 |
|
|
O, uluslararası ilişkilerde kendinden en az devlet başkanları kadar bahsettiren bir isim. Nerede bir ekonomik kriz olsa, bir borsa çökse gözlerin ilk üzerinde odaklandığı, Orta Asya ve Orta ve Doğu Avrupa'da meydana gelen her toplumsal hareketin sonrasında olayın sorumluları arasında (hatta başında) gösterilen ve Amerika'nın son başkanlık seçimlerinde harcadığı milyonlarca dolar ile George Bush karşıtı kampanyanın önderlerinden olduğu iddia edilen biri. George Soros'dan bahsediyoruz.
Artık neredeyse Türkiye'de de Doğu Avrupa'da olduğu kadar sıkça konuşulan ve hakkında belki de en çok komplo teorisinin üretilip tüketildiği isimlerden biri olan Soros, 1930 yılında Macaristan'da doğar ve Londra'da ekonomi eğitimi aldıktan sonra Amerika'ya gider. Burada yatırım şirketleri aracılığıyla büyük bir servet yarattıktan sonra siyasi gelişmelerle daha yakından ilgilenmeye başlar. Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte Doğu blokunda sürdürdüğü ve bu toplumları demokrasi ve küreselleşmeye hazırlamak adını verdiği çalışmalarına hız verir. Bugün, kurucusu ve en büyük finansörü olduğu Open Society Institute (Açık Toplum Enstitüsü) ve onun yerel ofisleri kanalıyla dünyada yüzlerce sivil toplum teşkilatını destekleyen ve sağladığı burslar ve Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de kurduğu Central European University (Orta Avrupa Üniversitesi) yoluyla eğitim alanında çalışmalar yürüten Soros'un adını dünya ve Türkiye son olarak eski komunist ülkelerde arka arkaya meydana gelen iktidar değişiklikleri ile duymuştu. Sırbistan'da Miloseviç karşıtı halk ayaklanması sırasında ismi Belgrad'da sıkça bahsedilen Soros'un teşkilatlarının daha sonra Gürcistan'da meydana gelen iktidar değişikliği ile bağlantısı olduğu öne sürülmüştü. Geçtiğimiz senelerde meydana gelen Ukrayna'daki Turuncu Devrim ve Kırgızistan'daki Akayev rejimine son veren Lale Devrimi ile de ismi neredeyse bütünleşen Soros ve vakıfları, bu bölgede meydana gelen her gelişmede yeniden öne çıktı. Özbekistan'da Kerimov rejimi Open Society Institute'ın ülkedeki teşkilatlarını kapatırken, Azerbaycan'da meydana gelen son genel seçimlerde de adı muhalifetle anılmaktaydı.
George Soros, Türk kamuoyuna da yabancı bir isim değil. Türkiye'ye yaptığı gezilerinin birinde yaptığı bir konuşma sırasında 'Türkiye'nin en büyük ihraç malı Türk ordusudur' deyiverince günlerce tartışılmıştı. Türkiye'deki siyaset sahnesinin sağında ve solundaki marjinal gurupların son yıllarda siyasi rakiplerine yönelttiği en önemli suçlamaların arasında 'Sorosçu olmak'da bulunuyor. Üniversitelerdeki Open Society Institute bursu alan akademisyenler ve Soros vakıflarının desteklediği bazı sivil toplum örgütleri de bu suçlamalardan nasibini alanlardan. Türkiye'de dahil olmak üzere dünyanın birçok ülkesindeki gazeteci ve köşe yazarlarının tarafından hakkında binlerce yazı yazılan ve hemen hemen her yazıda hayatı, düşünceleri ve amaçları bir başka şekilde ortaya konan Soros, bundan oldukça sıkılmış olmalı ki yazdığı yeni kitabı bu sefer kendini anlatıyor.
George Soros, kitabın hemen başında sahip olduğu 'şöhrete' ve kendisine yöneltilen suçlamalara açıklık getiriyor. Bank of England'ın iflasından 1997 yılındaki Asya ekonomik krizine kadar birçok olayla suçlanan Soros, bu olayların tek mesulunun kendisi olmamakla birlikte bu gelişmelerden bazılarında az da olsa payı olduğunu da kabul ediyor. Doğu blokundaki ülkelerde bulunan vakıflarının bu ülkeleri açık toplum haline getirmeye çalışan yerel hareketleri desteklediğini vurgulayan Soros, kültürel, bilimsel ve eğitim alanlarında bu toplumları geliştirmek için yaptığı çalışmalara değiniyor.
'Dünyayı daha güzel bir yer haline getirmeye çalışmak herkesin rüyasıdır. Ben bu rüyayı gerçeğe dönüştürmeyi başarmış şanslı insanlardan biriyim.' Hayatını bu şekilde özetleyen Soros'a göre sahip olduğu bu ayrıcalıklı konuma ulaşabilmek için hayatında üç önemli aşamayı geçmişti. Birincisi tarihi daha iyi anlayabilmek için kendine özel bir kavramsal çerçeve geliştirmişti. İkincisi son derece sıkı etik ve siyasi inançlara sahipti. Üçüncü ve sonuncusu da çok para sahibi olmuştu. Birçok insan bu özelliklerden bir veya ikisine sahip olabilir ancak üçüne birden sahip olmak oldukça ayrıcalıklı bir durumdur. Soros sahip olduğu bu ayrıcalıkları dünyayı daha güzel ve yaşanabilir bir hale getirmek için kullanmayı sürdüreceğinin söylüyor kitabında.
