2012 yılında birinci öğretim ve açıköğretim öğrencilerinden alınan harçlar kaldırıldı. Ancak harçların kaldırılmasından sonra, eğitimlerini normal süresi içinde bitiremeyenlerden ‘ek ders ücreti’ alınmasına karar verildi. Ek ders ücreti ödemeye başlayan öğrenciler duruma tepki gösterirken, üniversite yetkilileri yürürlüğe giren kanunu uygulamak zorunda olduklarını söylüyor.

Birinci öğretim ve açıköğretimde okuyan öğrencilerin ödediği harç ücretinin kaldırılmasına dair karar, Ağustos 2012’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Karara göre, birinci öğretimde ve açıköğretimde okuyan öğrencilerin üniversite harç ücretleri Maliye Bakanlığı tarafından karşılanacaktı. Ancak, bu sefer de normal eğitim süresi içinde okulunu bitiremeyen ve bir derse 3’ten fazla kayıt yaptıran üniversiteliler için ‘ek ders ücreti’ getirildi.

Uygulamayı getiren ‘Yükseköğretim Kurumlarında Cari Hizmet Maliyetlerine Öğrenci Katkısı Olarak Alınacak Katkı Payı ve Öğretim Ücretlerinin Tespitine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı’, 27 Eylül 2014 tarih ve 29132 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bazı üniversiteler kararı 2014-2015 akademik yılı başından itibaren uygulamaya başladı, bazıları ise şubat ayında uygulayacak.

Eğitimini normal süresi içinde tamamlayamayan öğrenciler harç ücretinin yanı sıra ek ders ücreti de ödemek zorunda. Ek ders ücreti ödemeye başlayan üniversiteliler duruma tepki gösterirken, üniversite yetkilileri kanun maddesini uygulamakla yükümlü olduklarını söylüyor.

Peki kimler ek ders ücreti ödemek zorunda ve bu ücretler nasıl hesaplanıyor? Kafaları karıştıran ek ders ücreti uygulamasının detaylarını ilgililere sorduk.
Uygulamanın üç boyutu var.

Azami süre içindekiler: Üniversitelilerin 2 yıllık meslek yüksekokulunu 4 yılda, 4 yıllık bir fakülteyi 7 yılda, 5 ve 6 yıllık bölümleri de 9 yılda bitirmesi gerekiyor. Bu süreye ‘azami süre’ adı veriliyor. Azami süre içinde bir derse üçten fazla kayıt yaptıranlar, zamlı ek ders ücretini ödemek zorunda.

Normal öğrenim süresi içindekiler: 4 yıllık bir fakülte öğrencisi ya da 2 yıllık bir meslek yüksekokulu öğrencisi, bu süre içinde bir dersi 3’ten fazla kez alırsa, harç ücreti ödemiyor ama ek ders ücretini yatırması gerekiyor. Örneğin 4 yıllık bir bölümde okuyan öğrenci, birinci sınıftan kalan bir dersi 4 yıl dolmadan 3 kezden fazla alırsa, harç parası yatırmayacak ama ek ders ücreti ödemesi şart. 

Azami süreyi dolduranlar: Öğrenci azami süre dolduktan sonra bir derse ilk defa kayıt yaptırsa bile zamlı ek ders ücretini vermesi gerekiyor.

NASIL HESAPLANIYOR?

Örgün eğitim öğrencilerinden harç ücreti alınmıyor. Harç ücretini Maliye Bakanlığı öğrenci adına üniversiteye yatırıyor. Örneğin bir iktisat fakültesi öğrencisi için yıllık 313 TL, dönem başına da 156. 050 TL harç ödeniyor. İlk dört yıl bu parayı ödemeyen öğrenci, okulu bitiremezse dört yıl sonra bu ücreti yatırmaya başlıyor. Bu öğrenci iktisat fakültesini 7 yıllık azami süre içinde bir dersi 3’ten fazla tekrar ederse ek ders ücreti ödüyor. Örneğin, iktisat fakültesindeki 3 kredilik bir ders için ek ders ücreti şöyle hesaplanıyor:
Öğrencinin alması gereken kredi tutarı 30 olarak düşünülürse. Dersin kredi sayısı, toplam kredi miktarına bölünüyor. Ortaya çıkan sayı ile bir dönemlik harç miktarı yani 156.050 TL ile çarpılıyor, ortaya 15.065 TL çıkıyor. (3/30=0.1x156.050=15.065)
Öğrenci bu dersi 4’üncü kez alıyorsa 15.065 TL, 2 ile çarpılıyor. (15.065x2= 31.030 TL) Ders sayısı arttıkça ödenmesi gereken tutar da artıyor. Bu her dersin bir dönemi için tekrar tekrar hesaplanıyor.

ŞUBATTA YÜZDE 50 ZAM

26 Kasım 2014’te yürürlüğe giren Yükseköğretim 6569 ve 2547 sayılı kanunun 44 ve 46’ncı maddelerinde değişiklik yapıldı. Şubat 2015’ten itibaren geçerli olacak maddeye göre, bir okulu normal süresinde tamamlayamayan öğrenciler çıkan her bir ders ücretini yüzde 50 zamlı ödeyecek. Ayrıca normal okulda azami süre içinde mezun olamayan öğrenci ek sınav haklarından sonra birden fazla dersten kalmışsa okulla ilişiği kesilecek. Fakat bir dersi kalırsa eğitimini tamamlayabilecek.

Kaldırılsın
Cihan Gürgöze Dokuz Eylül Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Yerel Yönetimler bölümü 2’nci sınıf öğrencisi: 2012 yılında üniversiteye kayıt oldum, ailem Mersin’de yaşıyor. Babam hastalanınca ilk yıl okula gidemedim ve bütün derslerden kaldım.
Bir sonraki yıl eğitimime devam ettim. O yıl 8 ders aldım, 7’sinden geçtim. Şu anda ikinci sınıftayım fakat üniversitedeki üçüncü yılım. Notlarımı yükseltmek için birinci sınıftan 7 ders alıyorum.
Bu dersleri 3’üncü kez aldığım için bir dönemde toplam 345 TL ek ders ücreti ödemem gerekiyor. İkinci öğretim öğrencisi olduğum için zaten 385 TL ödüyorum, bunlara ek olarak da 345 TL ödeyeceğim. 6 kişilik bir öğrenci evinde kalıyorum. Burs da almıyorum, ailemden gelen parayla geçinemiyorum. Bu uygulamanın kaldırılmasını istiyoruz.

Durumum yok
İrşad Çavdar Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü 4’üncü sınıf öğrencisi: 2010 yılında üniversiteyi kazanıp Diyarbakır’dan İzmir’e geldim. Geçemediğim 6 dersi 3 veya 4 defa alttan aldım. Bu süre içinde bölüm derslerini geçemedim. Bu yıl 312 lira ders ücreti çıktı. Derslere çalışıyorum ama maddi durumum kötü olduğu için çok zorlanıyorum.
Devlet yurdunda kalıyorum. Bu parayı ödeyecek durumum yok. Nasıl ödeyeceğim bilmiyorum.