Ulusal ve uluslararası sosyal politika kavramları arasındaki farklılıklar nelerdir?
• Uluslararası kuruluşlar tarafından benimsenen sosyal nitelikli ilkeler ve yaratılan kurallar, yaşadığımız dönemde ulusal sosyal politikalara büyük ölçüde yön vermektedir. Her alanda yaşanılan entegrasyon süreci, bu yöndeki gelişmeleri uyararak, sosyal politikaların uluslararası kaynaklarına daha da önem kazandırmaktadır.
• Uluslararası sosyal politikaların dayalı olduğu ilkeler ve kurallar, ulusal sosyal politikalar için bir kaynak oluşturur.
Uluslararası sosyal politikaların doğup, gelişmesine hangi nedenler yol açmıştır?
• Ülkeler arasında rekabet eşitliğini sağlamak, uluslar arası kamuoyunun baskısı, devletlerin siyasal yaklaşımları, kendi kendine yardım hareketlerinin uluslararası düzeyde kurumlaşması, sosyal politikaların uluslararası kaynaklarına duyulan gereksinim sosyal politikaların uluslararası boyutlar kazanmasında etkili olmuştur.
Uluslararası sosyal politikalar günümüze dek süregelen dönem içinde, hangi koşullar altında, nasıl gelişmiştir?
Sosyal politikaların uluslararası normlarını oluşturabilmek doğrultusundaki ilk girişimler, bireysel nitelikte olmuş ve olumlu bir sonuç vermemiştir.
• Bu alanda yapılan bireysel girişimleri, bazı devletler tarafından başlatılan resmi çalışmalar izlemiş, ancak bu çabalardan da olumlu sonuçlar alınamamıştır.
• Uluslararası bir meslek kuruluşunun, çeşitli devletler katında sürdürdüğü çalışmalar, sosyal politikaların ilk uluslararası normlarının dağılmasında etkili olmakla birlikte, bu yönde somut adımlar ancak 1.Dünya Savaşı’nın ardından atılabilmiştir.
Uluslararası sosyal politikaları taşıyan kuruluşlar arasında Uluslararası Çalışma Örgütü, hangi özellikleri ile öne çıkarak önem kazanır?
• Uluslararası sosyal politikaların ilkelerini ve kurallarını yaratıp, geliştirmek, bu normlara evrensel düzeyde işlerlik kazandırmak, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün doğrudan görev alanına girer. Bu özelliği nedeniyle Örgüt, başka uluslararası kuruluşlardan ayrılır.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün organları ile bu organların işlevleri nelerdir?
• Uluslararası Çalışma Konferansı, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün yasama organıdır. Örgüt’ün Sözleşme ve Tavsiye niteliğindeki kararları Konferans tarafı ndan alınır.
• Uluslararası Çalışma Örgütü’nün Yönetim Kurulu, yürütme organı işlevi görür.
• Uluslararası Çalışma Örgütü’nün, teknik ve sosyal alanlarda görev yapan iki alt uzman kuruluşu bulunur. Bu enstitü ve merkez, Uluslararası Çalışma Bürosu olarak adlandırılan, Örgüt’ün bir başka organına bağlıdır.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün Sözleşme ve Tavsiye niteliğindeki kararları, örgüte üye devletler yönünden neden önem ve değer taşır? Bu kararlar arasındaki farklılıklar nelerdir?
• Uluslararası Çalışma Örgütü, oluşturduğu normlara ilişkin kararlar alırken, üye devletlerin koşullarını göz önünde tutar. Örgüt’e üye devletler, Tavsiye niteliğindeki kararlardan dilerlerse yararlanırlar.
• Üye devletlerin; Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmelerini, Örgüt’ün statüsünde belirtilen koşullara uygun olarak onaylayıp, uygulamaya koymak yönünde, Örgüt’e üye olmaktan kaynaklanan bir yükümlülükleri bulunur.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün denetim süreci nasıl işler ve sonuçlanır? Örgütün bu bağlamda bir etkinliğinden söz edilebilir mi?
• Uluslararası Çalışma Örgütü, üye devletleri, genel ve özel olarak denetler.
• Örgüt, sürdürdüğü denetimlerin sonuçlarını, uluslar arası kamuoyuna katında dile getirir.


