TİCARET HUKUKU DERS NOTLARI (ÜNİTE 1)

Ticaret hukukunun uygulama alanını saptamada kanun koyucular tarafından farklı sistemler ortaya çıkarılmıştır bunlar nelerdir:
1) SÜBJEKTİF SİSTEM:
a)taciri esas alan sistemdir
b)bu sistemi kabul eden ülkelerde ticaret hukuku ‘’TACİRLER HUKUKU’’ niteliğindedir
c)kanun koyucuların ilk kabul ettikleri sistemdir
d)belirli nitelikleri olan sınırlı sayıda kişilere uygulanır

2)OBJEKTİF SİSTEM:
a)belirli nitelikleri olan işlemlere uygulanır
b)1789 fransız devrimi ile her türlü sınıf ve ayrıcalıklar kaldırılınca tacirler hukuku yoktur,ticari işlemler hukuku vardır denilmiştir

3)KARMA SİSTEM:
a)1926 tarihli eski ticaret kanunu buna örnek gösterilebilir
b)objektif ve subjektif sistemi bağdaştırmaya çalışır

TİCARİ İŞLETME ESASI:
a)20. yy’da ortaya çıkan modern görüştür
b)uygulama alanı ticari girişimdir
c)esasları ve ilk metni ord.prof. Ernest Hirş tarafından hazırlanan 1957 tarihli ticaret kanunumuzda gerekçeleri açıkça belirtilmiştir

TÜZÜK:Bir kanunun uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere kanuna aykırı olmamak kaydıyla çıkarılır
a)bakanlar kurulunca çıkarılır
b)yazılı hukuk kurallarıdır
c)Danıştay incelemesinden geçer

TİCARİ İŞLETME:
a)kanunda açıkça tanımlanmamıştır
b)sadece m.1,f.1’de ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen müesseseler ticari işletme sayılır..
c)TTK 17. mad. Esnaf faaliyeti sınırlarını aşmayan faaliyetler ticari işletme sayılmaz hükmünü getirmiştir.

EKONOMİK ANLAMDA İŞLETMENİN TANIMI
a)ekonomi bilimi olarak kendi başına yeterli olarak mal ve hizmet üreten her birim işletmedir
b)örnek:berber,ayakkabı boyacısı

TİCARİ İŞLETME KAVRAMININ ÖĞELERİ
a)devamlılık
b)gelir sağlamayı hedef tutmak
c)belli bir çapı aşma

86/10313 sayılı kararnamede öngörülen gelire ilişkin sınırları aşan lokanta,sinema,matbaa,özel okul,otel ticari işletmedir

TİCARİ İŞLETMENİN HUKUKİ NİTELİKLERİ:
a)maddi unsur:kasa ,masa,demirbaşlar
b)maddi olmayan unsur:god will diye anılır,bizim peştemaliye(havaparası)deyiminin karşılığıdır
MÜECCEL BORÇ:vadeye bağlanmış borçtur

MUACCEL BORÇ: vadeye bağlanmamış hemen ödenmesi gereken borçtur

REHİN: bir borcun ödeneceğine teminat olarak ödenince geri almak şartıyla borçlu tarafından alacaklıya,bir malın verilmesidir
a)21.7.1971 tarih ve 1447 sayılı ticari işletme rehni kanunu çıkarılmıştır
b)rehin sözleşmesi noter tarafından düzenlenebilir
c)sözleşmenin yapılmasından itibaren 10 gün içinde ticaret siciline tescili gerekir

TİCARİ İŞLETMEDE REHİN SÖZLEŞMESİNDE MUTLAKA BULUNMASI GEREKEN UNSURLAR :
a)ticaret unvanı
b)işletme adı
c)taşınır işletme tesisatı

TİCARİ İŞLERE HAKİM HÜKÜMLER:
a)TTK m.1’de türk ticaret kanunu,türk medeni kanunun ayrılmaz bir cüzüdür.hükmüne rağmen bu gerçekleşmemiştir

TİCARİ İŞLER:
a)TTK’da düzenlenmiş işler
b)ticari işletmeyle ilgili bütün fiil ve işlemlerdir

TİCARİ İŞ KARİNESİ:
a)tüzel kişi tacirlerin her türlü işleri mutlak ticaridir
bunların adi hukuk alanları yoktur
MÜTESELSİL BORÇLULUK :
a)iki veya daha fazla kimsenin bir borcun tamamından borçluya karşı,asıl borçlu sıfatıyla sorumlu tutulması

TİCARİ İŞLERDE FAİZ:
a)ticari işlerde faiz oranı serbestçe belirlenir
b)bu serbestlik ahlak kuralları ve gabin hakkındaki hükümleri ile çizilmiştir
c)cari hesaplarla ve ödünç sözleşmelerinde faize faiz yürütülebilmesi için 3 aydan az para eklenmek kaydı ile gerçekleşir

TİCARİ İŞLERDE ZAMANAŞIMI SÜRESİ:kanunda aksine hüküm yoksa değiştirilemeyeceği öngörülmüştür

TİCARİ HÜKÜMLER: ancak ticari işlere uygulanır
Ticari hükümlere uygulanması için özel şartlar gerekir
Örnek: TTK m. 25

TİCARİ HÜKÜMLERİN UYGULANMA SIRASI:
1)emredici hükümler
2)sözleşme hükümleri
3)ticari hükümler
4)ticari örf ve adet
5)genel hükümler

TİCARİ YARGI:
a)Türkiyede Ankara,İstanbul,İzmir,Mersin,Bursa,Adana gibi büyük iller ile Kadıköy,Beyoğlu ve Karşıyaka gibi ilçelerde 3 hakimli özel ticaret mahkemeleri vardır
b)sulh ticaret mah. Hiçbir yerde yoktur
c)asliye huk. mah. Tek hakimli asliye ticaret mah.olarak dava çözer

TİCARET MAHKEMELERİNİN GÖREV ALANI:
a)bir taraf için ticari sayılan havale,vedia,telif haklarına ilişkin davalar ticaret mah. görülür
b)bazı davalar (iflas davası) ticaret mah. Görülmesi için özel hükümler gerekir
c)bir işletmenin satılması,rekabet yasağı,yayın sözleşmesi,itibar emri,itibar mektubu,komisyon,marka ve patentle ilişkin mevzuatlar,borsa,sergi,panayır yerleri işlemindeki davalar ticari dava sayılır

TİCARİ DAVALARDAKİ ÖZEL KANIT KURALLARI:
1)ticari defterler
2)fatura
3)teyit mektubu
4)ihtar ve ihbarlar