Solunum Yolunda Yabancı Cisim Aspirasyon

Normalde yutma olayı sırasında küçük dil solunum yolunu kapatır. Yutkunurken ani nefes alma ağızdaki yabancı cisimin solunum yoluna kaçmasına neden olur. Madde, sıvı veya katı olabilir. Sıvı maddeler dışarı öksürükle atılabilir. Katı maddelerden küçük olanların bir kısmı atılabilir. Yabancı cisim daha aşağıda ise öksürükle atılma şansı yoktur. Yabancı cismin büyüklüğü, cin­si ve solunum yollarında bulunduğu yere göre hastada farklı tablolar bulunur. Hatta bazı hasta­larda ani ölümler söz konusu olabilir.

Yabancı cisim aspirasyonu karpuz çekirdeği, ay çekirdeği, leblebi, boncuk, fasulye ile sık ol­maktadır. Boğaza kaçan bir yabancı cisim sürekli geğirme, öksürük, korku ve heyecan yaratır. Yabancı cisim olayında en kısa sürede ve kesin olarak tanı koyma zorunluluğu vardır. Hastaların her an kaybedilebilme olasılığı nedeniyle hızla ilk yardım ve acil yardım planı yapılmalıdır.

Hikayede hasta yakınları yabancı cisim aspirasyonuna uyar bilgi verebilirler. Hikaye çok önem­lidir. Bazı hastalar günlerce zatürre, bronşit, alerji tanıları ile tedavi edilmiş olabilir. Aile yabancı cisim hikayesi veriyorsa, bulgular düşündürmese bile hasta bu yönden değerlendirilmelidir. Yabancı cisimlerden opak olanlar röntgen incelemesinde görülebilirler. Yemek borusunda ya­bancı cisim de solunum sıkıntısı yapabilir.

Aspire edilen yabancı cisim çıkarılmadığında çoğunlukla ölüme neden olur. Erken devrede ölmeyen çocuklarda zamanla zatürre, apse gibi geç komplikasyonlar ortaya çıkar.

Yabancı cisimlerden %25'inin öksürükle atıldığı gösterilmiştir. İlk yardımda hasta yan yatırılır ve sırtına vurulur. Bu sırada soluk verme olacağından cisim dışarı atılır. Cisim boğazda kalırsa elle çıkarılır. Küçük çocuklar ayak bileklerinden tutularak yukarı kaldırılırsa yabancı cisim dışarı sürüklenir. Baş aşağı vaziyet almış olan çocuğun sırtına basınç yapılması veya öksürmesi ile yabancı cisim dışarı atılır
Yabancı cisim yutakta ise işaret parmağı ile cisim alınabilir. Parmakla alınamayan durumda kişi karnından tutulur elle desteklenerek baş ve vücut öne doğru eğdirilir. Sırta vurma ile basınç yapılır. Yabancı cismin yerine ve cinsine göre hastanede müdahale edilmesi gerekebilir. Bronkoskopi ile solunum yolundan cisim çıkarılır.