1. Uluslararası Sosyal Politika alanında ilk bireysel girişim kim tarafından başlatılmıştır?
a. Daniel LEGRAND
b. Sir Walter SCOTT
c. Adolphe BLANQUI
d. Robert OWEN
e. Victor HUGO
2. Uluslararası Sosyal Politika alanındaki ilk resmi girişim, hangi ülke tarafından yapılmıştır?
a. İngiltere
b. İsviçre
c. Almanya
d. Rusya
e. Fransa
3. Uluslararası Çalışma Örgüt’ü hangi yıl kurulmuştur?
a. 1900
b. 1909
c. 1919
d. 1929
e. 1945
4. Aşağıdakilerden hangisi, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün organlarından biri değildir?
a. Uluslararası Çalışma Örgütü Bürosu
b. Uluslararası Çalışma Örgütü Konferansı
c. Uluslararası Çalışma Örgütü Bakanlar Kurulu
d. Uluslararası Çalışma Örgütü Uluslararası Sosyal Araştırmalar Enstitüsü
e. Uluslararası Çalışma Örgütü Yönetim Kurulu
5. Uluslararası Çalışma Örgütü’nde yer alan işçi ve işveren kesimi temsilcilerini kim seçer?
a. Üye devletin parlamentosu
b. işçi ve işveren birliği
c. Üye devletin hükümeti
d. Ülke genelinde çok üyeye sahip üst işçi ve işveren sendikaları
e. Ekonomik ve sosyal konsey
6. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün Yönetim Kurulu’nda kaç hükümet temsilcisi delege bulunur?
a. 10
b. 12
c. 28
d. 25
e. 30
7. Uluslararası Çalışma Örgütü Konferansı’nda bir Sözleşme kararının alınabilmesi için gerekli kadar yetersayısı nedir?
a. 1/3
b. 1/2
c. 3/5
d. 2/3
e. 4/5
8. Üye devletler kendilerine iletilen Sözleşmeleri, çok özel durumlarda, en geç kaç ay içinde yasama organına göndermekle yükümlüdür?
a 6
b. 12
c. 18
d. 24
e. 36
9. Aşağıdakilerden hangisi, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün genel denetim yetkisi çerçevesinde oluşturduğu kurullardan birisidir?
a. Konferans Komitesi
b. Guvernörler Kurulu
c. Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü
d. Uluslararası Araştırmalar Merkezi
e. Adalet Kurulu
10. Uzmanlar Komitesi hangi üyelerden oluşur?
a 3 Uluslararası Adalet Divanı üyesinden
b. Yönetim Kurulunun asli üyelerinden
c. 10 Yönetim Kurulu üyesinden
d. 20 bağımsız uzmandan
e. Her üye devlet tarafından seçilerek, gönderilen üyelerden


