Tunceli 'Dersim' oluyor
DTP, Tunceli'nin adının yeniden Dersim olması için kanun teklifi hazırlıyor. AK Parti de bu öneriyi destekliyor.



10 Kasım’da CHP’li Onur Öymen’in sözleri üzerine tekrardan gündeme gelen Dersim isyanı ile ilgili olarak tartışmalar sürerken DTP, Tunceli’nin adının tekrardan Dersim olması için harekete geçti.

Habertürk gazetesindeki habere göre; DTP Tunceli milletvekili Şerafettin Halis Şubat 2009’da bu konuda bir yasa teklifi vermişti ve teklif şu an İçişleri Komisyonu’nda bekliyor.

DTP milletvekili Sırrı Sakık yeni bir teklif daha hazırladıklarını belirtip, “Tunceli’nin adının Dersim olmasına kim karşı çıkacak görelim” dedi.

AK Parti’nin de bu teklifi destekleyeceği gelen duyumlar arasında. Ayrıca CHP içinden de bu tasarıya destek geleceği söyleniyor.

Tunceli’nin isminin diğer iller gibi kökten gelmemesi ve yasayla konmasından dolayı isminin yasayla değişmesinde de bir sorun yok.

1877, 1885, 1907, 1911, 1914, 1916 ve 1936 da 7 kez isyan ve bastırma harekatına tanıklık eden Dersim’in adı 7 Aralık 1935’te Munzur akarsuyundan kaynaklı Munzur olarak değiştirilmek istenir.

Dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya buna karşı çıkarak vilayetin adının “Tunç gibi insanların vatanı” anlamına gelen Tunceli olmasını teklif eder.

Teklif kabul edildikten sonra Aralık 1935’te vilayetin adı Tunceli olur. 11 yıl bir ay sonra da Tunceli il olur.

hayirlisi hersey adiyla kalmali ama bence

Dersim Mi Değişik

ilginç

Dersim deyince sizi bilgilendirmek isterim:

Osmanlı döneminde yüzyıllarca yurtluk ve ocaklık biçiminde özerk olarak yönetilen Dersim Bölgesi'nde, özellikle Tanzimat'tan sonra, merkezi yönetimin güçlendirilmesi amacına yönelik düzenlemelere karşı sık sık ayaklanmalar (Dersim ayaklanmaları) çıkmıştır (1847, 1877-78, 1885, 1892, 1893-95, 1907, 1911, 1916).[kaynak belirtilmeli]

Bölge, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla özerkliğini kaybetmiştir. Aşiretler, yönetimlerinin elinden alınmasına karşı çıkmış; vergi vermek, askere gitmek gibi çeşitli zorunlulukları ise uygun bulmamıştır.

1930'ların ilk yarısında bölgede meydana gelen ayaklanmalar bastırıldıktan sonra, 25 Aralık 1935 tarihli 2884 sayılı Tunceli Vilayeti'nin İdaresi Hakkında Kanun çıkarıldı. Buna göre Tunceli iline bir askerî vali atanacaktı. Aynı zamanda dördüncü genel müfettiş sıfatını alan vali general Abdullah Alpdoğan geniş yönetsel, askeri ve yargısal yetkileri vardı. Ayrıca Alpdoğan'ın çok sert ve otoriter biri[kaynak belirtilmeli] olması da isyanı tetikledi. Düzeni sağlamak ve güvenlik açısından gerekli gördüğü durumlarda ilde yaşayan kişileri ve aileleri, il sınırları içinde bir yerden bir başka yere göndermeye ve il sınırları içinde oturmalarını yasaklamaya da yetkiliydi.

Yasanın uygulanmaya başlamasıyla 1937 başlarında yeni olaylar çıktı. Bölgede güvenlik sağlanamadı ve hükûmet otoritesi kurulamadı. Bu sırada Suriye sınırına yakın bölge ve illerde de benzer olaylar görüldü.[kaynak belirtilmeli] Hatay'a bağımsızlık tanıyan Milletler Cemiyeti kararından sonra, TBMM'de yapılan görüşmelerde, bu gelişmelerin başta Fransa ve Fransa'nın mandası altındaki Suriye tarafından kışkırtıldığı ileri sürüldü. Başbakan İsmet İnönü ise, Tunceli ilinde iki yıldır izlenen reform programının amacının bölgenin uygar bir hale getirilmesi olduğunu belirterek, programa karşı bölgede direniş olduğunu belirtti.

