Türk Başkentler

ABAKAN
HAKAS CUMHURİYETİ

Hakas Türklerinin yaşadığı Hakaseli, Kuzey-Batı ve Batı’da Kemerova Bölgesi, Kuzey-Doğu ve Doğu’da Krasnoyarsk Eyaleti, Güney-Batı’da Altay Cumhuriyeti ve Güney-Doğu’da Tıva Cumhuriyeti ile komşudur.

3 Temmuz 1991 tarihinde Hakaseli, Rusya Federasyonu’na bağlı özerk bir bölge olarak Hakas Cumhuriyeti statüsüne kavuşmuştur. 25 Mayıs 1995 tarihinde ise ilk defa Hakas Cumhuriyeti Anayasası kabul edilmiştir.

Dünyadaki tüm Türklerin tarihi beşiği sayılan Altay ve Sayan dağların arasındaki vadide, Sibirya’yı güneyden kuzeye kadar geçen Yenisey nehrinin sol havzasında yaşayan Hakas Türklerinin yurdu olan Hakas Cumhuriyetinin yüzölçümü altmış bir bin dokuz yüz kilometrekaredir. Toplam nüfusu ise beş yüz seksen beş bin kişidir. Hakas Cumhuriyetinin yerlisi olan Hakas Türklerinin yüzde 70’i kırsal kesimlerde yaşamaktadır.

BURSA
OSMANLI DEVLETİ

,Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey, İznik’i kontrol altına aldıktan sonra, 1302 yılında Koyunhisar’da Bizans kuvvetlerini büyük bir yenilgiye uğrattı. 1308 yılında Sakarya Vadisi’nin kuzeyindeki önemli yerleri ele geçiren Osman Bey, İznik ila İzmit arasındaki kara yolunu kontrol altına aldı. Harmankaya Tekfuru Köse Mihal, 1313 yılında Müslüman oldu ve Türk kuvvetlerine güç kattı. Bunun ardından 1315 yılında Türkler; Lefke, Akhisar ve Geyve beyliklerini Osmanlı Devleti’ne bağladılar. Bu tarihte Bursa kenti, Türkler tarafından kuşatıldı. Mudanya’nın 1321 yılında fethedilmesi ile Bursa’nın kuşatılma sürecinde de sona gelindi. Şehzade Orhan Bey komutasındaki Türk Ordusu, 1326 yılında Bursa’yı fethetti. Bursa’nın fethi ile birlikte Osmanlı Devleti başkentini Söğüt’ten, bu kente taşıdı. Osmanlı Devleti’nin kurucusu, büyük devlet adamı ve siyasi deha Osman Bey’in 1326 yılında ölümü ile yerine oğlu Orhan Bey geçti.

ERZURUM
SALTUKLULAR DEVLETİNE

Saltuklular Devleti, Selçukluların Anadolu’yu fetihleri esnasında, Malazgirt meydan savaşı sonrasında Doğu Anadolu’da 1072 yılında kurulan ilk Türk beyliğidir. Erzurum ve civarında kurulan Saltuklular Beyliğinin kurucusu; Anadolu’nun Türkleşmesine zemin hazırlayan Malazgirt zaferinin kazanılmasında önemli bir rol oynayan Emir Saltuk’tur. Sultan Alparslan’ın 1071 yılındaki Malazgirt zaferinden sonra, Bizans İmparatoru 4. Romanos Dİogenes’ in ölümüyle iki komutan arasındaki anlaşma şartları yerine getirilmemiştir. Bunun üzerine Sultan Alparslan, Anadolu’daki fetihlere devam emrini vermiştir. İşte, Emir Saltuk da bu vesileyle Erzurum ve civarını fethederek, Saltuklular Beyliğini kurmuştur. Emir Saltuk’un ölümünden sonra, yerine oğlu Emir Ali geçmiştir. Emir Ali’nin ölümünden sonra da kardeşi Ziyaüddün Gazi, Saltuklular Beyliğinin başına geçmiştir. 1131 yılında bölgeyi işgal eden Gürcüleri büyük bir bozguna uğratan Ziyaüddin Gazi’nin ölümü ile beyliğin başına, yeğeni 2. İzzeddin Saltuk geçmiştir. İzzeddin Saltuk zamanında Saltuklu Beyliği ;Tercan’dan başlayıp Tahirgediğine kadar uzanan; Erzurum, Bayburt, Avnik, Micingert, İspir, Oltu gibi yerleşim birimlerini içine alıyordu. 1168 yılında İzzet Saltuk Beyin ölümüyle yerine oğlu Nasuriddin Muhammet geçmiş ve Irak Selçuklu Sultanına tabi olmuştur. Gürcülerle yaptığı şiddetli çatışmalarda Erzurum kentini savunan Nasuriddin Muhammed’in ölümüyle beyliğin başına, 1191 yılında kız kardeşi Mama Hatun geçmiştir. Mama Hatun, Selahattin Eyyubi’nin yeğeni Takiyiddin Ömer’in Malazgirt kalesini kuşattığı ve Ahlat ülkesini ele geçirdiği zaman, askerleriyle ona yardım etmiştir. Mama Hatun’un tahttan indirilmesiyle Melikşah tahta geçmiştir. 25 Mayıs 1202’de Süleyman Şah, Erzurum önlerine gelmiş ve Melikşah’ı esir ederek, Saltuklular Devletini sona erdirmiştir.