CEVAPLAR

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
D B C C D C D C A D


ÜNİTE-6
İstihdam Politikaları
Sosyal politikaların, işsizlikle savaşım politikaları içindeki yeri ve işlevi nedir?
• Ekonomi politikaları ile birlikte ve uyumlu biçimde sürdürülmesi gereken sosyal politikalar, sorunun sosyal sakıncalarını önleyebileceği gibi, çözümüne
de küçümsenemeyecek katkılar sağlar.
işsizlik; bireysel ve toplumsal yönden hangi olumsuzlukları beraberinde taşır?
• Gelir sağlayabilecekleri bir işte çalışmaları, bireylerin fiziksel ve sosyal yönden var olabilmelerinin ön koşuludur.
• işsizler, ulusal gelirin oluşumuna katkıda bulunmadan, bölüşümüne ortak olurlar.
• işsizlik; kayıtdışı isihdamı ve yeraltı ekonomisini besler, endüstri ilişkileri ve sosyal güvenlik sistemlerini yıpratır, çalışma koşullarının ağırlaşmasına yol açar, engellilerin istihdamını engeller.
işsizliğe karşı korumayı öngören sosyal politikaların dayanakları nelerdir?
• Sosyal politikaların uluslararası kaynakları; devletleri, vatandaşlarını işsizliğe karşı korumakla yükümlü görür. Bu alandaki görevleri, sosyal hukuk devleti niteliğini kazanabilmelerinin de bir gereğidir.
işsizliğe karşı istihdam politikalarının hangi araçlardan yararlanılır?
• Nüfus Politikaları, Tarım Politikaları, Yeni Bilgi ve Beceriler Kazandırma Programları,.iş Bulma Hizmetleri, iş Yaratma Politikaları, Bağımsız Çalışmaya Yönlendirme, işsizlik sigortaları, iş Hukuku Kurallarının işsizlikle Savaşım Yönünde Yapılandırılması, iş ilişkileri ve Yaşamında Esnekleşme.
1. Aşağıdakilerden hangisi, iş arayanlar ile işgücü gereksinimi duyanların biraraya gelebilmelerini güçleştiren etkenlerden biri değildir?
a. Çalışma koşullarındaki farklılıklar
b. işgücü gereksinimlerindeki farklılıklar
c. Gelir düzeylerindeki farklılıklar
d. Sayısal çoklukları
e. Coğrafi dağınıklıkları
2. iş piyasasında aracılık hizmetleri hangi dönemde verilmeye başlanmıştır?
a. Sanayi Devrimi’nin ardından
b. Yüzyılımızın başlarında
c. 1. Dünya Savaşı’ndan sonra
d. 1929 Ekonomik Bunalımının ardından
e. 2. Dünya Savaşı’nın ardından
3. Çalışma yaşamında esnekleşme, önce hangi alanında başladı?
a. işyeri
b. Çalışma süresi
c. Ücret
d. iş ilişkisinin kurulması
e. Sosyal sigorta
4. Aşağıdakilerden hangisi bir Sosyal Güvenlik Sisteminin primli aracıdır?

a. Sosyal yardımlar
b. Sosyal sigortalar
c. Sosyal hizmetler
d. Sosyal sübvansiyonlar
e. Sosyal koruma

5. işsizlik sigortalarının hangi işlerde uygulanabilmesi güçtür?

a. Sanayi
b. Hizmet
c. Ağır ve tehlikeli
d. Tarım
e. Sürekli

6. UÇÖ kararları, işsizlik sigortası ödeneğinin, sigortalının primine esas alınan son kazancının en az yüzde kaçının altında olamayacağını öngörür?

a. 25’inin
b. 40’ının
c. 45’inin
d. 50’sinin
e. 65’inin

7. işsizliğe karşı koruma, hangi ilkenin bir gereğidir?

a. Sosyal adalet ilkesinin
b. Hukuk devleti ilkesinin
c. Adil refah ilkesinin
d. Tarafsız devlet ilkesinin
e. Sosyal devlet ilkesinin

8. işsizlik sigortaları, işsizliği hangi nitelikte bir risk olarak kabul eder?

a. Sosyal - Mesleki
b. Mesleki - Ekonomik
c. Fiziksel - Mesleki
d. Ekonomik - Fiziksel
e. Sosyal – Ekonomik

9. Aşağıdakilerden hangisi işsizlik sigortasından yararlanabilmenin bir koşulu değildir?

a. işsiz kalma nedeni
b. iş önerisinin reddi
c. Hak edilme koşullarının yerine getirilmesi
d. Bekleme süresinin tamamlanması
e. Kalifiyelik özelliği

10. Aşağıdakilerden hangisi, iş bulabilmenin kolaylaştırılması doğrultusunda işlevi olan hukuki bir düzenlemedir?

a. Feshi ihbar önelleri
b. Kıdem tazminatı
c. Bildirimsiz fesih
d. Deneme süresi
e. Fazla süreli çalışmalar



