Türkçe’de beslenme takviyeleri veya sporcu destek ürünleri ismiyle bilinen bu maddelerin hemen hepsi Amerikan sağlık bakanlığı tarafından onaylanarak piyasaya çıkabilmektedirler. Aynı zamanda ülkemizde Tarım Ve Köy İşleri bakanlığı ürünlerin içerikleri konusundan son derece hassas davranmakta ve hatta sadece bu yüzden Amerika’da bulunan pek çok yüksek etkili ürün dahi ülkemize girememekte veya üretilememektedir. Satın alacağınız ürünün içeriğinin hangi maddeden elde edildiğini bilmek en önemli nokta ve en büyük hakkınızdır. Bunu birincil olarak aklınızda bulundurun.

Satın alacağınız ürünü incelerken içerik hammadde dokümanına özellikle dikkat etmenizi öneririm. Yabancı menşeli ürünlerde içerik bilgisinin o ürünün üretildiği dilde yazılı kısmına(tekrar ediyorum… o ürünün üretildiği ulusal dilde… Amerikan malıysa İngilizce, Alman malıysa Almanca vb… dikkat edecek) ve mümkünse öncelikle bu kısmı okuyacaksınız!

Bazı firmalar ithal edilen ürünün ana dilinde olan içeriğinin üzerine Türkçe etiket yapıştırarak içerikleri saklamaktadırlar.

Bunların başında protein tozları gelmektedir. Protein tozlarının temel hammaddesi bildiğiniz süt ve yumurta kaynaklarıdır. Sütten değişik filtrasyon ve ısı yöntemleriyle ayrıştırma yapılarak saf protein elde edilmektedir. Whey proteinde peyniraltı suyu kullanılırken, casein’de daha yoğun süt ayrışımı yapılır. Yumurta proteinlerinde ise yumurtanın değişik ayrışımları sağlanarak saflaştırma ve kurutma işlemleri uygulanmaktadır. Her üretim prosesinde mutlaka o ürüne uygun filitre tekniği kullanılmaktadır. Genel ve sık kullanılan yöntemler kısaca Ultra-filtration, ion geçişli filtrasyon, micro-filtration, ve çapraz geçişli filtrasyondur. Her yöntem elde edilen protein tozunun kalite ve hızını ortaya koyar.

Protein ihtiyacı için kullanılan bir diğer ürün olan amino asitlerin hammaddeleri çeşitlidir. Genelde yumurta albumini ve peyniraltı suyu kullanılarak üretilen bu tür ürünlerin içeriklerine enzim arttırıcılar ve b vitaminleri de eklenir. Son dönemde popülaritesini yitirmesine rağmen iyi sonuç veren beslenme takviyeleridirler.

Gainer türü kilo aldırıcıların genel içeriği yoğun karbonhidratlardır.

Yoğun karbonhidrat için genelde maltotextrin,dextroz ve fructoz’dan karışım şeklinde elde edilen ürünlerdir. Bu maddeler aslında doğada bulunan ve saflaştırma yöntemiyle elde edilen doğal yiyeceklerdir.

Creatine için en sık kullanılan hammadde kırmızı et ve et ürünleridir. Creatine’in saflaştırma yöntemi zor olduğundan Avrupa ve amerikada creapure onaylı damga özellikle gözlenmelidir. Creatine alırken hangi özellikte alacağınız o creatine’in nasıl kimyasal bir işlem gördüğünü belirtmelidir. Mesela creatine ethyl ester o creatine’in esterize edildiğini size anlatır.

Son dönemde çok çeşitli creatine çıkmasına rağmen genel olarak temel form aynıdır.

Yağ yakıcıların pek çok çeşidi vardır. Ama genel olarak termojenik ve lipotropik olarak ikiye ayrılırlar. Termojenik özellikleri olanlar genelde bitki kökleri ve yapraklarından elde edilen doğal ısı arttırıcılar içerirler. Mesela kırmızıbiber özü veya limon kabuğu özü…

Lipotropik olanlar ise daha çok hücre içine yağ girişi sağlayan maddeleri içerirler.Krom, carnitine ve cla bunların başında gelen maddelerdir.Carnitine genelde kırmızı etten yapılmaktadır, cla ise bir tür yağ asididir ve bitkilerden elde edilir.

Pump ajanları yani pompa ve performans ürünleri genelde creatine ve arginine emino asitlerinin bileşiminden elde edilmektedirler. Protein tozu elde etmek için saflaştırılan hammaddelerin içinden ultrafiltrasyon yöntemi kullanılarak elde edilen bu değerli tek emino asitler genelde yanlarına bitkisel aktive ediciler eklenerek daha verimli hale getirilirler.

Tüm bu maddelerin gerek salon gerekse salon dışı yapılan sporlarda maksimal veriminin olabilmesi için tek ve değişmez ana kural vardır: Temel beslenmenizin çok iyi olması!

Öncelikle ihtiyacınız olan günlük kalori oranı esas teşkil eder. Gün içinde 24 saat döngüsünde aldığınız kalorinin toplamı sizin spor ve günlük yaşam enerjinizi karşılamalıdır. Bunun yanında vereceğimiz protein ve karbonhidrat oranlarına bu kalori oranı içinde dikkat etmeniz gerekiyor. Yetersiz kalori durumunda size hiçbir ürün yardımcı olamaz. Proteini istediğiniz kadar kullanın, karbonhidratı istediğiniz kadar tüketin şayet bunlardan gelen kalori oranı amacınıza uygun şekilde senkronize edilmemişse boşuna kürek çekiyorsunuz demektir.

