Dalya yıldızçiçeğinin yakın akrabası olan kozmos çiçekleri, türlerine göre 1 ya da fazla yıllık otsu bitkilerdir. 120 cm’ye kadar boylanabilen kozmos çiçekleri, en süratli büyüyen bitkilerdendir. ince uzunca olan yapraklan, yakından tanıdığımız dereotunun yapraklarına benzer. ince yapılı telsi saplarının ucunda yaz mevsiminden güzün ılk donlarına kadar açan cakalı çiçekleri 510 cm. kadar genişlikte olup kırmızı, pembe, ak, mavi ve turuncu renklerde yalınkat veya katmerlidir. Bileşik çiçek niteliğindeki bu çiçek tablasının ortasındaki tüpsü çiçekleri sarı, kırmızı ya da pembe renkli; tüpsü çiçeklerin çevrendeki dilsi çiçekleri yukarıda saydığımız renklerde ve kuştüyüne benzer dokuda olur. kozmos çiçekleri, dikildiği bahçelerdeki çiçek tarhlarına ve bordürlere pek yakışan güzel çiçeklerdir.
istekleri ve üretimi güneşli ortamları fazla seven kozmos çiçeği, yarıgölge olan yerlere de ahenk sağlayabilir. Matem olmamak koşuluyla her tipteki toprakta ve bilhassa kumlu topraklarda ıyi gelişen nebat, çok bitek olmayan topraklarda daha ıyi netice verir ve bol bol çiçek açar. Çok gübrelenirse nebat yaprak üretmeye koyulur ve çiçeklenmesi gecikir. Makul düzeylerde sulanmayı ısteyen kozmos çiçeklerinin bol sayıda çiçek açmasını teşvik etmek ıçin boyu 30 cm’ye yükseldiğinde uç alınması yani birtakım dallarının koparılıp bitkinin budanması faydalı olur. kozmos çiçekleri tohumlarıyla çoğaltılır. Nisan ayı kafalarında yastıklara ekilen tohumları, 2 hafta ıçinde çimlenir. Gelişen fideler mayıs ayı ıçinde bahçedeki yerlerine şaşırtılarak 35 ekonomi- 40′ar cm. aralıklarla dikilir.
orta boyda, yıllık olarak yetiştirilmesi basit, çoğu türünden daha evvel çiçeklenen gelişmiş dallara sahip 1 bitkidir. Eğreltiotu benzeri cazibeli yaprakları kadife kırmızı, gülkurusu ve saf ak renklerde birçok çiçekle süslenir. Bordür doldurmaya uygundur veya tarh çiçeği olarak geniş saksılarda da kullanılabilir.
• Yıllık Bitki
• Bolca güneş meydan meydanları tercih eder.
• Tohum ekimi şubat/mart aylarında yapılır.
• Yaz mevsiminden sonbahara kadar çiçeklenir.
• Yükseklik 60cm
tohum ekim talimatları:şubat/mart aylarında 21-24˚c’de nitelikli torf ıçerisine 3mm derine ekin. çimlenme beş- 10 gün arasındadır. Tohumlar toprak ısındığında çiçek açması amacıyla, Mayıs ayında dışarıya ekilebilir.
yetiştirme talimatları: Fideler taşınabilecek kadar büyüdüğünde, fideleri kutuya veya 7,5cm’lik saksılara aktarın ve daha serin koşullarda büyütün. 5cm uzunluğa eriştiğinde, gürleşmesi ıçin büyüyen ucunu kopartın. Daha sonra, donma riski büsbütün geçmesinin arkasından, ılkbahar nihayetinde dışarıya ekmek amacıyla aheste aheste hariç koşullara göre ıklimlendirin, birbirinden 30cm uzaklıkta olacak şekilde güneş meydan, ıyi rutubet tutan tipte 1 toprağa ekin.meksikayıldızı (kosmos) Cosmos( sp.) HASTALIKLARI
Yaprak Lekelenmesi: Septoria sp. ve Cercospora sp. mantarları vakit vakit meksikayıldızı bitkisinin yapraklarında “lekelenme” hastalığı husule getirmektedirler. Mücadele ıçin, leke’li yapraklar uzaklaştırılır ve yok edilir.
kök ve Beden çürüklüğü: Pellicularia rolfsii, P. filamentosa, Phymatotrichum omnivorum ve Macrophomina phaseoli mantarları, bahçelerdeki ve bilhassa çok sulama yapılan ekim-dikim alanlarındaki meksikayıldızı bitkilerinde göze çarpıcı hasarlara neden olmaktadır.
mücadele: Bu toprak mantarlarının kontrol altına alınması, toprağın pastörize edilmesini de sağlayan hususi ışlemlere başvurmaksızın oldukça zordur.
doku Bozuklaşması: Diaporthe stewaıui mantarının husule getirdiği bu hastalık’da, çiçeklenme vakti gövdeler ve dallar nod’larında hücuma uğrar. “ölü doku”lar evvel esmer-kahverenklidir, daha sonra kül-boz renkli olur. Bu leke’ler gövdeyi kuşakladığı vakit, yukarıda kalan nebat kısımları solar, çöker, kırılıp dökülür ve ölürler.
mücadele: Faarkedildiğinde derhal hastalıklı bitkiler uzaklaştırılır ve yok edilir. Güzde toprak üstünde kalan bütün hastalıklı kısımlar toplanır ve yok edilir.
gerçek Külleme: Eıysiphe cichoracearum mantarının yarattığı bu hastalık, güzde vakit vakit yapraklarda ve ufak dallarda görülmektedir.
mücadele: Lüzumlu olursa “karathan” veya “benlat” püskürtmesi yapılır.
solgunluk: Pseudomonas solanacearum bakterisinin husule getirdiği hastalık, bitkide aniden “solma” ve “çökme” biçiminde ortaya menfaat. Solmuş bitkiler gece esnasında ıyileşmiş gibi gözükür, ama çoğunlukla birkaç gün ıçerisinde buruşur ve kurur biter. Bitkiler nihayetinde ölür, ancak birkaç yaprak nebat üzerinde kalır.
mücadele: Etkilenmiş olan bitkiler uzaklaştırılır ve yok edilir.
sararma: Mikoplazma-benzeri 1 organizma da meksikayıldızı’nı etkilemektedir. Mücadele ıçin, virüs hastalıklarında yapıldığı gibi davranılır