CEVAPLAR

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
C A B B D C E E E B


ÜNİTE-8
Ücret Politikalarının Dayanakları ve Çerçevesi
iş süresi denilince neyi anlamak gerekir? iş süresi yönünden sosyal korunma gereksinimi hangi nedenlere ortaya çıkar ve hangi gerekçelere dayanır?
iş süresi, işgörenin iş görme borcunu yerine getirdiği dönemsel zamanı ifade eder.
Sosyal politikalar; işgörenlerin, iş ve dinlenme sürelerinin uzunluğu ile iş sürelerinin gün içindeki yerinin yol açabileceği sakıncaları önleyebilmek amacıyla çalışma yaşamında korunmasını hedefler.
işgörenler için çalışmak, nasıl iş ilişkisinden kaynaklanan bir yükümlülük ise, çalışma sürelerinin uzunluğu ve gün içindeki yeri yönünden korunulmak ve dinlenmek de bir haktır. Bu hakkı güvence altına almak ise sosyal bir nitelik taşıyan devletin görevidir.
Sosyal politikalarla iş görenlerin; çalışma süreleri bakımından hangi yön ve biçimde korunmaları öngörülür?
• Normal çalışma süresinin uzunluğu, ulusal mevzuatlarla belirlenir. Bu alanda getirilmiş olan hukuki düzenlemeler, normal olandan kısa ve uzun iş sürelerinin nitelendirilmesinde yardımcı olur.
• Bazı işlerin yürütüm koşulları, normal günlük iş sürelerinden daha kısa süre ile çalışılmasını gerektirir. Normal iş süresinden daha kısa süre ile çalışılması gereken işlerde, çalışma süreleri; bu alandaki uluslararası gelişmelerin kılavuzluğunda ulusal mevzuat hükümleriyle ayrı ayrı belirlenerek, uygulamaya konulmalıdır.
• Gece dönemlerinde sürdürülen çalışmalar, taşıdıkları özellikler nedeniyle, süresi ve uygulanabilme koşulları yönünden daha katı bir koruma rejimini gerektirir.
• Zorunlu ya da olağandışı nedenlerle normal iş süresinden daha uzun süreli çalışmalar ise, ancak bazı koşullara bağlı tutularak yapılabilir. iş sürelerine ilişkin düzenlemeler, esnek çalışma biçimleri yönünden nasıl bir anlam taşır?
• Esnek çalışmaların çeşitliliği ve özellikleri arasındaki farklılıklar, çalışma yaşamının iş süreleri yönünden, her esnek çalışma biçimi için ayrı ayrı ve ayrıntılı hükümlerle düzenlenmesini gerektirir. Bu nedenle de, iş görenlerin iş süreleri yönünden korunmasını öngören politikaların biçimlenip, işlerlik kazanabilmesi zorlaşır. Ayrıca, esnek çalışma biçimleri için getirilecek hukuki düzenlemelerin salt yaratılmasında değil, uygulamaların denetlenmesinde karşılaşılabilecek sorunları aşmanın önemi de gözden ırak tutulmamalıdır. Sosyal politikalarla iş görenlerin, dinlenme süreleri bakımından hangi yön ve biçimde korunmaları öngörülür?
• işgörenler hafta tatili, genel tatil günleri ile yıllık izin dönemlerinde çalıştırılmaz. Ancak çalıştırılmış gibi kendilerine ücret ödenir. Bu bağlamda dinlenme hakkı, şahsa bağlı bir hak niteliği taşır.


1. Bir işyerinde sürdürülen faaliyet kesintisiz olarak günde en çok ne kadar olabilir?

a. 8 saat
b. 16 saat
c. 24 saat
d. iş görenlerin normal çalışma süresi kadar
e. Normal ve fazla süreli çalışmaların toplam süresi kadar

2. işçi statüsü altında çalışanların, normal çalışma süresinin haftalık azami uzunluğu nasıl belirlenmelidir?

a. Yasama organı tarafından
b. işçi ve işveren tarafından
c. işçi ve işveren sendikaları tarafından
d. Bireysel ya da toplu iş sözleşmesi ile
e. işveren tarafından

3. Çalışma sürelerinin uzunluğu, aşağıdakilerden hangisi üzerinde doğrudan bir etki oluşturmaz?

a. Üretilen mal ve hizmetlerin fiyatları
b. iş güvencesi
c. işgücü sağlığı
d. işsizlik oranları
e. Dinlenme süreleri

