Bayan V. bana bir psikolog arkadaşını şikâyet etti. Psikolog arkadaş öğrenmekte olduğu bir testi onun üzerinde uygulamaya çalışmış. Ayrıca sürekli yorumlar yaparak onu bunaltıyormuş.

Terapi ve psiko-analizle uğraşan kişiler kapalı bir algı ve düşünce sistemi oluşturmayı severler.
Bu felsefeden edindiğimiz bir düşünme şeklidir.
Psikolojik analizler çok güzel ve cafcaflı olabilir.
Ama bu analizlerin mükemmel olmak gibi bir zafiyeti vardır.
Tek kusursuz olan yapı “Allah” olduğuna göre, biz ölümlülerin kusursuz bir sistem oluşturmaları söz konusu olamaz.
Ama hepimiz “haddimizi aşarak” bu kusursuz ve kapalı yapıyı, bu narsistik dünyayı oluşturmaya çalışırız.
Kusursuz bir sistemin en zayıf noktası ise onun kusursuz olmasıdır.

Özellikle okumuş kadınların bir kısmı çocuk yetiştirirken özel bir kaygı hissediyorlar.
Profesyonellere danışıyorlar, biz çocuğumuz için ne yapmalıyız diyorlar?
Bu anneler çocuklarının ihtiyaçları için yapmaları gereken ne varsa onu yapmak için yoğun bir enerjiye sahipler.
Bazen bu o kadar abartılı olabiliyor ki, böyle bir anneyi rahatlatmak gerekiyor;
Onlardan birine şöyle diyorum bazen:
“Tamam, siz elinizden gelen her şeyi yapmışsınız! Artık dert etmeyin tadını çıkarın”.

İddialı bir anne çocuğunu mükemmel olarak yetiştirmek ister.
Böyle bir annede suçluluk duygusu ve mükemmeliyetçilik özel bir bileşimde bir araya gelir.

Öğretmen çocukları ile çalışırken, onların farklı olduğunu hep hissetmişimdir.
Keza psikolog ve doktor çocukları için de benzer şeyler söylenebilir.
Bu gruplarda mükemmel anne ve babaların mükemmel çocukları olma yönünde bir motivasyon vardır.

Narsistik özellikli kişilerle çalışmalar yapan analist Heinz Kohut’un ilginç bir çalışması dikkatimi çekti (1).
Terapi ile uğraşan bazı profesyonellerin çocukları terapi almak amacı (psiko-analiz) ile Kohut’la görüşmeler yapmışlar.
Kohut, psikiyatri uzmanları veya psikologların çocukları ile yaptığı bu çalışmalardan ilginç sonuçlar çıkarmış.

Kohut şöyle diyor:
“Klinik pratiğimde, özelikle de son yıllarda psikanalistlerin çocukları olan birkaç hastayla karşılaştım.
Önceki analizlerinin başarısız olduğunu hissettiklerinden, yeniden analiz edilmek üzere bana gelmişlerdi. Belirsiz bir gerçek olmama duygusunun etkisindeydiler (bu genellikle duyguları yaşayamama biçimimde kendini gösteriyordu).”

Bu çocuklar yaşamlarındaki anlamı güçlendirmek için, çevrelerindeki güçlü figürlere (insanlara) bağlanma yönünde bir çaba içinde oluyorlardı.

Kohut bu çocuklarla çalışırken, çocukların anne ve babalarının çocuklarını özenle büyütmek istediklerini anlar.
Bu terapist anne ve babalar, soğuk ve dışlayıcı olmak gibi hatalı bir tutum içinde olmamıştır.
Terapist anne babalar, çocuklarına düşmanca davranmamıştır, onları reddetmemiştir.

Bazı anne babalar, alakasız yorumlar yaparak çocuklarını düşmanca bir şekilde reddederler. Örneğin, çocuk, resim alanında başarılı olmak için çırpınır durur, çok güzel resimler yapar, ama annesi veya babası, çeşitli bahanelerle çocuğun resim yapmasını engellemeye çalışabilir. “Resimden para kazanılmaz”, “etrafı pisletiyorsun”, “derslerini yap ondan sonra yaparsın” gibi negatif yorumlar yapabilirler.
Demek ki terapistler kendi çocuklarına bu tarzda yaklaşmıyormuş.

Kohut buradaki ilginç ve çarpıcı sorunu ortaya çıkarmaya çalışıyor. Terapistler çocukları ile bu kadar mükemmel bir ilişki içine girdikleri halde, bu çocuklar şöyle sorunlar yaşıyorlardı:
“Bu kişiler terapi (Analiz) sırasında kendilerini ortaya koyma yönünde istekli değillerdi. Serbest çağrışım yapamıyorlardı. “

Bu kişiler hem terapist olan anne ve babaları tarafından, hem de kendilerinin analizlerini yapan psikolog veya psikiyatristler tarafından anlaşılmaya çalışmışlardı. Herkes bu kişileri anlamaya çalışmasına rağmen ortada bir sorun vardı.
Bu kişiler etraflarına bir duvar örerek bu anlaşılma işini imkânsız hale getiriyorlardı.

Kohut bu kişilerin etrafına duvar örmelerinin nedenini şöyle açıklıyor:
“Aslında onları anlaşılma tehlikesine karşı etraflarına bir duvar örmeye zorlayan şeyin, kendiliklerinin (Egolarının, benliklerinin), çözüleceğine (parçalanacağına) ilişkin derin bir korku olduğunu anlamaya başladılar…”

Kohut, anne ve babaların bu çocukların büyüme süreci içinde, bu çocuklarla empatik bir ilişki kurduğunu anlıyor.
Bu empatik ilişkide ilk bakışta yanlış bir taraf yok gibi gözüküyor.
Ama çocuklar neden etraflarına bir duvar örüyorlar?

Çocuğun kişisel gelişiminin doğal ve kendine has bir mükemmelliği var.
Çocuğun yaşamın pek çok anında “kendi kendine” deneyim yaşaması gerekiyor.
Anne ve babalar empatik ve anlayışlı pozisyonları ile çocuğun kendi kendine yaşaması gereken deneyimi engellemiş oluyorlar.
Bu kadar çok, çocuğun dünyasının içinde olmaları, o dünyada düzenleme yapmaya çalışmaları, çocukların etrafına duvar örmesine sebep oluyor.
Bu mükemmelliği “Tanrısal” bir şekilde, her detayı ile anlamaya çalışıp, çocuğa yardımcı olmaya çalışmak, aslında çocuğun yararına olmuyor.

Bu kişiler Kohut’a gelmeden önce de analize gidiyorlar.
İlk gittikleri analistler bu kişilerin etrafına ördükleri duvarı terapi önünde olumsuz bir engel olarak görüyorlar.
Böylece anne ve babalarla bu terapistler aynı algılama şekline sahipler.
Bu anne ve babalar veya bu terapistler çocuğu teslim almaya çalışıyorlar. Çocuğu yeniden yaratmaları için çocuğun kendilerine izin vermesini istiyorlar. Çocuk da bu izni her zaman vermek istemiyor.

Kohut’un yaklaşımı ise farklı. Bu duvarın veya kalkanın tarafsız bir şekilde ele alınıp yorumlanmasını savunuyor.
Kohut bu yaklaşımı ile analize gelen bu kişilerin kendi kendilerine deneyim yaşama arzusuna karşı saygı duyduğunu göstermiş oluyor.