Emeklilik, eşini kaybetme, stres, gündelik alışkanlıkların dışına çıkılması, yemek ve yatma zamanlarının değişmesi, yalnızlık, ağrı, sağlık sorunları ve ilaç alma saatleri gibi faktörler yaşlılıkta vücut ritmini bozuyor ve sıkıntılı uykusuz geceler başlıyor. Uzm. Dr. Melek Kandemir, uykuya dalmada ve sürdürmede güçlük olarak tanımlanan insomni’nin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu söyledi. Ancak hekim kontrolü dışında kullanılan ilaçların hastalığı bazen daha da artırabileceği ve çözümü geciktirebileceği uyarısında bulundu.

Uyku düzeni yaşlanmayla birlikte değişikliğe uğruyor. Araştırmalar, yaşlı nüfusta ortak “fizyolojik” uyku değişikliklerinin ortaya çıktığını gösteriyor. Uyku, genç erişkinlerinkine oranla çok kırılgan, yüzeyseldir ve sık sık bölünebilir. Yaşlılarda en sık karşılaşılan uyku problemi ‘insomni’dir ve görülme sıklığı yaşla birlikte artar. İnsomni; uykuya başlamada, uykunun sürdürülmesinde güçlük, erken uyanma ya da bunların bir arada oluşu ile birlikte gündüz uyku ihtiyacı ve yorgunluk şeklinde ortaya çıkabilir. Uzm. Dr. Melek Kandemir insomni hastalığının, yaşlanmayla ilgili fizyolojik değişikliklere bağlı olabileceği gibi, depresyon ve anksiyete gibi psikiyatrik bozuklulardan, sistemik hastalıklardan, yaşın ilerlemesiyle birlikte sıklığı artan uykuyla ilişkili solunum bozuklukları veya uykuda periyodik bacak hareketleri, huzursuz bacak sendromu gibi uyku bozukluklarından kaynaklanabileceğini söyledi. Yaşlı bireylerde sık olarak karşılaşılan ağrının da kişinin sağlıklı olarak uyumasına engel olduğunu ifade etti. Çeşitli sebeplerle kişilerin gündüz saatlerinde 30 dakikayı geçecek şekilde uyumasının gece uykusunu olumsuz yönde etkilediğini belirtti. Bazı yaşlılarımızın genellikle yalnızlık nedeniyle akşam saatlerinde uyumalarının yine sabaha doğru erkenden uyanmalarına veya uykunun sık sık bölünmesine sebep olduğunu ifade etti.

‘İlaçlar uykusuzluğu daha da belirginleştirebilir’
Yaşlılıkla birlikte kullanımı artan ilaçların, başta depresyon ve anksiyete olmak üzere psikiyatrik bozuklukların ya da sosyal-davranışsal değişikliklerin de insomni nedeni olabileceğini belirten Uzm. Dr. Kandemir, yaş ilerledikçe görülme sıklığı artan bazı uyku hastalıklarının, yaşlılıkta zaten var olan uyku sorunlarını daha belirgin ve karmaşık hale getirebileceğine dikkat çekti. Uzm. Dr. Kandemir, bu sorunların farkına varılmazsa, uykusuzluğa yönelik olarak verilen bazı ilaçların, bu hastalıkları tedavi etmek bir yana daha da belirginleştirebileceği uyarısında bulundu.

Doğru teşhis uyku laboratuvarında konur
Yaşlılıkta uyku kalitesini bozan diğer nedenler arasında tıkayıcı uyku apne sendromu, periyodik bacak hareketleri, huzursuz bacak sendromu ve uykuda tekme-yumruk atmaya kadar varan REM davranış bozukluğu gibi rahatsızlıkların olabileceğini belirten Dr. Melek Kandemir bu sorunların teşhisinde Uyku Bozuklukları Laboratuvarı’nda yapılan işlemlerin (polisomnografik inceleme) önemine değindi. Uyku bozukluklarının tedavi edilebildiğini, ek sorunlara yol açabilen ilaçlara başvurmadan önce yetkin bir sağlık merkezinde sorunun iyi anlaşılması gerektiğini kaydetti.

Bir bardak ılık süt tavsiyesi yeterli değil o kesin