4. Aşağıdakilerden hangisi, sosyal politikalarca günümüzde uygun (optimal) iş süresi uzunluğu olarak kabul edilir?

a. Günde 7, haftada 36 saat
b. Günde 7, haftada 42 saat
c. Günde 7.5, haftada 42 saat
d. Günde 8, haftada 40 saat
e. Günde 8, haftada 45 saat

5. Aşağıdakilerden hangisi esnek çalışma biçimlerinden biri değildir?

a. Evde çalışma
b. iş paylaşımlı çalışma
c. Vardiyalı çalışma
d. Çağrı üzerine çalışma
e. Part-time(kısmi) çalışma

6. Bir işyerinde art arda ya da ayrı zamanlarda, iş sürelerinin başlama ve bitiş zamanları birbirinden farklı iş gören gruplarına ne ad verilir?

a. Posta
b. Tim
c. Takım
d. Ekip
e. Grup

7. Çalışma sürelerinde yeknesaklık denilince neyi anlamak gerekir?

a. Günlük iş sürelerinin, birbirine eşit uzunlukta olmasını
b. Günlük iş sürelerinin normal (optimal) uzunlukta olmasını
c. Esnek çalışma süresi uygulamalarını
d. işgörenler arasında, çalışma süresinin uzunluğun yönünden hiç bir ayrımın gözetilmemesini
e. Normal çalışma süresinden daha uzun çalışma süresinin öngörülmemesini

8. Aşağıdakilerden hangisi, normal çalışma süresinden daha uzun süreli çalışmalar yapılabilmesinin koşullarından birisi olamaz?

a. Olağan dışı bir nedenin varolması
b. Devam süresinin iş sözleşmesinde gösterilmiş olması
c. Normal çalışma süresi için öngörülenden daha yüksek bir ücret karşılığında yapılması
d. Gençlerin, kadınların ya da sakatların uygulamalar dışında tutulması
e. Devam süresine bir sınır getirilmesi

9. Aşağıdakilerden hangisi, iş sürelerinin gereğinden kısa tutulması durumunda oluşabilecek sakıncalardan birisidir?

a. işsizlik oranlarının yükselmesi
b. işgücü sağlığı ve güvenliği alanında olumsuzlukların yaşanılması
c. Meslek risklerinin çoğalması
d. Ücret gelirinin azalması
e. Üretilen mal ve hizmet kalitesinin bozulması

10.Aşağıdakilerden hangisi, gereğinden uzun tutulan iş sürelerinin beraberinde getireceği sakıncalardan birisi değildir?

a. iş kazaları ve meslek hastalığı riskinin çoğalması
b. Sosyal yaşama katkı ve katılımı sınırlandırması
c. işletme giderlerinin artması
d. işsizlik oranlarının yükselmesi
e. Üretim düzeyinin azalması