Dersim Harekâtı
Atatürk ve Sabiha Gökçen, Pertek Halkevi önünde (17 Kasım 1937)[3]

Ayaklanma, Ocakzade (Ehl-i Beyt soyundan) kökenli ve Şeyh Hasan Kürt aşiretine mensup olan Abasan Aşireti reisi Seyit Rıza önderliğinde, asker ve vergi vermek istemeyen diğer aşiretlerce de desteklenen bir grup tarafından 20-21 Mart 1937 gecesi Harçik köprüsünün yıkılması, köprüyle Kahnut Bucağı arasındaki telefon hattının kesilmesi ve bölge askeriyesine düzenlenen saldırı ile başladı. Askeriyedeki bütün askerler öldü. Askeriye yakıldı. Bunun üzerine resmen Kürt isyanı başladı. İsyan bölgenin coğrafi durumu nedeni ile büyüdü. Ayaklanmayı Kureyşan Kürt aşireti başlattı ve özellikle Demenan, Haydaran ve Yusufan Kürt aşiretlerinin katılımı ile iyice genişledi. Ayaklanmaya toplam yaklaşık 6.000 kişilik bir grup katıldı.

General Abdullah Alpdoğan düzenlediği ilk harekât büyük başarısızlıkla sonuçlandı. Aşiretler ise bunun verdiği moralle tamamen silahlandı. Bu yüzden isyanı bastırmak iyice zorlaştı. Abdullah Alpdoğan yanına aldığı 50.000 [2] asker ile bölgeye gitti fakat dağları bir türlü aşamadı. Bunun sonucunda gerekli olanın bir hava saldırısı olmasına karar verdi. Gerekli onayı alınca Sabiha Gökçen'i davet etti. Sabiha Gökçen de kabul edip Hava Kuvvetleri'nden 3 uçak filosu ile havadan saldırı gerçekleştirdi. İsyancıların saklandıkları en büyük yer olan Laş mevkiini yerle bir etti.

Yapılan harekât başarı verince, askerler bölgeye girmeyi başardı. Bunun üzerine Seyit Rıza, bölge halkına zarar gelmesin diye Haydaran, Kureyşan, Demenan, Yusufan, Kırgan Kürt aşiretleri reisi ile birlikte teslim oldu ve harekât, 13 Eylül 1937'de sona erdi. Ayaklanmayı bastıran bu askeri harekât, Dersim Harekâtı olarak adlandırılır.

Askeri harekâttan sonra yapılan yargılama 15 Kasım 1937'de sona erdi. Ayaklanmanın lideri Seyit Rıza ile 6 kişi idam edildi. Çok sayıda Kürt ayaklanmacı değişik hapis cezalarına çarptırıldı. Ancak olaylar durulmadı ve 1938'de Kureyşan Kürt aşireti intikam için diğer Kürt aşiretlerini silahlanmaya davet etti ve ikinci Kürt isyanı başladı. Bunun üzerine başlatılan ikinci askeri harekât ile Eylül 1938'de ayaklanma tamamen bastırıldı. Direniş amacıyla kırsal alanda kalanların direnişi ise 1948'e kadar sürmüştür.
İsyanın Sonuçları

Hukukçu yazar Hüseyin Aygün, Dersim İsyanı ve sonuçları hakkında bugüne kadar yapılmış en kapsamlı bir araştırma olarak nitelendirilen Dersim 1938 ve Zorunlu İskân adlı kitabında, isyanın açıkça kışkırtılarak çıkarıldığını, Cumhuriyet dönemi Kürt ayaklanmaları içerisinde sivillere yönelik eziyetin ve kıyımın en şiddetlisine uğradığını, ardından da isyancılarla beraber aileleri ve hatta isyana iştirak etmeyenlerin eziyete ve kıyıma maruz kaldığını, binlerce isyancı ve sivil vatandaşın öldürülmüş ve kalan on binlercesinin de sürgün edilmiş olduğunu belirtmiştir.

Askerî harekât, her ne kadar bazı aşiretleri sürgün etse de, harekât 1938 yılının sonuna doğru sona ermiştir. Harekât sonucunda 13.000 (Resmi rapor)[1] ile 40.000[2] arasında sivil ölürken, 12.000 kişi başka yerlere sürgün edilmiştir[1]. Ayaklanmaya katılan aşiret mensupları, Kayseri'nin Sarız, ilçesi ve Erzurum, Yozgat, Muş gibi çeşitli illere gönderilmiştir[kaynak belirtilmeli].

Yani anlicanız tunceli nin asıl adı zaten Derdim'dir.. Dersim bölgesinde zamanında ayaklanma çıkmış ve kanlı bir çatışmanın ardından bölge refaha ulaştırılmıştır.. Ancak şehrin adı Tunceli olarak geçiyor... Aslında osmanlı zamanında adı Dersim'dir.. Bu konuyu araştırmıştım lazım oldu xD

Aynen Zaten Gerçek Adı Dersimdir TunceLiLi OLanLar GeneLde Dersim Der Ve O İsim Bence Daha GüzeL Çok Sevindim Bi DersimLi OLarak İnş. OLur

eski adı zaten dersimdir.dönülürsede bir sorun olmaz.eski adı sonucta

Oralıların bileceği iş. Ama Tunceli'de güzeldi