Herhangi bir yerin sahip olduğu kendine has özelliklerin-den bahsediyorsak bu özel konumdur. Yani enlem ve boylam dereceleri ile açıklanamayan her türlü husus o yerin özel konumunu oluşturur.

Dünya üzerindeki herhangi bir yerin kıtalara, okyanuslara, denizlere, boğazlara, önemli geçitlere, sanayi bölgelerine olan uzaklığı, yükseltisi ve yer şekilleri özel konumu oluşturmaktadır. Kısacası özel konum bir yeri diğer yerlerden ayıran sahip olduğu özelliklerin tümüdür.

Özel konum; insanları, çevreyi, ülkelerin ekonomik ve politik durumunu çok yönlü etkiler.

Dünya üzerinde özel konum etkisine şu örnekler verilebilir.

- Norveç, Japonya, İngiltere ve İzlanda gibi deniz ve okyanuslara komşu ülkeler balıkçılıkta ileri gitmişledir.
- KB Avrupa kıyıları, yüksek enlemlerde bulunma-larına rağmen, Golf Stream sıcak su akıntısının etkisiyle ılıman bir iklime sahip olmuştur.
- Orta Asya ve Orta Avrupa denizlere uzak olduğu için karasal bir iklime sahip olmuştur.
- Kanarya ve Hawaii gibi adalar deniz ve hava yol-larının gelişmesiyle ikmal ve uğrak yeri haline gel-mişledir. Buna bağlı olarak da bu adaların önemi artmıştır.
- Kanada’nın doğu kıyıları Labrador soğuk su akın-tısının etkisiyle aynı enlemlerdeki diğer ülkelere göre daha soğuk olmuştur.

Özel Konumun Etkileri
* Ekonomik faaliyetleri
* Sanayi faaliyetlerini
* Tarım faaliyetlerini
* Ulaşımı
* Stratejik ve Jeopolitik konumu
* Yerleşme tipini
* Nüfus dağılışını
* İklimi ve bitki örtüsünü
* Toprak tiplerini
* Akarsu rejimini
* İnsanların kültürel faaliyetlerini etkiler.

Türkiye’nin Özel Konumu ve Sonuçları

1.Türkiye Asya, Avrupa ve Afrika arasında bir köprü durumundadır.

- Tarihte İpek ve Baharat yolu gibi önemli ticaret yollarına geçitlik yapmıştır.

- Farklı kültürlere sahip milletlerin yerleştikleri bir mekan olarak Dünya’nın en eski kültürel hazine-lerine sahiptir.

- Tarih boyunca önemli göçlerin, akınların ve savaşların yapıldığı bir yerdir.

2. Üç tarafı denizlerle çevrili, yer şekilleri bakımından zengin iki yarım adadan oluşur. Bu durum;

- İklim çeşitliliğini etkiler.
- Tarım ürünleri çeşitliliğini etkiler.
- Balıkçılık faaliyetlerini etkiler.
- Turizm faaliyetlerini etkiler.
- Ulaşımı ve ülke savunmasını etkiler.
- İki boğaza sahiptir. Bu hem gelir kaynağı hem de siyasi bir güç olarak kullanılabilir.

3. Türkiye Avrupa’dan iki, Asya’dan ise altı devletle komşudur. Bu da sınır ticaretini etkiler.

4.Dünya petrollerinin %60’nın çıkarıldığı Ortadoğu ülkelerine komşudur.

5. Yeni bağımsızlığına kavuşmuş Türk Cumhuriyetleri ile en iyi ilişkiyi kuracak ülke konumundadır.

6. 60’dan fazla maden çeşidi, zengin su kaynakları, 70 milyonun üzerindeki genç nüfusu ve gelişmekte olan ekonomik gücü ile stratejik önemi artmıştır.

7. Ülkemiz Alp-Himalaya kıvrım sistemi içindedir. Bunun sonucu olarak da;
- Denizel iklim etkileri azalmıştır.
- Tarım alanları azalmıştır.
- Eğim artmıştır.

8.Türkiye’nin ortalama yükseltisi 1.132 m’dir ve batıdan doğuya doğru gittikçe yükselti artar.
- Sıcaklık değerleri batıdan doğuya gittikçe azalır.
- Karasallık değerleri batıdan doğuya gittikçe artar.

9.Türkiye’nin dağları genellikle D-B istikametinde uzanmaktadır.
- İç kısımlara deniz etkisi fazla sokulamaz.
- D-B yönünde ulaşım kolaylıkla sağlanırken, K-G yönünde ancak bazı geçitlerden faydalanılır.

10.Türkiye’nin gerçek alanı 814.578 km2 iken, izdüşüm alanı 780.560 km2’dir. İzdüşüm alanı ile gerçek alanın arasındaki farkın büyük olması dağlık bir ülke olmasından kaynaklanır.
 

teşekkürler

bilgi için teşekkürler. ettim..

Teşekkürler