CEVAPLAR

1 2 3 4 5
C A B D C
6 7 8 9 10
A A B E E




ÜNİTE-9
Ücret Politikaları
Eşit işe, eşit ücret ödenmesi ilkesi, nasıl bir anlayışı ifade eder? ilkeye işlerlik kazandırabilmek, hangi koşulların varlığını gerektirir ve bu alanda hangi güçlüklerle karşılaşılır?
• Eşit işe eşit ücret ilkesi; aynı işyerinde, eşit değerde işlerde, aynı verimle çalışanların ücretleri arasında bir farklılık gözetmeme düşüncesini ifade eder. Aynı nitelikteki iş kavramının açık olarak ifade edilebilmesi yönünde karşılaşılan güçlükler, bu alanda güncel bir tartışma ortamının oluşmasına yol açmaktadır.
Belirlenen ücretin reel değeri, fiyat yükselişleri karşısında hangi yol ve yöntemlerden yararlanarak, nasıl korunabilir?
• Enflasyon oranlarının yüksek seyrettiği ülke ve dönemlerde, saptanmış olan ücretlerin gerçek satın alma gücünü korumak, gereksinim olmaktan da öte bir zorunluluk haline gelir.
• Bu alanda; iş sözleşmeleri, mevzuat hükümleri, fiyat ve ücretlerin dondurulması yöntemi, toplumsal anlaşmalar, otomatik endeksleme yöntemi gibi araçlarından yararlanılır.
En az ücret düzeyinin ülke genelinde belirlemesi neden önem taşır? Asgari ücreti, başka ücret düzenlemelerinden ayıran özellikler nelerdir? Asgari ücretler hangi kurumlar tarafından, hangi ölçüt ya da göstergelerden yararlanılarak, nasıl saptanır?
• Sosyal ücret anlayışının bir gereği olarak, bağımlı statüler altında çalışanların ve bakmakla yükümlü bulundukları kişilerin sosyoekonomik gereksinimlerini asgari düzeyde karşılayabilmelerine yetecek ücret miktarı hukuki düzenlemlerle belirlenerek güvence altına alınır.
• Asgari ücret taraşar açısından bağlayıcı bir ücret düzenlemesidir. işgörenin ve işin nitelikleri göz önünde tutularak belirlenmez. Tüm bağımlı statüler altında çalışanları kapsamanın ötesinde, parasal nitelikli bazı yaptırımlar ile ikramiye ve tazminatların hesaplanmasında bir gösterge olarak seçilir. Asgari ücret düzenlemesi, ulusal gelirin adil biçimde yeniden dağıtılabilmesi doğrultusunda bir sosyal politika aracıdır. Asgari ücretler, ülke genelinde sosyoekonomik bağlamda, mikro ve makro açıdan pek çok göstergeyi etkiler.
• Çeşitli ülkelerde asgari ücretler, farklı kurum ya da kuruluşlar tarafından, farklı yöntemlerle belirlenir.
Asgari ücretlerin ulusal düzeyde belirlenmesi yönünde bir anlayış giderek yaygınlaşmaktadır. Ücretler; ödenme biçimi, yeri ve dönemi yönünden nasıl korunulmalıdır?
• iş görme karşılığında ödenen kök ücret parasal bir nitelik taşır. Ücret, bir ülkede geçerli para birimi ile işgünleri ve işyerlerinde ödenir. Ücretlerin düzenli olması gereken ödenme dönemi en çok 1 ay’a dek uzatılabilir.
Ücretin neden belgelenmesi gerekir? Ücreti belgeleme va belgeleri koruma alanında yükümlülük kime aittir?
• Doğabilecek ihtilaşarda bir kanıta duyulacak gereksinim nedeniyle, ücret niteliğindeki ödemelerin belgelenmesi ve bu belgelerin işveren tarafından korunması gerekir.
1. Eşit işe eşit ücret ilkesi, aşağıdaki ücret türlerinden hangisi için geçerli değildir?

a. Kök ücret
b. Ek ücret
c. Asgari ücret
d. Kök ve ek ücret
e. Akord ücret

2. Bir işyerinde görülen işlerin, birbirleriyle karşılaştırmasının yapılıp değerlerine göre sıralandırılmasına ne ad verilir?

a. iş tanımı
b. Ücret sistemi
c. iş değerlendirmesi
d. Hiyerarşi
e. Performans

3. Aşağıdakilerden hangisi, ücretin satın alma gücünü korumak amacıyla yararlanılan araçlardan biri değildir?

a. Toplumsal anlaşmalar
b. Mevzuat hükümleri
c. Otomatik endeksleme yöntemi
d. iş değerlendirmesi
e. iş sözleşmeleri.

4. Aşağıdakilerden hangisinde toplumsal anlaşmaların taraşarı doğru olarak verilmiştir?

a. Hükümet ve işveren sendikaları
b. Hükümet ve işçi sendikaları
c. Sivil toplum örgütleri ve meslek odaları
d. işçi ve işveren sendikaları ve hükümet
e. Yürütme, yasama ve yargı organları

5. Toplumsal anlaşmalar öğretide hangi adla da ifade edilmektedir?

a. Tavsiye
b. Sosyal kontrat
c. Sözleşme
d. Mukavele
e. Toplu iş sözleşmesi

6. Eşel Mobil yönteminin uygulanması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a. Bu yol ile reel ücretlerin sabit tutulması hedeşenir.
b. Uygulamalarda daha çok fiyat endeksleri temel alınır.
c. Toplu pazarlık sisteminin bir seçeneğidir.
d. Ülke genelinde, yürürlüğe konulacak hukuki düzenlemelerle işlerlik kazanır.
e. Toplu sözleşme hükümleri içinde yer verilebilir.

