145 sene eyalet merkezimiz olan, 6 defa muhasara edilip bizde kalan Budin'in son Osmanlı valisi Arnavut Abdi Paşa idi. 1686 Eylül ayının ikinci günü, 2 ay 14 gün dayandıktan sonra düşen Budin'de Osmanlı'nın hiç esiri ve yaralısı yoktur. Başta 70 yaşındaki kale kumandanı Abdi Paşa olmak üzere, hepsi Bali Paşa Meydanı'nda vuruşa vuruşa şehit olmuşlardır. Kanuni'nin ilk girişinden itibaren sayarsanız 160 sene, resmi egemenliğin başlamasından 145 yıl sonra Budin kalesi düşer. Macarlar bu kahramanlığa hayran olmuş, Abdi Paşa'yı şehit düştüğü yere defnederek mezar taşına Macarca ve Türkçe şöyle yazmışlardır: “145 yıllık Türk egemenliğinin son Budin valisi Abdi Arnavut Paşa, bu yerin yakınında, 1866 Eylül ayının ikinci günü öğleden sonra yaşamının yetmişinci yılında maktul düştü. Kahraman düşmandı, rahat uyusun.”
Arnavut Abdi Paşa Kimdir?
Osmanlı Devletinin Budin eyaletindeki son valisi ve meşhur Budin kahramanı. Asıl adı Abdurrahman’dır. Doğum yeri ve tarihi bilinmemektedir. Yeniçerilikten yetişti. Yüksek zekası ve kabiliyeti ile 1668 yılında Yeniçeri ağası oldu. Girit savaşlarında büyük kahramanlıklar göstermesi üzerine vezirlik rütbesine terfi etti. Bundan sonra sırasıyla; Bağdad, Mısır, Bosna ve Budin valiliklerinde bulundu. 1684 yılında Halep valiliğine, aynı yıl tekrar Budin valiliğine tayin edildi. Budin valisiyken az bir kuvvetle 1686 yılında doksan bin kişilik Haçlı ordusuna karşı durdu. Düşmanın teslim tekliflerini geri çeviren Abdi Paşa, 1686’da çıkarma harekatı yaparken şehid oldu. Bu sırada 80 yaşlarındaydı. Haçlı ordusu ancak bundan sonra şehre girebildi. Macarlar, Abdi Paşaya hürmet etmişler ve hatırasına kabrini imar ederek üzerine Türkçe ve Macarca Abdi Paşayı metheden ve şehadet tarihi bulunan bir mezartaşı koymuşlardır.