Peki, Soros'un dünyada şimdiki konumu nedir? Makedonya'nın eski başbakanlarından Branko Crvenkovski, George Soros'u tanımlamak için 'devletsiz devlet adamı' tabirini kullanır. Crvenkovski'ye göre devletlerin çıkarları vardır ancak prensipleri yoktur; Soros'un ise prensipleri vardır ancak çıkarı yoktur. Soros, bu sıfatı oldukça sever ve benimser ve bugünkü konumunu da bu kelimelerle tanımlar.
Soros'a göre birçok zengin insanın vakıflar kurmasının altında bazı gizli niyetleri vardır. Ancak kendisinin bu insanlardan farklı olduğuna inanıyor. Her fırsatta gerçek niyetini sorgulayan insanların şüpheci tavırlarına ve sorularına ise hak veriyor. Başka bir niyeti ve gizli gündemi olmadığını ispatlamanın kendisinin sorumluluğu olduğunu kabul eden Soros, bunu kanıtlamanın oldukça zor olduğunu da ifade ediyor. Ayrıca, tarihi olaylarda aktif rol olmak ve gelişmelerde payı olmasının kendisine verdiği haz da bunu daha da zorlaştırıyor.
71 yaşa giren Soros, kitabında hayatının kalan bölümünde yapmak istedikleri hakkında ipuçları verirken yaşamının her aşamasında izlediği hayat felsefesini de okurlarla paylaşıyor. En büyük amacı olan global bir açık toplum düşüncesi ve bunu gerçekleştirmek için yapılması gerekenler hakkındaki fikirlerini çok da detaya girmeden sıralıyor. Soros'un sunduğu reçetenin içinde uluslararası kurumların güçlendirilmesi ve özgürlüklerin artırılması gibi unsurlar yer alıyor. Küreselleşmenin sadece ekonomik anlamıyla sınırlı kaldığını eleştiren Soros, egemenlik kavramının günümüzdeki dünya düzenine aykırı kaldığını iddia ediyor. Artık küresel nitelik kazanmış bazı sorunların (nükleer silah tırmanışı ve enerji krizi gibi) mevcut egemenlik kavramı çerçevesinde çözülmesinin imkansızlığına dikkat çekiyor.
Kitabının ilk bölümünü hayat felsefesine ayıran Soros, ikinci bölümünü ise günümüzde dünyanın karşı karşıya kaldığı sorunlar hakkındaki fikirlerine ayırmış. Özellikle de Bush yönetimini eleştirmeye. Amerika'da yönetim değişikliğinden ziyade büyük bir zihniyet değişikliliğinin de gerekliliğini vurgulayan Soros için Demokratların Kongre ve Senato da yeniden çoğunluğu elde etmesi bunun sadece ilk adımı. Ayrıca, Cumhuriyetçi partinin aşırı ve radikal akımların elinden kurtarılması Amerika'daki siyasi hayatın normalleşmesi açısından da oldukça önemli. Soros'a göre dünyadaki çözüm bekleyen sorunların birçoğu devletler arası işbirliği gerektiriyor. Tek yanlı ve şiddet içeren girişimler ise medeniyetimizi tehdit etmekten başka bir işe yaramıyor. Bu noktada şüphesiz en büyük sorumluluk Amerika'ya ait. Gelecekte küresel liderlik açısından Amerika'nın başarısız olduğu noktalarda ise iş Avrupa'ya düşecek. Bunun için artık Avrupa'nın da taşın altına elini sokma zamanı geldi. Kendini hem Amerikalı hem de Avrupalı olarak tanımlayan Soros, Avrupa'nın da bir Açık Toplum Vakfı'na ihtiyacı olduğuna işaret ediyor. Bunun yanısıra George Soros'un gelecek planları arasında tüm Arap Dünyasına hitap edecek bir kültürel kurum kurmak yer alıyor. Soros, bu gibi girişimler için finansal kaynak sağlamaya hazır olduğunu ancak yerel insiyatif ve liderlerin bu işe hayat kazandırabileceğini da belirtiyor.
Hiç şüphe olmasın ki Soros'un yaptıkları kadar yazdıkları da tartışma yaratacaktır. Yaptığı projeksiyonlarda ne kadar haklı olduğunu da zamanla anlayacağız. Küreselleşmenin hızla ilerlediği dünyamızda bundan böyle Soros gibi 'devletsiz devlet adamları'nın girişimlerine hazırlıklı olmamız ve artık onları da dünya siyasetinin bir parçası olarak görmeye alışmamız gerekiyor. Uluslararası ilişkilerin bu yeni aktörlerine itina ile yaklaşmamız, icraatları ile niyetlerini dikkatle inceledikten sonra değerlendirmemiz gerekiyor.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::| $ Eğitim & Öğretim $ |::. > Kitaplar Hakkında Bilgi ve Özetler (Moderatörler: WeBCaNaVaRi, mnıl, sanane_61)
Konu: Soros Kendini Anlatıyor
Yazdır
Gelişmiş Arama
Mayıs 23, 2012, 06:56:31 ÖS