7. Asgari ücretlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a. Bir pazarlık ücretidir.
b. Bağlayıcıdır.
c. Ek ücret anlayışının ürünüdür.
d. Salt işçi statüsü altında çalışanları kapsar.
e. Normal iş süresinden daha uzun süren çalışmalar için ödenecek ücretlere ölçüt olur.

8. Asgari ücret düzenlemeleri hangi alanda doğrudan bir etki oluşturmaz?

a. Genel fiyat düzeyi
b. istihdam hacmi
c. işsizlik oranları
d. Ekonomik büyüme
e. Sendikal kademelenme

9. Ücret ödenme dönemi en geç ne kadarda bir olabilir?

a. 1 hafta
b. 15 gün
c. 1 ay
d. 3 ay
e. 6 ay

10. Ücret ödemelerini belgeleme konusunda kim ya da kimler yükümlüdür?

a. işçi
b. işçi ve işveren
c. Personel müdürü ve yanında çalışan işçiler
d. işveren
e. Ödemelerle ilgili zarara uğrayan taraf



CEVAPLAR

1 2 3 4 5
E C D D B
6 7 8 9 10
C B E C D


ÜNİTE-10
Sakatların ve Eski Hükümlülerin Çalışma Yaşamında Korunması
Kimlere engelli, sakat ve eski hükümlü denilir?
• Bazı özeliklerinden ya da toplumun sosyo-ekonomik koşullarından kaynaklanabilen nedenlerle, toplumsal yaşamda yer alıp, uyum gösterebilmelerinde bir sınırlılık ya da olanaksızlık bulunan kişiler engelli olarak nitelendirilir.
• Fiziksel ya da düşünsel yetenekleride bir eksiklik, bozukluk ya da yoksunluk bulunan kişilere sakat denilir.
• Yargı kararı ile kesinleşen hürriyeti bağlayıcı cezasını tamamlayarak cezaevinden çıkan kişi eski hükümlü olarak nitelendirilir.
Sakatlara ve eski hükümlülere yönelik sosyal politikalar nasıl gelişmiştir?Bu politikaların temelinde hangi nedenler bulunur? Dayanakları nelerdir?Bu politikaların başarısını hangi koşullar belirler?
• Sakatlar 19. yüzyıl’ın sonlarında, özel ve temel eğitim gereksinimlerinin karşılanabilmesi doğrultusunda sosyal politikalara konu olmaya başlamışlardır. 1. Dünya Savaşı’ndan sonra tıbbi ve mesleki rehabilitasyon hizmetleri, 2. Dünya Savaşı’nın ardından da istihdam edilebilmeleri bu politikalar kapsamında öne çıkmıştır. Yaşadığımız dönemde ise, sakatlara ve eski hükümlülere yönelik sosyal politikalar, sakatların istihdam edilmelerini ve iş ilişkileri ile yaşamının sakatlar yönünden özel olarak düzenlenmesini öngörür.
• Sakatların ve eski hükümlüler; sayısal çoklukları ekonomik açıdan taşıdıkları değer, sağlanabilecek psikolojik ve sosyal yararlar nedeniyle sosyal politikalara konu olurlar. Bu yönde getirilecek bir koruma rejimi, ahlaki ve hukuki bir sorumluluğun da gereğidir.
• Sosyal politikaların ulusal ve uluslararası kaynakları da, sakatların ve eski hükümlülerin korunmasını öngörür.
• Sakatların ve eski hükümlülerin korunabilmesi; bir ülkenin ekonomik gelişmişlik düzeyi, işgücü piyasasının koşulları, sosyal yaklaşımları ve kurulu hukuk sistemi ile yakından ilişkilidir.
Sakatlar ve eski hükümlüler çalışma yaşamını hangi alanlarda, nasıl korunmalıdır?
• Sakatlar ve eski hükümlüler kendi işlerini kurup, bağımsız çalışmaya yönlendirilebilir. Ancak, özellikleri ve bağımsız çalışmanın koşulları nedeniyle bu yöndeki uygulamalardan sakatların ve eski hükümlülerin yararlanabilmeleri güçtür.
• Sakatların çalışma yaşamında korunması, işe yerleştirilmeden önce başlar. işe yerleştirilme aşamasında devam eder. işe yerleştirmelerinden sonra de süre giderek tamamlanır. Birbirini izlemesi gereken bu sürecin her aşamadaki başarısı, bir sonrakini etkiler.
• Sakatlar ve eski hükümlülerin çalışma yaşamında bağımlı bir statü altında yer almasına yardımcı olan çeşitli yol ve yöntemlerden yararlanılır.