Aynı mantık yağ yakıcılar için de geçerlidir: Günlük kalori alımınız verilecek kiloya göre elimine edilmemişse yağ yakıcı size yardımcı olamaz. Salonlarda sıkça gözlemlediğimiz ve gelen sorularda sıkça karşılaştığımız ana olgu genelde bu. Örnek verelim:

- Hocam yağ yakıcı aldım, 3 kutu bitti hala kilo vermedim… bu ürün işe yaramıyor mu?

Ürün mutlaka işe yarar, ama üç ama beş. Aldığınız ürünün markası ve hammaddesi mutlaka çok önemli ama siz antrenman sonrası İskender  yemeye devam ediyor, öğlenleri burger king yapıyorsanız yağ yakıcının sizin için yapabileceği pek bir şey olmaz. Aynı şey durumun tam tersi yani kilo alımı ve kas yapılanması durumunda da geçerlidir.

- Hocam ben gainer aldım, yanında protein tozu kullanıyorum… Neden hala 50 kiloyum?

Bu soruya yanıt vermeden önce tek soru sormanızı öneririm:  – Gün içinde ne yiyorsunuz?

Buna aldığımız cevap genelde 1500–2000 kalorilik amele(!) diyeti oluyor. Sabah kalktığınızda 2 dilim ekmeğin üzerine tereyağı sürüyor ve 1 yumurta yiyorsanız ve öğlen tavuk döner sandviçle gününüz geçip akşam eve geldiğinizde evde ne varsa sizi doyuruyorsa elinizdeki o üründe değil, sizde hata var. Tekrarlıyorum, ürün mutlaka işini yapar. Ama üç ama beş. Burada kilit nokta yine gün içi 24 saat döngüsünde ihtiyacınız olan kalori oranının normal beslenme kaynaklarından olan akışıdır. Performans sporları yapan pek çok arkadaşım gün içinde yorgun hissettikleri zaman fazla antrenman yaptıklarını düşünürler.Hayır, antrenman fazla değildir.Antrenmanda ihtiyaçları olan kaloriyi yeterli oranda almadıkları için metabolizma yorgunluk hissiyle alarm vermektedir.İnsan vücudu çok gelişmiş bir sinir sistemine sahiptir ve size devamlı mesaj yollar.Bu mesajları çok basit dinleme yöntemleriyle çözümleme yapmanız mümkündür.Antrenman sonrası çok yorgun hissediyorsanız büyük ihtimalle kas içi glikojen depolarınız yeterince dolmamış demektir.Burada karbonhidratı yükseltince bu yorgunluğun yavaş yavaş azaldığını göreceksiniz.Veya kas ölçüsü kazanma döneminde iyi beslenmenize rağmen ölçü sabit kalıyor.Burada da büyük ihtimal metabolizmanızın protein ihtiyacı artmıştır.Bir kaç gün proteni yarıya indirerek bunun ardından protein yüklemesi yöntemini kullanarak ölçünüzü patlatmanız mümkündür.

 

Bir diğer faktör kullanılan ürünlerin kullanan kişinin geçirdiği veya içinde bulunduğu hastalıklara olan etkisi ve etkileşimidir. Mesela tansiyon veya kalp hastası olan bir insana pump ajanı vermeniz tehlikelidir veya tiroid riski veya hastalığı bulunan birisinin yağ yakıcı kullanması sakıncalıdır. Gut veya ur problemi olan birisine protein tozu veremezsiniz. Kilo problemi olan bir obeze de gainer vermeniz mantıklı değildir.

Tüm bunların yanında son ve önemli bir faktör ise kullanılan ürünlerin antrenmanla kombine edilmesidir.Uygulanan antrenman yönteminin ürünlerin etkinliğini arttırması bakımından etkin olması gerekmektedir Örnek vermemiz gerekirse: Pump ürünlerini kullanan bir sporcunun karbonhidrattan zengin bir diyet izlemesi gerekir çünkü pump ürünlerinin ana maddesi olan arginine amino asidi yüksek karbon seviyelerinde etkili olabilmektedir.Creatine de karbonhidratı seven bir diğer performans arttırıcıdır.

Aynı şey tam tersi yöntemde yani yağ yakma ve kilo verme döneminde yağ yakıcılar için de geçerlidir. Bu durumda ise kalori alımı karbonhidrat üzerinden aşağı çekilirken yağ yakıcının etkinliği arttırılmış olur. Antrenmanda uygulanan yöntemlerinde etkinlik üzerinde rolleri vardır.Mesela gainer ve pump ürünü kullanan sporcuların mutlaka yüksek tekrar sayılarını kullanmaları gerekir.10 tekrarın üzerinde olan bu tekrar sayılarında ürünler kas içine daha iyi taşınacağından alınan verimde artacaktır.

Yağ yakıcılarda ise durum farklıdır. Yağ yakıcılar özellikle cardio türü antrenmanda etkin olduklarından bu tür ürünlerin cardio seansı öncesi alınması mantıklıdır.Bu şekilde cardio öncesi metabolizma ısı seviyesi yükseltilip hücre içine yağ asitlerinin girişi sağlanarak cardio da daha fazla yağ yakımı uyarılacaktır.

Bütün ürünler yukarıda bahsettiğimiz yaklaşımın genel bir değerlendirmesiyle mercek altına alınmalıdır. Gerek satın alırken, gerekse kullanım esnasında ürünü satın aldığınız firmanın destek ünitesi size gerekli cevapları verebilecek personeli bünyesinde bulundurmalıdır.Satın aldığınız ürünü sattıktan aldıktan sonra sizinle ilgilenmeyen firma büyük ihtimal sizin sağlığınızı da önemsemez.Onların amacı sadece o ürünü satmaktır, hepsi bu.

Amerika’da pek çok firmanın 24 saat canlı destek hattı bulundurmasının ana sebebi budur.