 |
|
|
TÜrkÇe ÖĞretiminde ÖĞretim
Teknikleri
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Dil öğretimi
daha çok ilkokulda öğrencilere bilgiden daha çok temel beceriler kazandırılması ilkesine
dayanır.Doğru konuşma ve yazma iyi dinleme gibi becerileri ve alışkanlıkları da bol araştırma ve
uygulama ile elde edilir.Kurumsal bilgileri, beceri ve alışkanlık kazandırmaya katkısı bulunacak
ölçüde ve aşamalı olarak vermeliyiz.(Kavcar ve diğerleri. 1997:s.16.)
1.Anlatma
Yöntemi
Anlatım, öğretmenin bilgilerini pasif bir şekilde oturarak dinleyen öğrencilere
otokratik bir biçimde ilettiği geleneksel bir yöntemdir. (Küçük, Ahmet., Leyla.1992:s.41.)
A.Kullanımı
Bu yöntem, derse giriş yaparken konuyu özetlerken ya da bir konuyla ilgili
bilgi aktarırken kullanılır.Daha çok sunuş yoluyla ilgili bilgi düzeyindeki davranışların
kazandırılmasında kullanılır.
B. Özellikleri
Öğretmen merkezlidir.
Aynı anda çok
sayıda kişiye bilgi aktarılır.
Dinleyenler konuyla ilgili organize bir görüş kazanır.
Öğrencilere kısa zamanda çok bilgi verilir.
C. Dikkat Edilecek Hususlar
Basit kısa
ve tam cümleler kullanılmalı.
Doğru ve mesleki terimlerin kullanılmasına özen
gösterilmeli.
Konuların ana başlıkları belirlenmeli.
Ses tonu iyi ayarlanmalı ve arka
sıradakilerin rahat duyabileceği bir şekilde olmalı.
Verbalizmi (laf salatası )önlemek için
plan,kroki,grafik gibi görsel araçların kullanılmasına yer verilmeli.
Arasıra sınıf tartışmalarına
yer verilmeli.
Anlatırken espiri ve şakalara yer verilmeli.
Küçük grup çalışmaları ile
anlatılanların tartışılması yapılmalıdır. (Demirel. 1999:s.87-88)
2.Tartışma Yöntemi
A.Kullanımı
Tartışma,bir konu üzerinde öğrencileri düşünceye
yöneltmek,iyi anlaşılmayan noktaları açıklamak ve verilen bilgileri pekiştirmek amacıyla
kullanılan bir yöntemdir.Bu yöntem daha çok konunun kavranması aşamasında karşılıklı olarak
görüşler ortaya konurken, bir problemin çözüm yollarını ararken ve değerlendirme çalışmaları
yaparken kullanılır.Bu açıdan bakıldığında buluş yoluyla öğretim yaklaşımında ve kavrama
düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır. (Demirel.1999:s.88.)
Tartışmada
önceden hazırlık ve planlama esastır. Grupta iş bölümü gereklidir. Bireyler ya da 1-2 kişi belirli
konuları sunmalı ve savunmalıdır. Yerine göre yorum getirmeli diğer üyelerin sunu ve soruları ile
bağ kurulabilmelidir. ( Doğdu-Arslan.1993:s.49.)
B.Özellikleri
Öğretmen-öğrenci
etkileşimi söz konusudur.
Öğrencilere geçmiş yaşantılarından örnekler vermesi için imkan
sağlar.
Öğrencilerin bir konu üzerinde kendi düşüncelerini söylemesini ve yorum
yapmasını sağlar.
C.Dikkat Edilecek Hususlar
Öğretmen sınıfta tartışma ortamını
hazırlarken soruları önceden liste halinde belirlenmeli.
Sınıfta topluca tartışma
yapılacaksa,öğretmen soruyu sorup bunu tüm sınıfın tartışmasını istemeli.
Grup tartışması
yapılacaksa aynı konu sınıfta oluşturulacak küçük gruplar içerisinde tartışılmalı,daha sonra
topluca tartışılmaya geçilmelidir.
Bir konu bölümler halinde ayrı ayrı gruplarda tartışıldıktan
sonra toplu tartışma çalışması,ders sona ermeden muhakkak yapılmalıdır.
Bir konu ile ilgili
okunacak kaynak kitapların listesi önceden verilmişse o konu üzerindeki tartışma sınıfta daha
sonra hep birlikte yapılmalıdır.
Tartışma yapılırken önemli hususlar tahtaya
yazılmalı,yansıtmalı.
Tartışmaya dersin tümü ayrılmamalı.
Öğrencilerin düşünce ve
görüşlerini rahatça söylemelerine imkan sağlanmalı.
Bütün öğrencilerin tartışmaya
katılmaları sağlanmalı.
