Genellikle ileri yaşlarda ortaya çıktığı sanılan ülser, çocuklarda hatta yeni doğan bebeklerde dahi görülebilen bir hastalık. Çocukların ülsere yakalanmaması için ailelerin temizlik ve hijyene çok önem vermeleri gerekiyor. Medical Park Sağlık Grubu Bahçelievler Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Pınar Balgöz Bebeği ağzından ya da ağzına yakın bir yerden öpmek bebekte ülser başta olmak üzere pek çok hastalığa davetiye çıkarıyor.”

Ülserin Nedenleri Nelerdir?
Dr. Pınar Balgöz: Ülser; yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da karın ağrısı, mide yanması, bulantı, kusma ve iştahsızlık gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Bebeklerde ve çocuklarda peptik ülser görülebiliyor. Peptik ülserde, midede ince bağırsağın başlangıç kısmı olan on iki parmak bağırsağının iç yüzeyinde yara oluşuyor. Yapılan araştırmalara göre peptik ülsere çoğunlukla “helicobakter pylori” adında bir bakteri sebep oluyor. Araştırmalar, bu bakterinin, çocuklarda da yaygın olarak görüldüğünü doğruluyor. Ülkemizde yaygın olarak bulunan bir bakteri türü olan helicobakter, genellikle kalabalık aile ortamlarında daha sık görülüyor. Ancak bu bakterinin dışındaki gelişen bazı faktörlerin de ülsere yol açabiliyor. Çocuklarda çok fazla ağrı kesici ve aspirin kullanmak da ülserin oluşumunu hızlandıran nedenler arasında yer alıyor. Ayrıca kafa travması yanıklar ve ağır enfeksiyonlarda yaşanan stres de ülserin oluşumuna neden oluyor.

Yeni Doğan Bebeklerde Ülser Neden Oluşur?
Dr. Pınar Balgöz: Ülser bebeklerde yeni doğan döneminde bile görülebiliyor. Ancak yeni doğan dönemindeki ülserler genellikle enfeksiyon ya da travma gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkıyor. Yapılan araştırmalara göre 1 ay ve 6 yaş arasında çocuklarda da mide ülserleri, on iki parmak bağırsağındaki ülser oranında artış gözleniyor.

Bebekleri Öpmek de Ülserin Nedenlerinden midir?
Dr. Pınar Balgöz: Bebeklerimizi dayanamayıp şapur şupur öperiz değil mi? Kimi zaman da yanaklarını ısırır, daha da ileri gidip dudaklarından bile öperiz. Onlara hastalık bulaştıracağımız aklımızın ucundan bile geçmez. Ancak bu davranışımız bebeğimizde ülser başta olmak üzere pek çok hastalığa davetiye çıkarıyor. Yalnızca öpmek değil, bazı alışkanlıklarımızla da bir çok mikrobu istemeden çocuklara taşıyabiliyoruz. Annelerin sık sık yaptıkları hatalı davranışlardan biri de çocuklarına yemek yedirirken yemeğin soğuk ya da sıcak olup olmadığını anlamak için önce kendilerinin tatmasıdır. Bu tip davranışlarla annelerin çocuklara bakteri bulaştırabilirler. Çünkü ülsere neden olan bakteri, çocuklara ve bebeklere genellikle ağız yoluyla bulaşır. Bu bakterinin bulaşmasının engellenmesi için çocuğunuzun dudağından ve ağzına yakın bir bölgeden öpülmemesini öneriyoruz. Ayrıca çocuğa aynı kaşıktan tadarak yemek yedirme alışkanlığından da vazgeçmek gerekiyor.

Çocuğunuzun Ülser Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?
Dr. Pınar Balgöz: Uzmanlar tarafından çocuklarda ülser tanısının konulması hiç de kolay olmuyor. Çünkü çocuklar rahatsızlıklarını tam olarak anlatamıyor. Çoğu kez göbek çevresini gösteriyorlar ama ağrının tam olarak nerede olduğunu ifade etmekte güçlük çekiyorlar. Peki, uzmanların bile tanısını koymakta zorlandığı bu hastalığı siz nasıl anlayacaksınız? Ülser hastalığı kendini küçük çocuklarda ve bebeklerde daha çok kendini huzursuzluk, yemeklerden sonra ağlama nöbetleri ve mide bulantısı belirtileriyle gösteriyor. Ülserli çocuklarda, ülserin en belirgin belirtisi olan karın ağrısı çok şiddetli yaşanabiliyor. Yanma şeklinde olan karın ağrısı genellikle yemeklerden 2–3 saat sonra ortaya çıkıyor. Ancak ağrının şiddetiyle çocuk gece uykusundan bile uyanabiliyor. Erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da bu hastalık genellikle kusmaya, iştahsızlığa ve kilo kaybına yol açabiliyor. Ayrıca bebeğiniz peptik ülser geçiriyorsa bu belirtilerin yanı sıra demir eksikliğine bağlı kansızlık da yaşayabiliyor. Bu belirtilerin yanı sıra ülserli çocuklarda ağız kokusu ve katran rengi dışkılama görülebiliyor. Bu yüzden ailelerin son derece dikkatli olması gerekiyor.

Tanı ve Tedavisi Nasıl Yapılıyor?
Dr. Pınar Balgöz: Günümüzde peptik ülserin tanısının konulmasında en fazla kullanılan yöntemlerin başında endoskopi geliyor. Bu yöntemle ülser direkt olarak görüldüğü gibi, doku biyopsisi alınarak ülserin neden kaynaklandığı da belirlenebiliyor. Endoskopi, yeni doğan döneminden itibaren her yaş grubuna kolaylıkla yapılabiliyor. Çocuklarda endoskopi, bu konuda uzmanlaşmış pediatrik gastroenterolog tarafından yapılıyor. Çocuklar, endoskopi sırasında ilaçla uyutuluyorlar. Böylece endoskopiyi hissetmiyor ve hatırlamıyorlar. Çocuklarda kullanılan endoskopun boyutları erişkinlerde kullanılandan daha küçük oluyor. İşlem 15-20 dakika sürüyor ve sonrasında çocuk uyanır uyanmaz eve gönderiliyor. Bakterinin mikroskopta görülmesi ve kültür yoluyla üretilmesi sayesinde kesin tanı konulabiliyor. Çocuğa ayrıca Helicobacter pylori mikrobunun tanısında yardımcı olması için üre, nefes ve gaita testi de yapılması gerekiyor. Çünkü kanda bakteriye karşı oluşan antikorların bulunması ülserin en büyük göstergesi olarak kabul ediliyor. Çocuklarda ülserin tedavisi ilaçla yapılabiliyor. Günümüzde ülserin oluşumunda en önemli faktörün “Helicobacter” adlı bakteri olduğu bilinen bir gerçek. Bu yüzden hastaya önce sindirim sistemindeki bu bakteriyi öldürmek için uygun antibiyotikler, mide asidini azaltan ve mide iç yüzeyini koruyan ilaçlar veriliyor. Ülser hastalığında ilaç tedavisiyle bugün yüzde 90-95’lere varan yüksek başarı sağlanıyor.