etmektedir: “Mu’tarıza ( ) içinde bulunan kelâm hâli târif içindir. Şöyle bir hatt-ı ufkî – söz başına delâlet eder. Nokta, sözün nihayetine alâmet olur”. Şemsettin Sami de, Kamus-ı Türkî adlı sözlüğünde iki noktaya (noktateyn; virgüle (,), fasıla demektedir.

Örneğin Recaizâde Mahmut Ekrem, hem Araba Sevdası adlı romanında, hem de Zemzeme, Pejmürde gibi şiir kitaplarında bu işaretlere özen göstermiş ve yerli yerinde kullanmıştır. Servet-i Fünûn döneminde, Tevfik Fikret’in şiirlerinde, noktalama işaretlerinin özenle kullanıldığını görmekteyiz.

TEMEL NOKTALAMA İŞARETLERİ

A. NOKTA (.)

1. Cümlenin sonuna konur :

Türk Dil Kurumu, 1932 yılında kurulmuştur.

Türk’üm.

2. Kısaltmaların sonuna konur:

Prof., Cad., T.(Türkçe), Ar. (Arapça).

Ancak, büyük harflerin kullanılmasıyla yapılan kısaltmalardan sonra nokta kullanılmaz:

TDK (Türk Dil Kurumu), TBMM, cm (santimetre), g (gram), l (litre).

3. Sayılardan sonra sıra bildirmek için kullanılır:

3.(üçüncü), II. Mehmet, 2. Cadde, 20. Sokak, XV. yüzyıl.

4. Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra kullanılır:

I. 1. A. a. II. 2. B. b.

5. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur:

29.5.1453, 29.X.1923.

Tarihlerde ay adları yazıyla da yazılabilir. Bu durumda ay adlarından önce ve sonra nokta kullanılmaz: 29 Mayıs 1453.

6. Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur:

Tren 09.15’te kalktı.

Saat ve dakika sayılarını ayırmak için kesinlikle iki nokta işareti kullanılmaz.

7. Bibliyografik künyelerin sonuna konur:

Agâh Sırrı Levend, Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, Ankara, 1960.

8. Üçlü gruplara ayrılarak yazılan büyük sayılarda gruplar arasına konur:

16.551.000, 22.465.660

9. Matematikte çarpı işareti yerine kullanılır: 4.5=20.

B. VİRGÜL ( , )

1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime grupları arasına konur:

Fırtınadan, soğuktan, karanlıktan ve biraz da korkudan sonra bu *****, aydınlık ve sevimli odanın havasında erir gibi oldum. (H. Edip, Kalp Ağrısı)

2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır:

Umduk, bekledik, düşündük. Geldim, gördüm, yendim.

Fakat yol otomobillere yasak olduğundan