1. WHO tarafından, sakatların nüfusun yüzde kaçını oluşturduğu kabul edilmektedir?

a. 1’ini
b. 2’sini
c. 3’ünü
d. 5’ini
e. 10’unu

2. Sakatların korunmasını öngören sosyal politikalara ilk önce, aşağıdakilerden hangisi konu olmuştur?

a. Sakatlara parasal yardımlarda bulunulması
b. Sakatların özel ve temel eğitimleri
c. Sakatların tıbbi yönden rehabilite edilmeleri
d. Sakatların mesleki yönden rehabilite edilmeleri
e. Sakatların çalışma yaşamında yer alabilmeleri

3. Aşağıdakilerden hangisi eski hükümlülerin işe girmeden önce korunmaları kapsamında yer alan hizmetlerden birisidir?

a. Tıbbi tedavi
b. Tıbbi rehabilitasyon
c. Tıbbi ve mesleki rehabilitasyon
d. Özel eğitim
e. Sosyal rehabilitasyon

4. Aşağıdakilerden hangisi, işlemiş olduğu her hangi bir suç nedeniyle, hakkındaki yargı kararı kesinleşerek hürriyeti bağlayıcı bir cezaya çarptırılan kişiyi ifade eden bir kavramdır?

a. Zanlı
b. Hükümlü
c. Yaptırım
d. Ceza
e. Eski hükümlü

5. Uluslararası Çalışma Örgütü sakatlara ilişkin sözleşme kararını hangi yıl kabul etmiştir?

a. 1945
b. 1952
c. 1960
d. 1965
e. 1983

6. Aşağıdakilerden hangisi, sakatlanan yetenekleri onarma, yeniden kazandırma ve kişiyi sakatlığı ile birlikte yaşamaya alıştırma hizmetini ifade eder?

a. Tıbbi tedavi
b. Tıbbi rehabilitasyon
c. Özel eğitim
d. Mesleki rehabilitasyon
e. Sosyal rehabilitasyon

7. Bir işyerinin yanlızca bir bölümünün, sakatların ya da eski hükümlülerin istihdamı için ayrılması hangi yöntem kapsamında yer alan bir uygulama biçimidir?

a. Kota
b. işverenlerin sakat ve eski hükümlü çalıştırmaya özendirilmesi
c. Bazı iş ve mesleklerin seçilerek sakatlar ve eski hükümlüler için ayrılması
d. Korumalı işyerleri
e. Evde çalıştırma

8. Aşağıdaki yol ve yöntemlerin hangisi, eski hükümlüler yönünden daha dar bir uygulanma alanına sahiptir?

a. Kota
b. işverenlerin sakat ve eski hükümlü çalıştırmaya
özendirilmesi
c. Bazı iş ve mesleklerin seçilerek sakatlar ve eski
hükümlüler için ayrılması
d. Korumalı işyerleri
e. Evde çalıştırma

9. Sakatların iş ilişkileri ve yaşamının hangi alanında korunmaları gerekmez?

a. Normal iş süreleri
b. Ücret
c. Fazla süreli çalışmalar
d. Çalıştırma yasakları
e. iş ilişkisinin son bulma koşulları

10. Türkiye’de sakatların ve eski hükümlülerin istihdam edilebilmesi yönünde daha çok hangi yöntemden yararlanılmaktadır?

a. Kota
b. işe girebilmede öncelik tanım
c. Korumalı istihdam
d. evde çalıştırma
e. Tahsis



CEVAPLAR

1 2 3 4 5
E B E B E
6 7 8 9 10
B D C A A