KASTAMONU
CANDAROĞULLARI / İSFENDİYAROĞULLARI DEVLETİ

Türkiye Selçuklu Sultanı İkinci Gıyaseddin Mesut, taht mücadeleleri sırasında Çobanoğullarının karıştığı bir savaşta esir düşmüş ve daha sonra 1292 yılında kurtarılmıştır. İşte bu kurtarılma hadisesi esnasında faydası görülen Candaroğullarının Bey’iŞemseddin Yaman Candar Bey’e, Kastamonu ve havalisi verilmiştir. Bu topraklara sahip olduktan sonra da, 1292 yılında Türkmen beylerinden Şemseddin Yaman Candar Bey Kastamonu ve Sinop dolaylarında bir beylik kurmuştur, ölümünden sonra ülkenin idaresi bir süre Çobanoğulları sülalesine geçmiştir. Daha sonra Candaroğullları Devleti’nin kurucusu Şemseddin Yaman Candar Bey’in oğlu Süleyman Paşa Kastamonu kentini yeniden ele geçirerek beyliğini güçlendirmiştir. Bu devlet uzun süre bağımsız kalmadan, önce Selçuklulara daha sonra da İlhanlılara tabi olmuştur. Başkentleri Kastamonu olan Candaroğullar Devleti bilahare ikiye ayrılmışlardır.

SOFYA
TUNA BULGAR DEVLETİ

Bulgar Devletleri başlığı altında tarihte yerini alan devletlerden ilki, Bulgar veya diğer adıyla Ogur Birliği çatısı altında oluşan Büyük Bulgarya Devletidir. Bu devletin içinde büyük bir ekseriyeti oluşturan On-Ogurlar‘ın başkanlığında kurulan Büyük Bulgarya halkının çoğunluğu, daha ziyade Kafkaslara doğru giden bir alanda yerleşik ve daha önceden Göktürklere bağlı idiler. Göktürk Devleti’nin 630 yılından sonraki buhranlı dönemlerinde Bulgarlarda diğer Türk kitleleri gibi idareyi kendi ellerine alarak yeni bir devlet kurmuşlardı. Fakat bu devlet uzun sürmemiş ve 665 yılında parçalanmıştır. Devletin kurucusu olan Kurt’un oğullarından Bat-Bayan, Hazarlara bağlı olarak Macarların ve On-Ogur Bulgarlarının başında Kafkasya’da ki yurtlarında kaldılar. Küçük kardeş Asparuh, kalabalık Bulgar kitleleriyle Tuna’ya yöneldi ve 668 yılında Balkanlara geçerek buraları ele geçirdi. Asparuh, 679 yılında Tuna Bulgar Devleti’ni kurdu ve bu Devlet, 681 yılında Bizans tarafından tanındı.

KONYA
ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ VE KARAMANOĞULLARI DEVLETİ

Türkiye’nin Anadolu topraklarının ortasında Konya ve civarında kurulan Karamanoğulları Devleti’nin kuruluşu onüçüncü yüzyılın ilk yarısında başlamıştır. Selçuklu Sultanı Birinci Alaaddin Keykubad tarafından Ermenek dolaylarına 1228 yılında yerleştirilen Karamanoğulları, Oğuzların Avşar boyundan gelen büyük bir Türk Beyliğidir. Bu Beyliğin ilk lideri Nure Sufi’dir. Onun ölümünden sonra yerine oğlu Kerimüddin Karaman geçti.Böylece 1256 yılında Karamanoğulları Devleti kurulmuş oldu. İlk merkezleri Ermenek olan Karamanoğulları, sonra Karaman kentini ve daha sonrada Konya’yı başkent yaptılar.

SEMERKAND – BUHARA
TİMUR DEVLETİ

Şehir, medeniyet demektir. Nerede bir şehir varsa, orada medeni çizgilerden söz edilebilir. Bu genel hüküm, medeniyet yaratmayı ifade etmez. Her medeni durum, orijinal olmadığı gibi, her şehir de orijinal bir medeni durum göstermez. Bugünün hâkim medeniyeti içinde, batının medeni şehirleri içinde kendisine has bir çizgi yaratanları pek azdır. Amerika şehirleri, batı medeniyetinin en tipik örneklerini verirler. Tamamen teknik ve pragmatik özelliklerle, devâsa birimlerle oluşturulan bu şehirler, tarihi perspektifi düşündürmeyecek kadar orijinaldir. Tarihi perspektifi inkâr etmesi mümkün olmayan Avrupa şehirleri, aynı medeniyetin ürkek örneklerini verirler. Çünkü tarihin ağırlığı onları sınırsız denemeler konusunda devamlı ikaz eder.