Yahudi Düşünür Samson Raphael Hırsch

SAMSON RAPHAEL HIRSCH

1808’de Hamburg’da doğan Samson Raphael Hirsch tarih ve felsefe eğitimi alır ve orada Abraham Geiger ile dostluk kurup Yahudi öğrenciler için bir dernek kurar.

1830’da Hirsch 1848 devrimi sırasında Avusturyalı ve Moravialı Yahudilerin emansipasyonu için mücadele eder ve aynı sene Moravia’daki Yahudiler’in Medeni ve Politik Hakları için kurulan Komitenin yönetim kuruluna seçilir.

Nikolsburg’da Hirsch Hirsch’in liberal tavırlarından ve eylemlerinden rahatsızdır. 1851’de Frankfurt-am-Main’de Adass Jeschurun Ortodoks cemaatinin hahamı olur ve 1888’deki ölümüne kadar bu göreve devam eder. Burada Hirsch görüşlerini paylaştığı bir çevre edinir.

Yahudilik Üzerine On Dokuz Mektup’u Hirsch şüphe ve düşmanlık uyandırır ve halaha öğretileri yoluyla insanları önemsiz ve karışık bilgilerle doldurur”.

Bu iddialara cevap olarak genç haham mutluluk ve mükemmelliğin insan hayatının amacı olup olmadığını sorar. Bu sorunun cevabını tartışmadan önce amaç olduğunu düşünürlerdi.

Bu kadar haksızlık ve cehalet hüküm sürerken gerçek mutluluğun sadece her şeyi yaratan Yaratıcı’ya hizmet ederek ulaşılabileceğini gösterebilecek tek bir insan oluşturulmalıydı:

Bu misyona ulaşabilmek için bir ulusa ihtiyaç vardı. Geri kalanların büyüklüğü ve gücü üstüne inşa ettiklerinden yoksun Hakimi ve Yöneticisi olarak açıklayabilirsin. (54).Hirsch’e göre yüzyıllarca süren baskı ve katliamdan sonra bile evrensel sevgiyi öğrenir.

Yahudi ulusunun tarih içindeki önemli olduğu düşüncesini vurgulayan Hirsch İsrael’in Tanrı’ya karşı görevlerini ana hatlarıyla belirtir. Ona göre alt tip emir vardır:

1.Tanrı dünya ve İsrael’in misyonu hakkındaki gerçekleri açıklayan emirler.

2.Sosyal adalet il ilgili yasalar

3.Canlı ve cansız dünyaların her ikisindeki adaletle ilgili görevler

4.Tüm canlıları sevmekle ilgili emirler

5.Temel gerçekleri öğreten bayramlar ve törenler

6.İbadetle ilgili yasalar

Hirsch’e göre bütün insanlığın mesihi bir birlik haline gelmesi yanında önemsizdir.Hirsch Reform Yahudiliğin modernleştirici etkilerini reddeder. Ona göre Reform’un en ciddi hatası Yahudi Yasasını değiştirmesidir. İhtiyaç duyulan Yahudiliğin Reformu değil Yahudilerin reformudur.Emansipasyon konusunda Hirsch Yahudi hayatının gelişmesini mutlulukla karşılar ancak koşulların bu şekilde değişimini esas amaç olarak görmeye karşı çıkar. Hirsch’e göre laik işlerle de uğraşmalarına izin verilebilir.Böyle gelenekselci bir duruş Tanrı tarafından Moşe’ye Sina Dağı’nda verilmiştir ve bu olaya iki milyon insan şahit olmuştur. Dolayısıyla Moşe’nin Beş Kitabı otoritedir ve kuralları sonsuza kadar Yahudi ulusunu bağlar:

Bütün soru şudur. Tora’daki bütün emirlerin başladığı “Ve Tanrı Moşe’ye şöyle dedi!” Cümlesi doğru mudur değil midir? Her şeyden güçlü ve Kutsal Tanrı’nın gerçekten Moşe’ye konuştuğuna inanıyor muyuz? Kardeşlerimizin önünde elimizi Tora’daki bu sözcüklerin üstüne koyup Tanrı’nın bu Tora’yı verdiğini her zaman ve her yerde taşımalıyız. (65)

Dolayısıyla Tora zamanın dışındadır: değişmezdir ve hatasızdır. Tora Yahudi yaşamının yazdığı yerdir.Dolayısıyla Hirsch için geleneğin inanç ve pratikleri ile çağdaş kültür ve yaşamı uyumlu hale getirmek için bir temel oluşturur.