3.Gösterip Yaptırma Yöntemi
A.Kullanımı
Gösterip
yaptırma yöntemi, bir işlemin uygulanmasını,bir araç gerecin çalıştırılmasını önce gösterip
açıklama sonra da öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırarak öğretme yoludur.Bu yöntem, bir
konuya ilişkin bilgilerin açıklanması ve bu bilgilerin beceriye dönüştürülmesi için gerekli
uygulamaların yapılması aşamasında kullanılır.Bu yöntem daha çok uygulama düzeyindeki
davranışların kazandırılmasında kullanılır.
Öğrencilerin öğrenme meraklarını canlı tutmak
ve bulmalarına yardımcı olmak esastır. (Fidan.1986:s.92.)
B.Özellikleri
Gösteri
öğretmen merkezli,yapma işlemi de öğrenci merkezlidir.
Bu yöntem daha çok öğrencilerin
psikomotor becerileri kazanmalarında etkilidir.
Öğrenciler,becerileri yaparak yaşayarak
öğrenirler.
C.Dikkat Edilecek Hususlar
Kazandırılacak beceriler önce öğretmen
tarafından yapılarak öğrencilere gösterilmelidir.
Her öğrenciye istenilen beceriyi kazanması
için yeterli zaman ve tekrar yapma şansı verilir.
Gösteri anında kullanılacak
şema,grafik,slayt ve film gibi araç gereçler önceden hazırlanmalı.
Beceriler sırayla ve
aşamalı olarak öğretilmeli, bir beceri tam öğrenilmeden diğerine geçilmemeli.
Öğrencilere
önce basit, kolay ve yapabilecekleri işler yaptırılmalı.
Derslik ya da atölyede her türlü
sağlık tedbirleri alınmalı ve yeterli araç gereç bulundurulmalı.
Dersin yapılacağı yer
önceden kontrol edilip öğretime hazır hale getirilmelidir.
Yapılacak işler bir akış
çizelgesinde ya da yazı tahtası üzerinde gösterilmelidir.
ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
1.GÖSTERİ
Gösteri, izleyici grubun önünde bir işin nasıl yapılacağını göstermek yada
genel ilkeleri açıklamak için başvurulan bir tekniktir.Gösteri, sınıf içinde genellikle öğretmen
yada varsa kaynak kişilerce yapılabilir.Gerektiğinde öğrencilerden de yararlanılır.Gösteri
tekniğini sınıf içinde etkili bir şekilde uygulayabilmek için dikkatli bir hazırlık gerekir. Bu hazırlık
yapılırken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu dersle ilgili gösterinin
hedefleri nelerdir? Öğrencilere istenilen bir beceri mi yoksa sadece bir ek bilgi midir?
Gösteri için yeterli araç ve gereç var mıdır? Gösteri,gerçek araçlar kullanılarak yapılabildiği
gibi modeller kullanılarak da yapılabilir.Bunlardan başka resim, slayt, film şeridi, hareketli
filmler,basit çizimler ya da semboller kullanılarak da yapılabilir.Yapılan hazırlıkta bu araçlardan
hangilerine ihtiyaç duyduğu kararlaştırılmalıdır.
Gösteri için yeterli zaman ayrılmış mıdır? Bu
arada öğrencilerin düşünceleri,sordukları sorularda göz önünde tutulmalıdır.Öğrencileri
hazırlamada en önemli husus, onlara bu gösterinin hedeflerinin ne olduğunu iyice
anlamaktır.Öğrencilerin ilgisini çekebilmek için bu hedefler açık seçik ortaya konmalıdır.
Gösteri sırasında dikkat edilecek hususlar:
Tüm öğrenciler iyi duyuyor ve görüyor mu?
Gösteri ilerledikçe tahtaya bir taslak çıkartılıyor mu?Bu taslaktan amaç öğrenciye düşünmesine
yol göstermek ve gösteriyi daha iyi anlamasını sağlamaktır.
Bilinmeyen yeni terimlere
dikkat ediliyor mu?Gösteriye devam etmeden önce öğrenciler bunları anlıyor mu?
Kimi
sorularla öğrencilere merak uyandırılıyor mu?Öğrencilerin de öğretmenle birlikte tahmin
yürütmesine izin veriliyor mu?
Öğrenciler soru sormaları için cesaretlendiriliyor
mu?Gerektiğinde gösteri için öğrencilerden yardım isteniyor mu?
Gösteri tamamlandığında
öğretmen kendisine şu soruları sormalıdır?
Öğrenciler ne öğrendi?
Öğrendiklerinin
uygulaması yapılabildi mi?Tüm gösterilen öğretmen tarafından yapılması zorunluluğu
yoktur.Gerektiğinde öğrenciler,bunu kendi aralarında da yapabilirler.Bu sayede kendi
yeteneklerini geliştirme ve başkalarıyla iletişim kurma olanağı bulurlar.
2.Soru-Cevap.
