|
|
|
Stres.Kolayca ağzımıza alıyoruz bu kelimeyi, oluşturabileceği zararların da farkındayız aslında. Kimi “iyi” kimi de “kötü” diyor stres için. Ama hiç kimse çok açık değil bu konuda. Tam bir muamma.
Peki, nedir stres? Stresi; herhangi bir rahatsızlık etkenine karşı otomatik olarak vücudu tetikleyen fizyolojik sistemler bütünü olarak tanımlayan, yirminci yüzyılın başlarında Avusturyalı bir hekim olan Hans Selye’dir.
‘İyi’ ya da ‘kötü’ stres nedir? Bu, doğru bir ayrım değildir. Bilim adamları stresi daha çok akut stres ve kronik stres şeklinde ayırmaktadır. Akut stres, çevresel değişimlere uyum sağlayan bir mekanizma, hayatın bir parçasıdır. Örneğin; sokakta sakin bir şekilde karşıdan karşıya geçiyorsunuz ve ansızın bir araç hızla üzerinize geliyor.
Korkuyorsunuz ve tepkiniz: Adrenalin dürtüsü, oksijeni kalp, beyin ve kaslar gibi istekli organlara taşıyor ve glukokortikoid salgı, tepki için gereken şekeri hazır hale getiriyor. Olay bittikten sonra kendinizi bitkin hissetmenize neden olan büyük bir korkuya sahip olabilirsiniz fakat daha sonra her şey normale döner.
Uzun süren stresli durumlarda ise stres kronikleşir. Vücut fiziksel ve duygusal belirtilerle karakterize edilmiş bir tükenme aşamasına girer. Eğer zamanla bu yerleşirse, hastalık niteliğinde çeşitli durumlara yol açar.
Strese karşı nasıl önlem alınmalıdır? Hans Selye tarafından açıklanan, tümüyle fizyolojik bir yaklaşım gelişti. Stres, sadece hastalığa değil, başka etmenlere de yol açmaktadır.
Kendi içinde ’stresli’ olmayan bir olay, duruma bağlı olarak daha sonra farklı insanlar tarafından farklı algılanacaktır; psikolojik etmenler, çevresiyle özel bir ilişkiyi devam ettirme, vb. Çeşitli ve dengeli beslenme, fiziksel etkinlikler, asgari birçok hastalığa karşı koruyucu faktörlerdir.
Son yirmi yılda yapılan araştırmalar gösteriyor ki, günlük yapılan bir fiziksel etkinlik, yaşam boyunca birçok yararı beraberinde getirmektedir. Bunun için de; çevreyle iyi bir uyum yakalamak ve stresin etkileriyle baş etmek için Psychocorporal teknikleri düzenli olarak uygulama ( duygularla aranıza mesafe koyma, nefes alma, rahatlama ) öneriliyor.
Clarisse Gardet
Çeviri: Canan Taşcılar
|