Topuk kanı bebeklerin hayatını kurtarıyor
Bebeklerin topuğundan alınan kan, iki yeni hastalığın teşhisinde kullanılacak. Daha önce bin bebeği zeka geriliği ve cücelikten kurtaran topuk kanı sayesinde, şimdi de körlük ile sağırlık erken tespit edilebilecek.

Sağlık Bakanlığı'nın geçen yıl Türkiye geneline yaydığı topuk kanı tarama programıyla hastalıklar başlamadan bitiyor. Her yıl dünyaya gözlerini açan 1 milyon 300 bin bebeğin kanları Ankara ve İstanbul'da incelenerek, hastalık riski taşıyan aileler bilgilendiriliyor. Tarama sayesinde geçen yıl dünyaya gözlerini açan 706 çocuk zeka geriliğinden, 240 minik ise cücelikten kurtuldu. Sağlık Bakanlığı, anne babaları yakından ilgilendiren topuk kanı taramasına iki yeni hastalığın teşhisini ekledi. Miniklerin kanında yapılacak incelemeler önümüzdeki aydan itibaren körlük ve sağırlığa neden olan biyotinidaz eksikliğini de yakalayacak. Biyotin vitaminin işlenmesinde görülen bozukluğun erken teşhisi hayati önem taşıyor. Hastalık normal şartlarda bebek yemek yemeye başladığında fark edildiği için tedavisinde geç kalınıyor. Oysa doğumdan hemen sonra alınan topuk kanı rahatsızlığı ele veriyor. Türkiye'de yeni doğan 130 bebekte rastlanan ve çocuk bir yaşına gelene kadar yapılan biyotin destekli ilaçlarla ortaya çıkabilecek körlük, sağırlık ve zihinsel özürlülük önleniyor. Söz konusu iki hastalık 1 YTL tutarındaki ilaç tedavisiyle iyileştiriliyor. Şu anda sadece İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi'nde kısıtlı olarak yapılan körlük ve sağırlık teşhisi, bu ay itibariyle bütün hastanelere yaygınlaşacak. Topuk kanı testinin hastalıkların tedavisinde hayati önem taşıdığına dikkat çeken Sağlık Bakanlığı, ailelere, "Miniklerin 5 dakikalık ağlaması onların geleceğini aydınlatıyor. Bebeğinizden topuk kanı mutlaka alınsın" çağrısında bulundu.

Biyotinidaz taraması hakkında bilgi veren Refik Saydam Hıfzıssıhha Başkanlığı Yenidoğan Tarama Sorumlusu Dr. Gülsüm Apak Özdemir, uygulamanın bir aya kadar başlayacağını söyledi. Biyotin vitamininin işlenmesinde görülen bozukluğun bebeklerde ciddi problemlere sebep olduğunu aktaran Özdemir, "Hastalık, cilt bozukluklarına, metabolizma krizlerine, sağırlığa, körlüğe ve zihinsel özürlülüğe neden oluyor. Birçok bebek buna bağlı olarak bir yaşına gelmeden ölüyor" diye konuştu.

Türkiye'de 10 bin doğumda bir yani 130 bebekte görülen rahatsızlığın topuk kanı sayesinde erken teşhis edileceğine dikkat çeken Özdemir, 1-2 YTL tutan ve devletin ödediği ilaçlarla tedavisinin yapılacağına dikkat çekti. Tedavinin dünyada uygulandığına vurgu yapan Özdemir, tedavinin yüzde 100'e varan oranlarda başarıyla sonuçlandığını kaydetti. Hala çocuğunun topuğundan kan alınmasına izin vermeyen ailelere seslenen Özdemir, "Zeka özürlü, kör ve sağır çocuk sahibi olmayı hiçbir aile istemez. O yüzden mutlaka topuk kanı almamıza izin verin. İkinci kez kan istediğimizde de mutlaka gönderin" dedi.

Türkiye'de 1987'de ilk olarak başlatılan topuk kanı taramasını her il 2006'ya kadar münferit yapıyordu. Sağlık Bakanlığı yayınladığı genelgeyle bebek hastalıklarının geri dönüşümsüz zararlarının engellenmesi ve topluma getirdiği yükün önlenmesi için tüm ülke genelinde yenidoğan tarama programı başlattı. Kurulan organizasyon şemasında süreç şöyle işliyor:

"Bebeklerden alınan kanlar, sağlık müdürlüklerinde toplanıyor. Buralardan haftada bir kez İstanbul ve Ankara'daki hıfzıssıhha merkezlerine gönderilen numuneler kimlik bilgileriyle birlikte bilgisayara kaydediliyor. İki merkezde yapılan laboratuvar incelemelerinin ardından hastalık riski taşıyan bebekler işaretleniyor. 15 gün içinde il sağlık müdürlükleri hastalık şüphesi çıkan miniklerin anne babasını telefonla arayarak bilgilendiriyor. Bilgilendirmelerin ardından hastalıklı bebeklerin tedavileri yakından takip ediliyor. Aranmayan anne babaların bebekleri ise sağlıklı oluyor."