Sınıf içi uygulamalarda en yaygın bir şekilde kullanılan tekniktir.Bu teknik öğrencilere
düşünme ve konuşma alışkanlıklarını kazandırma bakımından oldukça önemlidir ve her dersin
öğretmeninde kullanılır. Soru sorma ve bu yolla öğrenciyi belirli bir yere götürme söz konusu
olmaktadır. (Cemiloğlu.1998:s.82.)
Soru sorarken dikkat edilecek hususlar;
a) Bütün
sınıfı ilgilendiren sorular,tüm sınıfa sorulmalı ve aynı anda herkes cevabı bulmak için
düşündürülmeli daha sonra da soruyu cevaplandıracak kişi belirlenmelidir. Bu belirlemede
cevap vermeye gönüllü öğrencilere öncelik verilmeli,kolay sorular gruba göre öğrenmesi yavaş
olan öğrencilere sorulmalıdır.Yanlış cevap veren öğrenciler azarlanmamalı ve sınıf içinde küçük
düşürücü davranışlardan kaçınılmalıdır.
b) Doğru cevaplar anında pekiştirilmelidir.Yanlış
cevaplar doğrusu tekrar edilerek düzeltilmelidir. Doğru cevapların verilmesi için ipuçları
kullanılmalı ya da yan sorular sorulmalıdır.
c) Sınıfa değil de öğrencilere tek tek sorular
yöneltiliyorsa, oturma sırası, numara sırası gibi belli sıraya göre değil de seçkisiz (rondom) yolla
sorulmasın da yarar vardır.
3.Rol yapma
Rol yapma,öğrencinin kendi duygu
ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlayan bir öğretme tekniğidir.
Öğrencinin iyi rol yapabilmesi için yaratıcı düşünce önemlidir. Rol yapma,sosyodrama olarak da
adlandırılır. Diğer bir tanımla sosyodrama, öğrencilere, insan ilişkileri konusunda daha çok bilgi,
beceri ve anlayış kazandırmayı öngören ve oyun (drama ) tekniklerinden yararlanma temeline
dayalı dengesel bir eğitim tekniğidir. (Oğuzkan, 1974:172.)
Aşağıda belirtilen aşamalar rol
yapma için önerilen sınıf içi etkinliklerini yönlendirici olabilir.
Ortam yaratmak: Burada temel
nokta doğal olmaktır. Öğrenmeye hazır duruma getirecek şekilde grubu güdülemek gerekir.
Rol yapmak için sahneyi hazırlamak : Eğer hangi sorun yada olayın rolü oynanacağına karar
verilmişse, roller paylaştırılır ve provaları yapılabilir. Kimlerin rol alacağı kararlaştırılmamışsa, sorun
bütün sınıfla birlikte ele alınır.
Roller içi öğrencilerin seçimi: Rollerin seçimi, önceden ya da
sınıfın sorunu tanımlamasından sonra kendiliğinden yapılabilir. Öğrenciler, rollerin genel
özellikleri açısından aydınlatılır.
Rollerin oynanması: Bu aşamada rol alan öğrenciler rollerini
oynarken, sınıfın geri kalan öğrencileri de seyirci olarak olayı izlerler.
Olayın tartışılması :
oyunun sunuluşu tüm sınıf tarafından, ya da önce küçük gruplar halinde daha sonra da tüm
sınıf tarafından tartışılabilir. Öğrencilerden,oyunun ve oyuncuların güçlü ve zayıf noktalarını
söylemeleri istenilebilir. Sınıf içinde bir kaç çeşit grubun rol yapması yerine bir grupla çalışmak
daha etkilidir. Çünkü rol yaparken sınıfta dinleyici gerekir. Seyirci oyuncu etkileşimi kurulmalıdır.
Basit roller ise kısa bir çalışma ile gerçekleşebilir.
4. Drama
Drama tekniği ile
öğrenciler hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini yaşayarak öğrenirler. Problem çözme
ve iletişim kurma yeteneğini geliştirir. Bu teknik, bilinen en eski öğretme teknikler,inden birisidir.
Çok kullanışlı ve yararlı olduğu için günümüzde okullarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Drama
tekniğinin yararları şöyle sıralanabilir:
Etkili ve dikkatli dinleme yeteneğini geliştirir.
Kişinin kendine olan güvenini arttırır.
Anlama yeteneğini ve yaratıcılığı arttırır.
Akıcı
konuşmayı geliştirir.
Dile hakimiyeti ve iyi ifade yeteneğini geliştirir.
Bilgilerin etkin
kullanımını sağlayarak onları pekiştirir.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::| $ Eğitim & Öğretim $ |::. > Genel Konular (Moderatörler: WeBCaNaVaRi, SheWolf, Bendis)
Konu: Türkçe Öğretiminde Öğretim Teknikleri
Yazdır
Gelişmiş Arama
Kasım 18, 2011, 01:26:48 ÖÖ