda yayınız daha az uzayacaktır. Ağırlığını ölçtüğünüz cisimde daha hafif olacaktır. Unutmayın, bulunduğunuz yerin kütlesi ağırlığınızı etkiliyordu.
                Kütle açısından Dünya'nın 10 kat büyüğü olan bir gezegene giden 60 kg'lık adam kaç kilo gelecektir?
                Hepinizin bildiği gibi 600 kg gelecektir. Bu da o adamın ezilmesine neden olur.
               1 kg mı nasıl belirleyeceğiz?
               Bunun için Uluslararası Standartlar cetveline bakmanız gerekecektir. Burada; + 4 °C' deki 1 dm³  saf suyun kütlesi seçilmiş ve buna 1 kg denilmiştir. Ancak su buharlaşacağı için tanımlanan su kütlesi eşit kütlede platin-iridyum alaşımından yapılmış bir silindir alınmıştır. Bu silindir Paris yakınlarındaki Uluslararası Ağırlık ve Ölçüler Bürosunda saklanmaktadır.
               SI birim sisteminde kütle birimi kilogram ( kg ) dır. Kütle biriminin as ve üst katları
               1 kg = 1000 g, 1 ton = 1000 kg, 1 g = 1000 mg'dır.
                 

National Institute of Standards and Technology
alıntıdır.

TeşekkürLer.

Rica Edrim

Paylaşım İçin Teşekkürler.

Teşekkürler.

paylaşım için teşekkürler

Bilgi için teşekkürler. ettim..

Teşekkürler

teşekkürler

teşekkürler